LES LEIDERSCHAP

• 1vlk
• WO
• Studiejaar 1

 [VAARDIGHEIDSPROEF]

Oefening 

"infofiches leerlingen
n.a.v. de oriënterende klassenraad"

TEGEN ZONDAG 9 MAART

LEIDERSCHAP 

AUTORITAIR / AUTOCRATISCH

DEMOCRATISCH

LAISSEZ FAIRE

SITUATIONEEL

WAT IS 

DOEL VAN

LEIDER-

SCHAP ?

Rol 1 = GASTHEER

A.
bedenk

3 aanvangszinnen

B.
oef. non-verbaal

Rol 2 = PRESENTATOR

ROL VAN

PRESENTATOR

Doel 
eerste 

paar minuten

leiderschap afh v groepsfase

LEERKRACHT leider...

- Initiatief nemen

- Organiseren

- Informeren

- Steunen

- Evalueren

Reageer in extremen

De leraar Nederlands kondigt een toets aan voor overmorgen in het 1ste jaar. De leerlingen vinden dat ze eigenlijk wel andere en voor hen belangrijkere dingen te doen hebben. 

Ze protesteren op een luide manier en vragen “waarom dat allemaal nodig is”, “waarom nu weer zo snel” en “of de leerkracht dat nu niet kan uitstellen”.

Reageer in extremen

Een leerling krijgt een opmerking omdat hij een kauwgom in zijn mond heeft. De leraar wijst hem op het schoolreglement 

ter zake. De leerling antwoordt 

dat hij dat maar een stomme regel vindt. 

Hij daagt de leerkracht uit: ”Heeft u dat nooit gedaan? 

Er is toch niets mis mee! Iedereen doet dat!”

Leerkracht 2 functies

TAAKGERICHT

RELATIEGERICHT

Leiderschap afh. van

O-niveau? 

1. Vandaag is les over de politieke partijen van België.

Het is binnenkort verkiezingen en de leerlingen mogen voor de eerst keer gaan stemmen.De meeste leerlingen vinden dat best spannend, maar weten nog heel weinig over de diverse partijen.

Leiderschap?

Vandaag is les over de 

politieke partijen van België.

Het is binnenkort verkiezingen 

en de leerlingen mogen voor 

de eerst keer gaan stemmen.

De meeste leerlingen vinden dat best spannend, maar weten nog heel weinig over de diverse partijen.

O-niveau? 

2. Je vroeg de leerlingen op voorhand de stemtest te doen. Enkele leerlingen vonden dat heel moeilijk, en waren een beetje teleurgesteld of verwonderd over hun resultaat. 

Ze hebben er weinig zin in.

Leiderschap?

Je vroeg de leerlingen op 

voorhand de stemtest te doen. 

Enkele leerlingen vonden dat 

heel moeilijk, en waren een 

beetje teleurgesteld 

of verwonderd over hun resultaat.

Ze hebben er weinig zin in.

O-niveau? 

3. Je verdeelt hen in expertgroepjes. Ieder groepje bestudeert één specifieke politieke partij op sites van de partijen en nieuwszenders. Je hebt zelf op voorhand groepjes gevormd, waarbij je leerlingen die elkaar minder goed kennen hebt samen gezet.

Leiderschap?

Je verdeelt hen in expertgroepjes. 

Ieder groepje bestudeert één 

specifieke politieke partij op sites 

van de partijen en nieuwszenders.

Je hebt zelf op voorhand groepjes

gevormd, waarbij je leerlingen die elkaar minder goed kennen hebt samen gezet.

O-niveau? 

4. De experts verdelen zich en vormen nieuwe groepjes zodat er van elke partij iemand in een nieuw groepje zit. 

Leiderschap?

De experts verdelen zich 

en vormen nieuwe groepjes 

zodat er van elke partij iemand 

in een nieuw groepje zit. 

O-niveau? 

5. In één groepje verzwakt de concentratie snel. De leerlingen hebben zich wel goed voorbereid als expert, maar enkele leerlingen komen niet goed overeen. Ze kunnen elkaar ook buiten de les niet uitstaan. 

Leiderschap?

In één groepje verzwakt 

de concentratie snel. 

De leerlingen hebben zich wel 

goed voorbereid als expert, 

maar enkele leerlingen komen 

niet goed overeen. 

Ze kunnen elkaar ook buiten de les niet uitstaan.  

Welk leiderschap toegepast?

6. Het is bijna middag en in de namiddag
is het sportnamiddag. Je ziet de
concentratie van alle groepjes pijlsnel 

naar beneden gaan. Je neemt het woord
en legt de taak nog eens heel goed uit; 

zodat ze weten wat er van hen
verwacht wordt. 

S1

Welk leiderschap gewenst?

Het is bijna middag en in de namid-
dag is het sportnamiddag.

Je ziet de concentratie van alle
groepjes pijlsnel naar beneden gaan.

Je neemt het woord en legt de taak
nog eens heel goed uit;

zodat ze weten wat er van hen verwacht wordt. 

Vanuit welk segment reageer jij hier? (S1 = sterk sturen)

Vanuit welk segment zou je beter reageren (S3 = emotioneel en motivationeel ondersteunen).

Welk leiderschap toegepast?

7. Vijf minuten voor de bel is het één grote chaos in de klas. Iedereen kijkt uit naar het touwenparcous en de loopwedstrijd. 

Je laat hen gewoon doen; je reageert niet en wacht tot de bel gaat.  

• Andere opties?

1. Vanuit welk ontwikkelingsniveau reageren de leerlingen (O2)

= lage motivatie, lage 

2. Hoe reageer jij? Vanuit welk segment? (S4)

3. Hoe zou je beter reageren? S2 = je vraagt iedereen om zijn werk in te leveren, en nog even geduld te hebben voor de bel gaat. 

Iedereen moet op zijn stoel blijven zitten tot dan. Je zorgt ervoor dat de sfeer veilig is; en de taak afgerond is. (= begeleiden)

GROEPSFASE =  verval in STORMING / BEHOEFTE = Er is behoefte aan "geborgenheid en sociale relaties" (cfr. Maslow).

Je probeert de ADJOURNING goed uit te voeren, maar dat is moeilijk door de chaos. 

[VAARDIGHEIDSPROEF]

Reflectie: 

- groepsfasen (Tuckman) 

- situationeel leiderschap 

(Hersey & Blanchard)

- behoeftenpiramide (Maslow)