2.2. Duitsland valt uiteen 2024

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdvraag par. 2.2

 Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de
geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)? 

Let op!! De geschiedenis van Duitsland staat symbool voor de Koude Oorlog

Wat gaan we doen?

opfrissen kennis: situatie laatste oorlogsjaren en Duitsland 1945 na overgave

Stunde Null

Conferenties Jalta en Potsdam

verslechtering verstandhouding VS-SU

Trumandoctrine

Blokkade Berlijn

Maken opdrachten 5-9 (ook huiswerk)

Duitsland geeft zich over

8 mei 1945

Stunde Null

Eerste jaren

• Na WO2 ligt Duitsland economische en moreel in puin
• 13 miljoen Duitsers worden uit verloren gebieden verjaagd: heimatvertriebenen --> moeten ook ergens wonen en werken
• bezettingszones 
• verstandhouding VS -SU wordt steeds slechter ==> Koude Oorlog

Heimatvertriebenen: gevlucht en verdreven  

- verjaagd van hun geboortegrond

- op de vlucht voor het

communisme

- zijn ongewenst (geen werk en woning)

 Verstandhouding VS-SU verslechtert

door:

1. verschillende ideologieën (zie dia hierna)

2. onderling wantrouwen --> uitblijven 2e front, Molotov-Von Ribbentrop

3. verschillen in opvatting over toekomst Duitsland en de wereld 

4. niet nakomen beloftes 

5. overdreven vijandsbeelden (propaganda)

6. tenslotte vergeet niet: atoombom VS  als intimidatie SU

        Ideologische   Tegenstelling en

             Verenigde Staten                                            Sovjet Unie

Koude Oorlog:  

Conferentie van Jalta februari 1945

afspraken over:

1.oprichting VN

2.invloedssferen van VS en SU

3. nieuwe grenzen Europa

4.Duitsland /Berlijn wordt verdeeld in 4 bezettingszones

Conferentie Potsdam (juli 1945)

(opdr. 3b)

1. herstelbetalingen (hoe en wat) (geregeld per bezettingszone )

-->Fr, Gr. Br. en VS zaten meestal op een lijn, SU week af

2. ontwapening Duitsland (onder toezicht van de bezettingsmachten )

3. denazificatie* 

4. berechting oorlogsmisdadigers (Proces van Neurenberg) 

denazificatie

De leidinggevende personen (overheid en bedrijf) uit het nazitijdperk en die personen die niet wilden meewerken aan het herstel van de democratie moesten uit hun functie worden gezet. 

Heropvoeding  en onderwijs

(voorbeeld: krijgsgevangenkamp in NoordFrankrijk --> heropvoeding Hitler Jugend)

Trumandoctrine 

(=buitenlandse politiek VS tussen 1947 -1953) 

 doel = communisme isoleren/indammen

Hoe?

- politiek (containmentpolitiek) :VS helpen landen die door communisme bedreigd worden

- economisch:Marshallhulp --> VS helpen Europese landen bij wederopbouw met financiële en economische steun (samenwerking landen als voorwaarde)

- militair : NAVO (1949) waar  westerse landen zich militair verenigen

Marshallplan

Amerikaanse economische steun om Europese landen erbovenop te helpen

in principe voor alle Europese landen

Stalin verbiedt Oost-Europese landen de hulp te accepteren

Grote gevolgen: -welvaart oost-europese landen blijft achter bij de west-europese landen

-west-europese landen gaan samenwerken (EGKS 1951)

- jaren 50: veel vluchtelingen van oost naar west

toestem-ming VS Congres was nodig!!

 parallel met het heden !!

zo zien de Russen de Amerikanen

zo zien de Amerikanen de RussenW

Welke spotprent is Russisch en welke is Amerikaans? 

Leg dit uit met een beeldelement?

zo zien de Russen de Amerikanen

zo zien de Amerikanen de Russen

Blokkade

• 1948: Westerse bezettingszones besluiten een nieuwe munt in te voeren ==> economische stabiliteit
• Gevolg: (1948-1949)Blokkade van Berlijn door SU ==> luchtbrug bewijst VS dat ze West-Europa zullen helpen 

1949 Duitsland verdeeld

• = gevolg van de blokkade
• 1949: oprichting BRD (West) en DDR (Oost)

BRD

• 1949: oprichting BRD (West Duitsland) met Bonn als hoofstad
• BRD wordt parlementaire democratie --> bestuur via Bondsdag (parlement)
• Premier Adenauer
• BRD moet snel weer economisch en politiek gezond worden (wirtschaftswunder)
• Gevolg: BRD wordt snel een rijk, westers land --> lid NAVO (1955) en EGKS (1951)

DDR 

• in 1949 wordt DDR opgericht met als hoofdstad Berlijn:
• totalitaire communistische dictatuur
  - Terreur via Staatssicherheitsdienst (Stasi)
  - economie/welvaart is slecht: men profiteert niet van het Marshallplan
  - Planeconomie en collectivisatie 
  - Eén leider: Walter Ulbricht
  - Éen partij: SED (Socialistische Eenheidspartij Duitsland)
• - lid van Warschaupact en Comecon 

DDR Opstand 17 juni

1953

• oorzaken: slechte economie, prijsstijgingen, onderdrukking en veel vluchtelingen
• 1953: stakingen van arbeiders vanwege lagere lonen en langere werkdagen
• wijdverbreid protest tegen DDR regime
• Sovjet-Unie herstelt orde met geweld
• Gevolg: groeiende macht Stasi

Muur 1961

• Indirecte oorzaken:
  Economische malaise , gebrek aan kansen in DDR en politieke onvrijheid
• Directe oorzaak:
  burgers vluchten via Berlijn naar westen
• Gevolg:
  1961: om leegloop te voorkomen wordt grens met West-Berlijn gesloten ==> bouw Berlijnse Muur 
• VS grijpt niet in omdat het in Sovjet zone is

schooltv.nl