Reformatie en de Beeldenstorm

DE REFORMATIE EN BEELDENSTORM
HET ONSTAAN VAN HET PROTESTANTISME IN DE NEDERLANDEN 
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisSecundair onderwijs

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

DE REFORMATIE EN BEELDENSTORM
HET ONSTAAN VAN HET PROTESTANTISME IN DE NEDERLANDEN 

Slide 1 - Tekstslide

CHRISTENDOM
STROMINGEN

  1. (ROOMS-) KATHOLICISME (LATIJNSE en OOSTERSE KERK)
  2. PROTESTANTISME (CALVINISME, LUTHERANISME, ...)
  3. ORTHODOX (ORIËNTAALS en OOSTERS)
  4. ANDERE (MORMONEN; JEHOVA's GETUIGEN, ...)

Slide 2 - Tekstslide

Het protestantisme is een stroming binnen ...
A
het rooms-katholicisme
B
het orthodox christendom
C
het calvinisme
D
het christendom

Slide 3 - Quizvraag

REFORMATIE/ HERVORMING
Hervorming van het rooms-katholiek geloof in de 16de eeuw

Ontstaan van nieuwe vormen van christelijk geloof met eigen kerken, en leiders  

Protestantisme is geen eenheidsworst: calvinisme, lutheranisme, anabaptisme, ...

Slide 4 - Tekstslide

ONVREDE OVER DE KATHOLIEKE KERK 
  1. Wereldse pleziertjes
  2. Rijkdommen
  3. Hoge kerkposities vaak gegeven aan edelen
  4. Slechte opleiding geestelijken
  5. Aflatenpraktijk

Slide 5 - Tekstslide

Geef een aantal zaken die je denkt die tot onvrede leidden bij de bevolking over de katholieke kerk in de 16de eeuw

Slide 6 - Open vraag

Wat betekent het begrip aflatenpraktijk?

Slide 7 - Open vraag

Reformatie in de Nederlanden
Lutheranisme en Calvinisme vooral aanhang bij humanisten, rederijkers, drukkers, leraren; zowel burgerij en adel

Anabaptisme aanhang bij ongeschoolde arbeiders
 (uit textielnijverheid)

Erasmus (1466-1536) legde de basis: wijst op fouten vertaling Latijnse Bijbel (Nieuwe Testament), maar wilde niet breken met de katholieke kerk

Slide 8 - Tekstslide

Drukpers
Chinese uitvinding, herontdekt en verbeterd door Johannes Gutenberg  circa 1450

Voordien kopiëren geschreven werken manueel (arbeidsintensief) 

Slide 9 - Tekstslide

Wie denk je dat protestant was in de 15de en 16de eeuw?
(er zijn meerdere goede antwoorden mogelijk)
arme boeren
rijke adel en burgerij
arme arbeiders in de stad

Slide 10 - Poll

LUTHERANISME (1)
'Duitse' Augustijnermonnik Maarten Luther (1483 -1546)
95 stellingen ('thesenanschlag' 31/10/1517 - Wittenberg)

Lezen van Bijbel en  geloven (God's genade)
Erkende sacramenten: doop, heilig avondmaal (brood en wijn)
Heiligenbeelden in de kerk, maar enkel bidden tot God
Biecht, maar dominee heeft rol van boodschapper



Slide 11 - Tekstslide

LUTHERANISME (2)
 Voor scheiding van kerk en staat 

Meerdere kerken geleid door bisschoppen
 
Hoofdzetel Genève (Zwitserland)








Slide 12 - Tekstslide

Lutheranen geloven dat heiligen kunnen tussenkomen tussen een gelovige en God
JA, Lutheranen bidden tot heiligen
Nee, een heilige is louter een toegewijde gelovige

Slide 13 - Poll

CALVINISME (1)
Afgestudeerde rechtenstudent Johannes Calvijn (1509 -1564)
Afkomstig van Genève, Zwitserland

God heeft al beslist als je in de hemel komt (predestinatie)
Erkende sacramenten: doop, heilig avondmaal
Sobere kerken, geen afbeeldingen van Maria en heiligen
Biecht vervangen door huisbezoek (visie Calvijn) 




Slide 14 - Tekstslide

CALVINISME (2)
Geen scheiding tussen kerk en staat

Gelovigen kiezen hun leiders op het niveau van provincie en land







Slide 15 - Tekstslide

Johannes Calvijn (1509-1564) geloofde dat ...
A
je in de hemel kan komen door goede daden uit te voeren en slechte daden op te biechten
B
iedereen naar de hemel gaat
C
God beslist al voor je geboren bent als je naar de hemel gaat (predestinatie)
D
je in de hemel kan komen door te geloven en de Bijbel te lezen

Slide 16 - Quizvraag

Het Lutheranisme en Calvinisme had in de Nederlanden ten tijde van de Reformatie vooral aanhang bij ...
A
de bevolking op het platteland
B
augustijnse kloosterlingen
C
humanisten, rederijkers, drukkers, en leraren
D
ongeschoolde arbeiders

Slide 17 - Quizvraag

Welke sacramenten erkennen calvinisten en lutheranen? Er zijn er twee.

Slide 18 - Open vraag

Anabaptisme

  1. gesloten gemeenschappen
  2. volwassendoop
  3. Bijbel letterlijk nemen
  4. 'uitgeroeid' in Nederlanden
Amish people

Slide 19 - Tekstslide

LUTHERANISME
ANABAPTISME
CALVINISME
geen verering van heiligen
gelovigen kiezen hun leiders op niveau van land en regio
scheiding kerk en staat 
bijna 'uitgeroeid' in de Nederlanden
letterlijke interpretatie Bijbel
bisschoppen
Maarten Luther (1483-1546)
Johannes Calvijn (1509 -1564)
volwassendoop

Slide 20 - Sleepvraag

BEELDENSTORM 
10 augustus - oktober 1566
preek calvinistische dominee Steenvoorde (Frans-Vlaanderen)

woede gericht tegen de rijkdom van de katholieke kerk en het vernietigen van 'paapse afgodenbeelden'


Slide 21 - Tekstslide

Filips II (1527-1598) was
A
de graaf van Vlaanderen
B
een toegewijde protestant
C
een belangrijke rederijker
D
staatshoofd van de Nederlanden en koning van Spanje, Portugal, Napels en Sicilië

Slide 22 - Quizvraag

REACTIE FILIPS II
(1527-1598)
  •  staatshoofd van de Nederlanden, koning van Spanje, Portugal, Napels en Sicilië
  • staatshoofd in theorie
  •  in praktijk graafschap Vlaanderen eigen wetten, grenzen en bestuur

  • toegewijde katholiek, bestraffen van protestanten als 'ketters'
  • sturen van hertog van Alva met een groot leger 



Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Wat was het gevolg van de '80 jarige oorlog'
(1568-1648) voor de protestanten in de Zuidelijke Nederlanden?

Slide 25 - Open vraag

'80 jarige oorlog' (1568-1648) 
hertog van Alva is gewelddadig en probeert zelf de leiding te nemen (belastingen heffen bijvoorbeeld)
opstand breekt los = begin '80 jarige oorlog' (1568 -1648)

uitkomst: opdeling tussen het zuiden (unie van Atrecht) en noorden (unie van Utrecht)
protestanten niet welkom in het zuiden, vluchten naar 'Engeland', 'Duitsland' en 'Nederland'


Slide 26 - Tekstslide