6.4 Waar geeft de overheid het aan uit?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

6.4 Waar geeft de overheid het aan uit?

Hoofdstuk 6 Wat regelt de overheid?

Wat weten we nog/al?

Hoe wordt inkomstenbelasting ingehouden voor werknemers?

1. Via loonbelasting
2. Via omzetbelasting
3. Via vermogensbelasting
4. Via winstbelasting

Wat betekent BTW?

1. Betalen voor product
2. Belasting over de toegevoegde waarde
3. Consumentenprijs betalen
4. Winkeliersbelasting

Hoe heet een financiële bijdrage van de overheid om mensen of bedrijven te stimuleren?

1. Inkomsten
2. Boete
3. Subsidie
4. Belasting

Wat is een voorbeeld van een niet-belastingontvangst

1. Accijns
2. BTW
3. Winst van Unilever
4. Winst van de NS

Begrippen paragraaf 6.3

• Belasting
• Inkomstenbelasting
• Btw
• Subsidie
• Accijns
• Niet-belastingontvangsten

Leerdoelen 6.4

• Je weet wat de rijksbegroting is.
• Je kunt miljoenen en miljarden juist noteren en ermee rekenen.
• Je kunt uitleggen wat de miljoenennota en de rijksbegroting met elkaar te maken hebben.
• Je weet wat een begrotingstekort is en wat de overheid daaraan kan doen.

Rijksbegroting

• De overheid maakt ieder jaar een begroting
• Elke derde dinsdag van september op Prinsjesdag leest de koning de troonrede voor.
• Hierin staan de plannen van de regering voor komend jaar.
• De regering maakt dan ook de rijksbegroting bekend.
• Dat is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk voor het komende jaar.

Wanneer maakt de regering de rijksbegroting bekend?

1. Elke vierde dinsdag van november op Prinsjesdag
2. Elke derde dinsdag van september op Prinsjesdag
3. Elke tweede dinsdag van augustus op Prinsjesdag
4. Elke eerste dinsdag van oktober op Prinsjesdag

Klassikaal vraag 51

Met grote getallen rekenen

• Als het over de economie van een land gaat, krijg je vaak te maken met grote getallen.
• In de rijksbegroting gaat het over miljoenen en miljarden.
• Als je met miljarden en miljoenen moet rekenen, kun je het beste de miljarden eerst omrekenen naar miljoenen.

Klassikaal vraag 52

Miljoenennota

• De overheid moet keuzes maken: waar geef je geld aan uit een waaraan niet?
• Als de overheid meer geld wil besteden aan onderwijs, moet ze bezuinigen op bijvoorbeeld de aanleg van wegen.
• Bij de rijksbegroting hoort de miljoenennota. Dit is een toelichting op de rijksbegroting.
• Hierin legt de regering uit welke keuzes zij gemaakt heeft.
• De regering mag haar plannen uitvoeren na goedkeuring ervan door de Eerste en Tweede Kamer.

Welke rol heeft de Eerste en Tweede Kamer bij de uitvoering van regeringsplannen?

1. Advies over de plannen.
2. Aanpassing van de plannen.
3. Goedkeuring van de plannen.
4. Uitvoering van de plannen.

Klassikaal vraag 55

Begrotingstekort en -overschot

• Als de overheid meer uitgeeft dan inkomsten verwacht, heeft ze een begrotingstekort. 
• Dat kan voorkomen worden door te bezuinigen op de uitgaven, of door het verhogen van de belastingen. 
• Als de overheid in een jaar meer inkomsten dan uitgaven verwacht, is er een begrotingsoverschot.
• De overheid kan dan kiezen waaraan ze het begrotingsoverschot wil besteden. Bijvoorbeeld meer geld geven aan de zorg of schulden terugbetalen.

Wat is een begrotingstekort?

1. Als de overheid meer uitgeeft dan inkomsten verwacht.
2. Als de overheid geen controle heeft over uitgaven.
3. Als de overheid evenveel uitgeeft als inkomsten verwacht.
4. Als de overheid minder uitgeeft dan inkomsten verwacht.

Klassikaal vraag 57

Klassikaal vraag 60

Begrippen paragraaf 6.4

• Rijksbegroting
• Miljoenennota
• Begrotingstekort
• Begrotingsoverschot

Je kunt nu

• Je weet wat de rijksbegroting is.
  
• Je kunt miljoenen en miljarden juist noteren en ermee rekenen.
  
• Je kunt uitleggen wat de miljoenennota en de rijksbegroting met elkaar te maken hebben.
  
• Je weet wat een begrotingstekort is en wat de overheid daaraan kan doen.

Aan het werk!

Maken opdrachten 6.4: 50, 51, 52, 55, 57, 58, 60,63 en 64

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 6.4

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 6.4