Les 3: Samen oranje

• Burgerschapskunde
• Basisschool
• Groep 5

Les 3 - Samen oranje

Aan het einde van de les kan ik….

- uitleggen welke rol de kleur oranje in het verleden heeft gespeeld en welke rol deze kleur nu heeft.

-  het begrip 'saamhorigheid' uitleggen en voorbeelden noemen van momenten waarop saamhorigheid aanwezig is.

- met behulp van een voorbeeld uitleggen dat sport verbindt en dat sport kan leiden tot het 'Oranjegevoel'.

Deze vensterplaat draait om 'Het Oranjegevoel'. 

De lesdoelen kunnen worden besproken om aan de leerlingen te laten zien wat hen te wachten staat tijdens deze les.

Waar denk je aan bij de kleur oranje?

schooltv.nl

Eventueel een extra opdracht over het onderwerp. Eventuele koppeling naar de patriotten of meer informatie over de Nederlandse (politieke) geschiedenis.

Oranje als kleur van het verzet

In de loop van de tijd werd Oranje de kleur die mensen in Nederland verbond, vooral in tijden dat andere landen de baas waren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bijvoorbeeld was oranje de kleur van het verzet tegen nazi-Duitsland. 

Met allerlei oranje voorwerpen, zoals hangertjes, speldjes en armbanden, laten mensen zien dat zij vóór het Nederlandse koningshuis zijn en tégen de Duitse bezetter. Oranje wordt hierdoor de kleur van verzet, van ‘wij tegen zij’.

1.

Rood-wit-blauw

Naast oranje zijn rood-wit-blauw, de kleuren van de Nederlandse vlag, populaire verzetskleuren. Zo hangen sommige mensen bewust hun wasgoed in de rood-wit-blauwe volgorde aan de waslijn, tot ergernis van Duitse soldaten. Oranje en het rood-wit-blauw spelen op deze manier een verbindende rol tussen Nederlanders.

2.

In deze dia:

-informatiebutton 3: Oranje als kleur van het verzet
-informatiebutton 4: Rood-wit-blauw

Doel:

informatie aanreiken over de geschiedenis van de kleur oranje + amuseren.

Saamhorigheid

Nationale ‘saamhorigheid’, het gevoel bij elkaar te horen, wordt opgeroepen bij een nationale feestdag zoals Koningsdag. Iedereen gaat in het oranje verkleed over straat, doet mee aan een spelletje zoals koekhappen, eet een oranje-tompouce of verkoopt oude spullen op de plaatselijke rommelmarkt.

3.

In deze dia:

-informatiebutton 5: Saamhorigheid, het gevoel bij elkaar te horen

Oranjegekleurde tribunes

Vanaf halverwege de jaren 1960 kleurden de eerste tribunes oranje. Tijdens internationale schaatswedstrijden droegen supporters oranje mutsjes. Vanaf 1970 zie je ook steeds meer oranje gekleurde tribunes tijdens voetbalwedstrijden van het Nederlands Elftal.

4.

In deze dia:

-informatiebutton 6: Oranjegekleurde tribunes

Doel:

-informeren over het ontstaan van oranjegekleurde tribunes en het gevoel van eenheid en succes

Stelling: "Als je naar een wedstrijd van het Nederlands elftal gaat, moet je je in het oranje kleden."

1. Ja
2. Misschien
3. Nee

Er kan verder na worden gedacht over het volgende: "Historicus Maarten van Rossem denkt dat het overdreven in oranje uitdossen komt door onzekerheid. We doen dit met voetbalwedstrijden en feestdagen omdat we eigenlijk bang zijn onze eenheid te verliezen."

Ga in gesprek met de leerlingen over hun meningen en laat de leerlingen deze meningen onderbouwen.

Filmpje over het EK van 1988; leerlingen krijgen hiermee een beeld van de gekleurde tribunes uit die tijd.

Fanny Blankers-Koen

Fanny Blankers-Koen (1918-2004) won tijdens de Olympische Spelen in 1948 maar liefst vier gouden medailles in de atletiek. Zij was een sportheldin, maar ook een voorbeeld voor vrouwen. Met haar prestaties liet ze zien dat vrouwen veel kunnen bereiken in een tijd waarin dat nog niet vanzelfsprekend gevonden werd. 

5.

Johan Cruijff

Voetballer Johan Cruijff (1947-2016) is als voetballer wereldberoemd geworden. Hij werd ook bekend door zijn ‘cruijffiaanse’ uitspraken, zoals ‘elk nadeel heb z’n voordeel’.

6.

In deze dia:

-informatiebutton 7: Fanny Blankers-Koen, een sportheldin

-informatiebutton 8: Johan Cruijff, een sportheld

Voetbal en het oranjegevoel

In 1988 wint Nederland het Europees Kampioenschap (EK) voetbal. Vanaf dat moment barst bij elk nieuw kampioenschap het Oranjegevoel los.  

Straten worden oranje versierd, mensen trekken de meest vreemde oranje uitdossingen aan en kijken gezamenlijk de wedstrijd.

7.

In deze dia:

-informatiebutton 9: Voetbal en de oranjegekte

Doel:

De leerlingen begrijpen dat sport, en dan met name internationale voetbalkampioenschappen, 'oranjegekte' aanwakkert. Er worden een aantal voorbeelden genoemd die de oranjegekte illustreren. 

De 'Leeuwinnen'

In 2017 werd het Nederlands vrouwenteam Europees kampioen. Het is de doorbraak van het vrouwenvoetbal in Nederland. Maar liefst 4,1 miljoen mensen keken naar de finale. Na hun winst kregen de 'Leeuwinnen' een grootse huldiging in Utrecht. Opnieuw een uitbarsting van het Oranjegevoel.

8.

In deze dia:

-informatiebutton 10: De Leeuwinnen

Doel:

-de leerlingen begrijpen dat Oranje door de jaren heen de sportieve en maatschappelijke veranderingen in de Nederlandse polder weerspiegelt.

Dus wat is saamhorigheid?

Liedjesopdracht

We gaan deze twee liedjes luisteren:

- Liedje 1: In naam van Oranje

- Liedje 2: Wij houden van Oranje

Daarna maken we een vraag over de

liedjes.

Liedjes opdracht; luister de liedjes en daarna de vraag beantwoorden van de volgende slide.

Wat beteknt oranje in de liedjes?

Wat vonden jullie van de les?

😒🙁😐🙂😃

Schrijf jouw eigen lied

Schrijf een lied speciaal voor koningsdag!

Jouw lied moet gaan om de saamhorigheid (het bij elkaar brengen van anderen. Jouw lied moet ook rijmen. Laat iemand anders jouw lied lezen om feedback te krijgen. Pas de feedback toe en lever dan jouw lied in.