Zijde van de zijderups

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 7,8

Zijde van de zijderups

Ken jij het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer? Het gaat zo...

Er was eens een ijdele keizer. Elke week kwamen de beste wevers, kleermakers, schoenmakers en pruikenmakers naar zijn paleis om hem zo mooi mogelijk uit te laten zien. Nadat zij kleren voor hem hadden gemaakt, liep de keizer een optocht. Hij liet zijn nieuwe kleren aan de inwoners van de stad zien. 

Maar op een dag kwamen er bedriegers naar het paleis van de keizer. Zij wilde kleren voor de keizer maken met de mooiste en meest bijzondere stof. De stof van deze kleren konden namelijk alleen mensen zien, die heel slim en ijverig zijn. De keizer gaf de bedriegers veel geld en liet hen nieuwe kleren maken. 

Toen de nieuwe kleren van de keizer klaar waren, zag de keizer helemaal niets. Hij liet het natuurlijk niet merken en liep die middag de optocht. Alle inwoners van de stad zeiden dat de keizer mooie kleren aan had. Natuurlijk wilde niemand laten merken dat ze niets zagen, want dan zouden ze niet slim en ijverig zijn. Totdat een kleine jongen riep: 'Kijk! De keizer is in zijn blootje!' Alle inwoners begonnen hard te lachen en zeiden ook dat ze geen kleren konden zien. De keizer schaamde zich en liep snel terug naar zijn paleis.

Welke zin is juist?

1. Sommige kleren kunnen heel duur zijn, maar dat ligt niet aan de stof
2. Kleren zijn nooit duur, want ze worden alleen maar van katoen gemaakt
3. Kleren zijn nooit duur, want ze worden alleen maar van wol gemaakt
4. Sommige kleren kunnen heel duur zijn, omdat de stof heel bijzonder is

Welke zin is juist?

1. Zijde is de naam van een rups
2. Zijde is een soort stof. Het is afkomstig van een rups
3. Zijde is een soort stof. Rupsen eten deze stof op

In het sprookje over de nieuwe kleren van de keizer is de stof van de kleding onzichtbaar. In het echt bestaan er natuurlijk geen stoffen die onzichtbaar zijn.

Kleren worden gemaakt van stoffen, zoals: wol, katoen of zijde. De stoffen zijn afkomstig van dieren of planten. Wol komt bijvoorbeeld van de vacht van een schaap en katoen van de katoenplant. Zijde is een heel bijzondere stof. Deze stof is afkomstig van de zijderups. Maar hoe ontstaat de stof dan en waarom is het zo duur?

De zijdevlinder legt eitjes (1). Na ongeveer tien dagen komen de eerste eitjes uit. Uit deze eitjes komen kleine, zwarte larven (2). Zij eten dag en nacht, waardoor ze heel erg snel groeien. Ze eten vooral de bladeren van de moerbei boom. Wanneer de larven ongeveer vier dagen hebben gegeten, stoppen ze met eten om uit te rusten. In de tussentijd vervelt de buitenste laag huid van de larve (3). Daarna gaan ze weer verder met eten en worden ze nog groter en dikker. In totaal vervellen de larven ongeveer drie keer. Dan zijn ze dik en groot genoeg geworden. De larve is een gele rups geworden (4). Na ongeveer een maand stopt de rups met eten. Uit zijn bek spint de rups een lang draad (5). Van dit lange draad maakt hij een cocon om zich heen (6). In de cocon gaat de rups zich verpoppen tot een vlinder (7).

De cocon van de zijderups is helemaal gemaakt van zijdedraad. Dit draad kan soms wel 2.000 meter lang zijn! Deze zijdedraad kun je van de cocon afwikkelen. Dit wordt ook wel afhaspelen genoemd. Van het zijdedraad van verschillende cocons wordt een nieuw, dik en stevig draad gemaakt. Van dit stevige draad worden op een weefmachine lappen zijdestof gemaakt. Dit is een moeilijk karwei! Het zijdedraad kan namelijk snel breken. Bovendien zijn er wel 5.000 cocons nodig om 1 kilo zijdestof te maken. Het maken van zijde is dus een bijzonder en bewerkelijk proces. Als het gelukt is, heb je een sterke, glanzende en zachte lap stof. Hier worden dan bijvoorbeeld jurken of sjaals van gemaakt.

De zijderups leeft tegenwoordig niet meer in het wild. Hij wordt alleen maar gekweekt voor de productie van zijde. De Chinezen waren de eerste mensen die ontdekten dat je van de draad van de zijderups deze mooie stof kon maken. Zijde werd toen een heel belangrijk product voor China om aan andere landen te verkopen.

Wanneer kan het zijdedraad gebruikt worden?

1. Als de zijderups nog een larve is
2. Als de zijderups al een vlinder is
3. Als de vlinder eitjes heeft gelegd
4. Als de zijderups in de cocon zit

De larven stoppen ongeveer drie keer met het eten van bladeren van de moerbei boom.

Waarom stoppen de larven met eten?

1. De larven hebben geen honger meer
2. De larven hebben niet meer genoeg te eten
3. De larven rusten uit en hun oude huid vervelt

Na ongeveer 5 dagen komen de eerste larven uit de eitjes.

1. Waar
2. Niet waar

De larven eten vooral de bessen van de moerbei boom.

1. Waar
2. Niet waar

De larven stoppen ongeveer drie keer met eten om te vervellen.

1. Waar
2. Niet waar

Na ongeveer een maand is de rups groot en dik genoeg.

1. Waar
2. Niet waar

Waar komt de zijdedraad van de rups vandaan?

1. De rups spint dit uit zijn neus
2. De rups spint dit uit zijn bek
3. De rups poept het draad uit
4. De rups spint dit uit zijn huid

Welke zin is waar?

1. Voor het maken van een grote lap zijdestof is maar één cocon nodig
2. Één zijderups kan voor heel erg veel zijdestof zorgen
3. Voor het maken van een jurk van zijdestof zijn heel erg veel cocons nodig
4. Voor het maken van een jurk van zijdestof zijn maar weinig cocons nodig

Waarom is zijdestof over het algemeen duur?

1. Zijde komt uit China en daar is alles duur
2. Zijde ziet er mooi uit en daarom is het duur
3. Zijde komt van een rups en daarom is het duur
4. Er zijn veel cocons nodig voor de stof en het is moeilijk te maken

De cocon van een zijderups is gemaakt van zijdedraad.

1. Waar
2. Niet waar

Het draad van de cocon is dik en stevig.

1. Waar
2. Niet waar

Zijdedraad is heel breekbaar.

1. Waar
2. Niet waar

Dit heb ik geleerd.