Hst 5 bewegen

• Nask
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 5. Bewegen

Hoofdstuk 5. Bewegen

5.1 Bewegingen vastleggen

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

- vertellen op welke twee manieren je een beweging kunt vastleggen

- uitleggen hoe een stroboscopische foto gemaakt wordt en wat daar voor nodig is

Hoofdstuk 5. Bewegen

5.1 Bewegingen vastleggen

Bewegingen

Je kun een beweging vastleggen op twee manieren:

1. 
   
   
   
   
   Op welke manier kun je nauwkeuriger iets zeggen over de snelheid van het bewegende voorwerp?

Beweging vastleggen

Door het bewegende voorwerp te filmen met een videocamera/telefoon

Beweging vastleggen

2. Door een stroboscopische foto te maken

Hoofdstuk 5. Bewegen

5.1 Bewegingen vastleggen

Met stroboscopische foto's  kun je beweging nauwkeurig vastleggen

Een afstand-tijdtabel en plaats-tijddiagram maken

Met de stroboscopische foto kun je een  afstand-tijdtabel  maken.

1.  Je moet dan wel weten hoeveel tijd er tussen de lichtflitsen zit én 
2. hoe groot de afstanden op de foto in werkelijkheid zijn.
3. noteer de gegevens in je  afstands-tijdtabel 
4. maak daarna eventueel een plaats-tijddiagram, (x,t)-diagram.

Hoe teken je een grafiek/diagram?

1.  Met potlood en geodriehoek.
2. x-as = horizontaal (is bij Nask vaak de tijd )
3. y-as = verticaal (de andere grootheid)
4. Logische schaalverdeling op beide assen 
5. Assen benoemen: grootheid MET eenheid!
6. Plaats stipjes per meetpunt.
7. Trek een vloeiende lijn door of langs de meetpunten.
8. Punten die duidelijk afwijken zijn waarschijnlijk meetfouten en sla je over.

Grootheden en eenheden

• Tijd: t in s
• Afstand: s in m
• Snelheid: v in m/s of km/h

Grootheid = wat je meet

Eenheid = waarin je de meting uitdrukt/geeft aan over welke grootheid het gaat

Hoofdstuk 5. Bewegen

5.2 

Vragen hw?

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

- de gemiddelde snelheid berekenen met behulp van een formule

- kun je de snelheid van m/s omrekenen naar km/h en andersom

- uitleggen  wat het verschil is tussen een constante en gemiddelde snelheid

Hoofdstuk 5. Bewegen

progr 13 maart practicum hardlopen groepscijfer (incl inzet/gedrag)

• uitdelen opdr groepjes van 4 (evt een groepje van 3)  
• straks rustig naar buiten, nergens aanzitten, niet gillen (kortom "normaal" gedragen ;)
• pen, kladpapier en 2 stopwatches per groep mee naar buiten
• A rent heen en terug, B (bij keerpunt) meet alleen heentijd, C (bij finish) meet hele tijd, daarna wisselen C rent en A staat bij finish en als laatste B rennen waarbij A bij keerpunt tijd meet. 
• terug naar lokaal, rekenen en beantwoorden vragen
• inleveren bij mij of TOA
• hw: Leren en afmaken + nakijken/verbeteren 5.2

5.2 Constante snelheid en gemiddelde

Constante snelheid

• Bij constante snelheid is de snelheid op elk moment even groot

Gemiddelde snelheid

Weinig dingen bewegen continu even snel  (zie deze  snelheid-tijd grafiek) 
 A = auto trekt op, de snelheid wordt
steeds groter.

 B = de auto rijdt op cruise control,
de snelheid blijft een tijdje constant

C = hij remt voor het stoplicht, de snelheid
wordt snel kleiner, totdat hij stilstaat.

Omrekenen per grootheid

afstand -->   1 km = 1000 m

tijd -->  1 uur = 3600 s   

snelheid -->  m/s x 3,6 = km/h

4.2 Snelheid berekenen

Eenheden voor snelheid

• In verkeer eenheid km/h
• In natuurkunde eenheid m/s

Blz. 170

4.2 Snelheid berekenen

Gemiddelde snelheid berekenen

• In verkeer eenheid km/h
• In natuurkunde eenheid m/s

Blz. 170

Aan de slag: 

hw: leren en maken 5.1 opg 8 en 5.2 maken 1 t/m 6 inclusief nakijken én verbeteren

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken 

zijn gemiddelde snelheid

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken

zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven:

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

 

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

Gevraagd: 

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

Gevraagd: gemiddelde snelheid = ?

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

Gevraagd: gemiddelde snelheid = ?

Formule: 

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

Gevraagd: gemiddelde snelheid = ?

Formule: gemiddelde snelheid = afstand : tijd

Rekenvoorbeeld

Een atleet loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid.

