PO - Wat is ECHT?!

• Burgerschap
• Mentorles
• +1
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Deze les gaat over de grote vraag: Wat is écht eigenlijk? Hoe weet je zeker wat er echt is, wie bepaalt dat en hoe stellen we meningen of ideeën gaandeweg bij? Tegenwoordig worden we overspoeld met informatie. Zowel online als offline. Hoe vind je je weg in deze jungle van stemmen, bronnen en waarheden? Echt roept ECHT veel vragen op! Ga op ontdekking welke verschillende mogelijkheden er allemaal zijn: van kleine dingen tot grote thema’s. Want, hoe gek het ook klinkt, wat voor jou écht echt is, is dat niet automatisch voor een ander.

Instructies

Speelbord
Bij de bijlage zit een speelbord waar de leerlingen mee aan de slag gaan in viertallen.

Knipvel

Bij het speelbord hoort een knipvel met de kaartjes voor het spel. Er zit voor 2 groepjes aan speelkaartjes op 1 knipvel.

- Speciaal voor valentijn is er ook een knipvel met vragen over de liefde!  A3 formaat-

De speelborden en knipvellen zijn gemaakt op A2 formaat, maar is ook downloadbaar en printbaar op A3. Op A2 formaat is hij te bestellen via onze webshop: www.weekvanrespect.nl/shop of laat het zelf afdrukken!

Kennis:
De leerlingen...
...weten dat de mens in staat is tot fantaseren en creeren.
...weten dat informatie vanuit verschillende invalshoeken komt.
...kennen verschillende bronnen van infomatie

Vaardigheden
...oefenen met het geven meningen
...oefenen met het luisteren naar anderen
...denken na over eigen informatiebronnen.
...zijn in staat samen keuzes te maken
...denken na over het verschil tussen verzonnen en feiten

Houding:
Open, kritisch, reflectief.

Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:

• Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
• Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
• Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur

• Kerndoel 2. Diversiteit:
• Verkennen van en reflecteren op de eigen offline en online identiteit in relatie tot anderen.
• In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

• Kerndoel 5. Democratische betrokkenheid:
• Communiceren op respectvolle wijze
• Leren omgaan met de wensen en de stem van de minderheid in besluitvormingsprocessen
  

• Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.

Digitale geletterdheid
Met deze les werk je aan de volgende actuele kerndoelen:

• Kerndoel 2. Digitale media en informatie:
  
• Beoordelen van aangeboden en gevonden informatie op betrouwbaarheid en bruikbaarheid.

• Kerndoel 8. Digitale technologie, jezelf en de ander
• Evalueren van de invloed van digitale technologie en digitale media op eigen denken en gedrag en op de interactie met anderen.

• Kerndoel 9. Digitale technologie, de samenleving en de wereld
• Verkennen van de invloed van de mens op de ontwikkeling van digitale technologie en digitale media en andersom.
• Verkennen hoe digitale technologie en media sociaal welzijn en sociale inclusie beïnvloeden.

Instructies

REF_Docentenhandleiding_WatisEcht_PO.pdf

Werkbladen

REF_Speelbord_WatisECHT_PO.pdf

REF_KNIPVEL_WatisECHT_PO.pdf

REF_Liefdeskaartjes_WatisECHT_PO.pdf

Introductie

Deze les gaat over de grote vraag:

'Wat is écht eigenlijk?'

Hoe weet je zeker wat er echt is, wie bepaalt dat en hoe stellen we meningen of ideeën gaandeweg bij?

Tegenwoordig worden we overspoeld met informatie. Zowel online als offline. Hoe vind je je weg in deze jungle van stemmen, bronnen en waarheden?
Echt roept ECHT veel vragen op!  

Ga op ontdekkingstocht naar welke verschillende mogelijkheden er allemaal zijn: van kleine dingen tot grote thema’s. Want, hoe gek het ook klinkt, wat voor jou écht echt is, is dat niet automatisch voor een ander.

Voor we beginnen…

Wist je trouwens wat mensen anders maakt dan de rest van de dieren?

Dat is het feit dat mensen dingen kunnen verzinnen. Wij hebben fantasie!

Wij zijn de enige dieren die dat kunnen... boeiend toch?!

Hoe weet je wat echt is?

Maar hoe weet je dan of iets echt is of niet…?

Stel de klas de vraag 'Hoe weet je of iets echt is of verzonnen?'
Vraag een aantal leerlingen om een reactie.

Dat is nog best lastig hè?
We gaan deze vraag tijdens deze les uitpluizen!

Hoe gaan we dat doen?

Jullie hebben net ontdekt dat het best lastig is. Hoe gaan we ermee aan de slag?

We gaan het eenvoudig maken door eerst te kijken naar wie, wat, waar!

1.    Wie bepaalt er wat echt is?
2.   Wat voor/ welke informatie is er?
3.   Waar haal je de informatie vandaan?

 Wie bepaalt er wat echt is?

Wie: wie bepaalt?

Zijn dat alleen hoge piefen die dat bepalen? Ergens in een kantoor of op het paleis? Mensen die veel macht hebben misschien?

Mensen met macht bepalen zeker een hoop, maar dat doen ze eigenlijk nooit alleen.

De koninklijke familie heeft bijvoorbeeld de Eerste en Tweede Kamer die meebepalen, en rechters hebben ook een jury die meekijkt en beslist!

Eigenlijk wordt wat ‘echt’ is door heel veel mensen samen bepaald. Maar daar moet je altijd nog je eigen weg binnen vinden.

Wie? Opvoeding van thuis!

Je neemt natuurlijk ook een heleboel mee van je opvoeding.

