Les 1: Hyperbool, eufemisme en understatement
- Een stijlfiguur is: het doelbewust gebruik maken van één of meer woorden die afwijken van de gebruikelijke betekenis
- Reden: aandacht trekken, een punt maken of iets verduidelijken
In deze les zitten 19 slides, met tekstslides en 1 video.
Onderdelen in deze les
- Een stijlfiguur is: het doelbewust gebruik maken van één of meer woorden die afwijken van de gebruikelijke betekenis
- Reden: aandacht trekken, een punt maken of iets verduidelijken
Slide 1 - Tekstslide
- 13
Herhaling
Tautologie
Tegenstelling
Pleonasme
Onomatopee
Hyperbool
Eufemisme
Understatement
Climax
Anti-climax
Sarcasme
Ironie
Enumeratie (opsomming)
Slide 2 - Tekstslide
- Hyperbool, eufemisme en understatement
- Herhaling, tautologie en pleonasme
- Ironie, sarcasme en onomatopee
- Tegenstelling, enumeratie (opsomming), climax en anti-climax
- Toets: niet herkansbaar, 60 min.
Slide 3 - Tekstslide
Hyperbool
Eufemisme
Understatement
Slide 4 - Tekstslide
Slide 5 - Video
- De inhoud van de mededeling wordt hierbij overdreven vergroot.
- Voorbeelden:
} Tjonge, het duurt nog tot Kerst voordat die minuut verstreken is!
} Ik weet niet wat voor windkracht het is vandaag, maar ik denk wel windkracht 80!
} Ik verveel me dood!
} Je wordt doodgegooid met informatie over verkiezingen.
} Ik heb wel een eeuw op je staan wachten
Slide 6 - Tekstslide
Wat zijn de hyperbolen?
- Ik schaamde me dood toen hij dat zei.
- Ik heb me kapot gelachen om die grap.
- Ik sterf onderhand van de dorst.
- Peter stikte van de lach.
- Frits wordt gek van de jeuk.
- Ik vries mijn billen er nog af, zo koud is het hier.
- Ik ging met klotsende oksels naar hem toe.
Slide 7 - Tekstslide
- Bedenk nu 10 hyperbolen en schrijf ze op.
- Geef aan waarom jij vindt dat het een hyperbool is
- Je krijgt hier 5 minuten voor.
Slide 8 - Tekstslide
- Een verzachtende uitdrukking die niet spottend bedoeld is.
- Je wil voorkomen dat een mededeling hard of onaangenaam overkomt.
- Je kunt een eufemisme onder andere gebruiken om bepaalde zaken fraaier over te laten komen dan ze werkelijk zijn.
- Dus: het is op een verzachtende of nette manier onder woorden brengen van iets wat niet zo prettig of netjes is.
Slide 9 - Tekstslide
- Voorbeelden
} Na een lange lijdensweg ging hij heen. (doodgaan)
} Volgens mij is er aan jou een steekje los! (gek)
} De examinator heeft onzorgvuldig gehandeld. (grote fouten gemaakt)
} Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.
} Zij werkt daar als interieurverzorgster.
} 'Hoe is het met uw stoelgang?', vroeg de dokter.
} De dierenarts heeft de hond laten inslapen. (gedood)
Slide 10 - Tekstslide
Wat zijn de eufemismen?
- Wij hebben helaas onze hond moeten laten inslapen.
- Zij hebben de liefde bedreven.
- Hij heeft haast, want hij moet een grote boodschap.
- OP dit moment is hij werkzoekend.
Slide 11 - Tekstslide
Braken Verscheiden
Sterven Ongewenste
Bezoeker Inbreker Laten Gaan
Afmaken van vee Ontlasten
Spam Vomeren
Ontslaan Ruimen
Poepen E-mailmarketing
Slide 12 - Tekstslide
- Bedenk bij de volgende woorden/woordcombinaties een eufemisme.
- Dood gaan
- Plassen
- Poepen
- Kerkhof
- Schoonmaakster
- Je krijgt hier 3 minuten voor.
Slide 13 - Tekstslide
- Dit is het tegenovergestelde van de hyperbool: de mededeling wordt overdreven afgezwakt.
- Iets wat heel groot is, wordt in het klein uitgedrukt
- Hierdoor ontstaat spottend effect
- Dus: het is op een spottende manier iets verkleinen of verzwakken
- Het verschil met eufemisme zit hem in de spot.
Slide 14 - Tekstslide
- Voorbeelden
} Als je een één voor een toets hebt gekregen, zul je wel een paar foutjes gemaakt hebben.
} Die regisseur heeft met zijn speelfilms ongetwijfeld een paar centjes verdiend.
} Mijn steenrijke oom heeft een stulpje aan de Rivièra gekocht.
Slide 15 - Tekstslide
- Toen hij weer een 10 voor een proefwerk behaalde, reageerde hij koeltjes met 'niet slecht'.
- Ik had een twee voor het proefwerk. Ik had dus wel een paar foutjes.
- 'Ik doe dat wel even', zei de man toen hij het brandende huis in rende om zijn kinderen te redden.
- Die akelige dictator is een onvriendelijk mannetje.
- De directeur van Unicef heeft een aardig salarisje.
- De schade aan de auto was wel iets meer dan een paar biertjes.
Slide 16 - Tekstslide
Bedenk 10 understatements en leg uit waarom het een understatement is.
Slide 17 - Tekstslide
- Schrijf voor jezelf in je eigen woorden op wat de volgende stijlfiguren zijn:
} Hyperbool
} Eufemisme
} Understatement
- Geef hierbij enkele voorbeelden om het te verduidelijken. Doe dit digitaal. Dit zal je uittreksel voor de toets zijn!
