V4 - T4: BS1 Ontwikkeling van het leven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

The Development of Life: Evolution

Learning Objectives

1. You can describe the origin of life on Earth
2. You can explain the difference between organic and inorganic substances
3. You can explain the difference between autotrophic and heterotrophic organisms
4. You can classify organisms in  Domains and Kingdoms

How old is the Earth?

How many years ago life originated on Earth?

Geological time scale

Earth came into being approximately   4,6 * 10^9  years ago

 

First single-celled organisms emerged approx. 3.8 * 10 ^ 9 years ago in the PRECAMBIUM

First multicellular organisms emerged approx. 670 * 10 ^ 6 years ago

First land plants: approx. 400 * 10 ^ 6 years ago in DEVOON

First vascular plants: approx. 350 * 10 ^ 6 years ago

First dinosaurs (reptiles): approx. 250 * 10 ^ 6 years ago in the MESOZOICUM (Triassic, Jurassic and Cretaceous)

Mass extinction dinosaurs: 65 * 10 ^ 6 years ago; start CENOZOICUM, mammals become dominant

First hominins: approx. 5 * 10 ^ 6 years ago

The red line in the graph indicates the oxygen tension in the Earth's atmosphere, where the x-axis should be read from right to left. The farther to the left, the longer ago. 1 Go on the x axis means 1 billion years ago.
Provide an explanation for the increase of the oxygen tension in stage 4 of the graph.

What are inorganic substances?

organic <-> inorganic

Inorganic substances are:

small and simply built

consist of only a few atomic types

main examples: O2, CO2, H2O, NO3, N2 etc.

Organic substances are:

more complicated in construction

consist at least of C, H and (usually) O atoms (often N and / or P and sometimes S and other types)

are produced by organisms

main examples: glucose, starch, amino acids, proteins, DNA / RNA, chlorophyll

Welke stoffen zijn anorganisch? en welke zijn anorganisch?

Sleep de moleculen naar de juiste categorie.

anorganische moleculen

organische moleculen

water

glucose

zetmeel

zuurstof

aminozuur

eiwit

CO2

nitraat

DNA

stikstof (N2)

RNA

bladgroen

From lifeless to life: self-organization

inorganic substances

organic

substances

prokaryotic cell

energy

energy

Self-organization: creation of new units whereby new properties arise at a higher organizational level (emergent property)

Miller-Urey experiment

Creating organic matter (including sugars and amino acids) from a mixture of ammonia, methane, water and water vapor.

Electric discharges from lightning as a catalyst for chemical evolution.

in afwezigheid van zuurstof

maakt organische stof uit anorganische stof

cellen van dit organisme hebben (echte) celkernen

cellen van dit organisme hebben geen celkernen

in aanwezigheid van zuurstof

organismen die organische stof maken uit andere organische stof

autotroof

prokaryoot

anaeroob

eukaryoot

aeroob

heterotroof

From prokaryote to eukaryote:

endosymbiosis theory

another example of self-organization

Which two organelles have become part of eukaryotic cells according to the endosymbiosis theory?

Biodiversiteit

Verscheidenheid in leven op aarde

Steeds groter naarmate aarde zich verder ontwikkelde

boom van het leven

Taxonomie

Verscheidenheid in leven op aarde

Steeds groter naarmate aarde zich verder ontwikkelde

boom van het leven

Systematisch orderen van organismen op basis van uiterlijke overeenkomsten en moleculaire homologie

Taxon / taxa

indelingseenheid die gezamenlijk een groep vormen

Indeling in rijken

op basis van celmorfologie

achterhaald en niet meer actueel

Indeling in domeinen

op basis van celmorfologie en moleculaire homologie

moderner maar omstreden

BS1: Zet de taxa in de juiste volgorde. Boven in de grootste en onderin de kleinste.

soort (species)

ondersoort (ras)

geslacht (genus)

familie

orde

klasse

stam

rijk

domein

Welk celtype hoort bij welk domein/rijk?

prokaryota

funghi 

(schimmels)

animalia

(dieren)

plantae

(planten)

BS1: taxonomie (indelingsbiologie)

taxon (mv taxa)

indelingsrang

binaire naamgeving

Genusnaam soortnaam

vb Canis lupus (wolf)

genusnaam met hoofdletter

soortaanduiding met kleine letter

Er is sprake van verwantschap bij zelfde Genusnaam

Twee binomiale namen van organismen zijn:

Trifolium repens
Trifolium pratense

Trifolium is....

1. de genusnaam (geslachtsnaam)
2. de soortnaam

Twee binomiale namen van organismen zijn:

Pinus sylvestris
Angelica sylvestris

Er is...

1. wel sprake van verwantschap
2. geen sprake van verwantschap

Leerdoelen

1. Je hebt een algemeen inzicht in het ontstaan van leven op aarde;
2. Je kunt onderscheid maken in anorganische en organische stoffen;
3. Je kunt onderscheid maken tussen autotrofe en heterotrofe organismen;
4. Je kunt willekeurige organismen indelen in domeinen en rijken;

Zelfstudie

1. Maak een conceptmap waarin je alle begrippen van BS1 verwerkt
2. Maak van bvj