Gegeven: afstand = 100 m,  tijd = 10,8 s

Gevraagd: gemiddelde snelheid = ?

Formule: gemiddelde snelheid = afstand : tijd

Berekening:

Hoofdstuk 5. Bewegen

progr 17 maart 

• goed gewerkt vorige les, fijn deze keer alleen maar voldoendes voor pract 
• cijfers practicum ga ik voorlopig allemaal in periode 2 noteren met weging 0 
• 4 llń inhalen, dat doe je samen ivm groepscijfer
• vragen hw 5.1 en 5.2  (na zelf nakijken)? 
• kort herhaling par 5.2 via o.l.g en uitleg 5.3
• hw: Leren en afmaken + nakijken/verbeteren 5.3? 

5.3 beweging zelden met constante snelheid

• je rijdt zelden met een constante snelheid
  = eenparige beweging. 
• Bij wegrijden geldt v= 0 m/s, daarna neemt je snelheid toe (=  een versnelde beweging), je legt per seconde steeds meer meters af.
• Bij afremmen wordt je snelheid steeds kleiner(= vertraagde beweging) je legt per seconde steeds minder meters af.
• Deze gegevens kun je in een afstands-tijd grafiek weergeven.

Afstand-tijd tabel             en  

Afstand-tijd diagram

Tijd (s)	afstand (cm)
o	o
0,5	3
1,0	10
1,5	20
2,0	35
2,5	55
3,0	80

5.3 eenparige beweging v = constant
           

• afgelegde afstand neemt toe

• snelheid blijft constant 

      v-t diagram               en                    s-t diagram 

 A = snelheid wordt steeds groter. Object stond in het begin volledig stil

B = snelheid blijft constant

C = snelheid wordt steeds kleiner

afstand - tijd grafiek gemengde beweging 

Aan de slag: 

hw: Leren en afmaken + nakijken/verbeteren 5.3

5.4 remmen en botsen

leerdoelen 5.4

-Verband leggen tussen de reactie afstand en de reactietijd.

-Verband leggen tussen snelheid, stopafstand, remweg en reactie afstand.

-Uitleggen dat de remweg afhankelijk is van de ondergrond en de kwaliteit van de banden.

-Verschillende veiligheidsmaatregelingen noemen in een auto.

 

 

Instapvragen over oversteken weg

• Waar steek je liever de weg over? Op de snelweg of in de bebouwde kom?
• Waarom? 
• Hoe steek je liever de weg over? Lopend of op krukken?
• Wie heeft een langere remweg iemand die een vrachtwagen bestuurt of iemand in een fiat panda?

Stopafstand afhankelijk van:

• reactietijd=de tijd tussen het zien en het daadwerkelijk afremmen
• tijdens de reactietijd rijdt de auto dus nog met dezelfde snelheid door, deze is van een aantal factoren afhankelijk (volgende slide)
• reactieafstand = de afstand die een voertuig aflegt in de reactietijd
• de remweg is o.a afhankelijk van de beginsnelheid, maar ook van de weerstand tussen banden en wegdek en de massa van het voertuig
• stopafstand = remweg + reactieafstand

Stopafstand = Remweg + Reactieafstand

Factoren die reactietijd beïnvloeden

reactietijd: tijd die het kost om te reageren

Invloeden op reactietijd:

• medicijnen
• alcohol
• drugs
• vermoeidheid
• afleiding

remmen en botsen

• remweg= afgelegde afstand vanaf indrukken rem tot stilstaan
• de remweg is dus afhankelijk van begin-
  snelheid= snelheid van het voertuig op t=0
• verband tussen beginsnelheid en remweg:
  beginsnelheid n x  zo groot dan is remweg
  n² keer zo groot.

remmen en botsen: traagheid

• het kost meer tijd om een zwaardere massa af te laten remmen dan om een lichtere massa die evensnel beweegt af te remmen. 
• dit principe noem je traagheid

Dus: 

Remweg afhankelijk van:

• Snelheid: hoe sneller hoe langer de remweg
  
• Reactietijd
• Remkracht: hoe krachtiger je remt hoe korter de remweg

Andere Invloeden:

Soort wegdek en toestand

Bandenprofiel

Gewicht van het voertuig

Aan de slag: 

hw: leren en maken 5.4 t/m opg 8  inclusief nakijken én verbeteren

programma 3 april 

Hoe kun je aan een grafiek zien dat mensen elkaar voorbijrijden (als ze zelfde route afleggen) ?=  5.3 opg 9 ? + 10 

• bespreken van 5.4 opg 6 en? 
• nog meer vragen over theorie of opdrachten? 
• geen vragen?  dan verder met test jezelf 5.2 t/m 5.4 is hw voor volgende week.
• Toets hst 5 op 10 april