Je moeder en vader hebben natuurlijk ook van alles geleerd, bijvoorbeeld van hun ouders. Dat leren ze dan weer aan jou! Zoals wat je lekker of gezond vindt om te eten of welke programma’s op tv jullie kijken…

Dit is bij iedereen anders en bepaalt voor jou dan ook dat het ‘echt’ is.

Wat / welke informatie is beschikbaar?

Wat: de tijd waarin we leven (tijdgeest)

De tijd waarin je leeft is ook heel belangrijk, vroeger geloofde men in heel andere dingen dan nu. Dat heeft te maken met de kennis die er vroeger beschikbaar was en wat we nu allemaal weten...

TIP: Kies één van de twee volgende slides als voorbeeld of gebruik ze beide om te illustreren hoe de tijdgeest je beeld bepaalt!

Voorbeeld: draken bestaan ECHT hoor !

Wist je bijvoorbeeld dat de mensen vroeger écht geloofden in draken?
Maar dat is ook helemaal niet zo gek. Want stel je voor dat je heel erg lang geleden leefde.

Nog voordat er televisie of internet of zelfs elektriciteit was, en je vond een mega groot skelet of een heel erg groot bot…

Nú weten we door onderzoeken dat er voor ons dinosauriërs op onze planeet woonden.
Maar stiekem lijken draken en dino’s best wel op elkaar, of niet…?!

Voorbeeld: Roken is goed voor je!

Vroeger dacht men dat roken heel gezond was maar nu weten we dat dat écht niet zo is!

Wat vinden jullie daarvan? Dat is best bizar, toch?!

Waar haal je je informatie vandaan?

Waar haal je je informatie vandaan?

Hoe weet je wat echt is? Dat ligt er ook maar net aan WAAR je de informatie vandaan haalt…

Wie of wat is je bron, zeg je dan.

Gebruik het scenario op de slide.

Stel nu de vragen aan de klas:
Wie gelooft dit?
Wat vinden jullie hiervan? Klinkt het geloofwaardig als de buurman de bron is? Wat geloof jij eerder? Als hij het ergens heeft gelezen of als de buurman het zei?

En nu...?

En wat als de buurman Freek is?!
We denken wel dat Freek Vonk weet waar hij het over heeft. Hij is bioloog, toch?

Wat vinden we nu? Dat klinkt ineens een stuk betrouwbaarder!

Kortom: kijk altijd verder dan je neus lang is!

Optioneel:

Brainstorm betrouwbare bron en info
Bespreek met elkaar welke informatiebronnen je ziet als betrouwbaar en welke niet. Schrijf mee op het bord.
Denk aan: de krant, social media, ‘van horen zeggen’, de leerkracht, een boek…

Leg aan de klas uit dat het soms best oké is om op je gevoel af te gaan, maar het is nog beter om het daarna altijd even zelf op/uit te zoeken!

Oké... tijd voor het ECHT-spel!

Verdeel de klas in groepjes en deel een speelbord en een set kaarten uit (waarvan je de kaarten als docent wellicht hebt voorgeselecteerd) per groepje.

Speciaal voor valentijn is er ook een knipvel met vragen over de liefde! 
Kijk in de bijlagen.

Leg het spel uit; dit kan je klassikaal doen of de groepjes lezen zelf de spelregels op het speelbord door.

En dan…. aan de slag!

Laat de klas in de groepjes stoeien met de onderwerpen.

Nabespreken

Bespreek met de klas hoe ze de opdracht vonden.
Loop een aantal groepjes langs en vraag een reactie.

Welke kaartjes vonden jullie moeilijk? Welke juist niet? Waar kwamen jullie echt niet uit? Wat ligt er bij ‘echt!’
Etc.

Maak het interactief door na een kaartje de klas te vragen welk groepje dat kaartje ook had.

Hadden zij dezelfde uitkomst?

Je kunt dan een gesprek voeren over dat zelfs binnen deze klas de meningen en uitkomsten al helemaal anders zijn… kun je nagaan!

Wie bepaalt uiteindelijk... ehhh... jij zelf!

Sluit de les af met de uitleg dat je vooral altijd zelf moet uitzoeken wat echt is.
Je moet zelf aan de slag met alle bronnen, informatie en zo de waarheden bij elkaar puzzelen!

Je bepaalt uiteindelijk zelf wat je denkt en dus ook waar je in gelooft. Je gedachten zijn gemaakt met de informatie die jij hebt! Daarbij is het altijd goed om te bedenken dat iedereen er anders over kan denken.

Stof tot nadenken: Jouw waarheid zou misschien anders zijn geweest als je anders was opgevoed, in een hele andere tijd leefde en andere informatie tot je beschikking had gehad…

Het is altijd goed is om zelf je eigen onderzoek te doen, bronnen te checken, goed na te denken én altijd opnieuw te blijven kijken!

Afsluiting

Sluit de les af door samen nog even te reflecteren op het thema ‘echt?!’ en alles wat jullie hebben geleerd en ontdekt!

Hoe denken jullie hier nu over? Zijn jullie gedachten veranderd? Wat neem je mee? Etc.

Het doel van deze les is samen bespreken wat echt is, wat juist niet, wat echt zou kunnen zijn voor sommigen en hoe we daar zelf allemaal over denken. Het gaat niet om elkaar overtuigen van je mening, maar om verkennen dat er zo veel mogelijk is.

Zelf hierin een beslissing nemen en weten waarom je iets vindt is belangrijk.
Ongeacht wat dat idee of die mening dan ook is. Verschillen bestaan!

LINK

Vul deze vragenlijst (9 vragen) zelf in of met je klas!
Wij zijn heel blij met alle reacties, tips en feedback.

Alvast bedankt!

Team educatie / Respect Foundation