PO eigen benen

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

PO eigen benen

soorten inkomen

Primaire inkomens:

• inkomen uit arbeid:
• geld wat je ontvangt, als beloning voor arbeid (brutoloon, vakantietoeslag, prestatietoeslag)
  
• inkomen uit bezit:
• geld wat je ontvangt omdat je iets bezit (rente op spaargeld, huur voor een pand, dividend bij aandelen)
  
  

Secundaire inkomens:

• overdrachtsinkomens: geld ontvangen zonder tegenprestatie (uitkering, zakgeld, studiefinanciering, kinderbijslag)
• netto-inkomen (dus bruto-inkomen  min  belastingen)

Netto inkomen is inkomen nadat ____ er is afgehaald:

1. aftrekposten
2. belastingen en premies
3. bruto-uitkeringen (pensioen, WW, ezv)
4. heffingskorting

 Netto inkomen

Bruto inkomen =                         € 43.000,00

Totaal te betalen belasting = €    10.105,41    -

Netto inkomen =                           € 32.894,59 

Esmee verdient 3.300 bruto. ze betaalt 900 euro aan belastingen en premie. wat is haar netto inkomen?

1. 2400 euro
2. 2000 euro
3. 3850 euro
4. 2200 euro

Damian krijgt 2.850 bruto per maand. Hij betaalt 36% aan premie en belasting. Wat is zijn netto inkomen?

1. 2.020 euro
2. 3.026 euro
3. 2.100 euro
4. 1.824 euro

Romy moet 32% betalen aan belasting en premies. Ze heeft een bruto inkomen van 3.450 euro. Bereken haar netto inkomen

1. € 2.346
2. € 2.350
3. € 2.362
4. € 2.388

Bereken het netto inkomen van iemand die bruto € 93.000 verdiend.
en die 20% belasting moet betalen.

Wie moet dat betalen?

Hoe betaalt de overheid de uitkeringen?

• met sociale premies
  

Wie betalen de sociale premies?

• Mensen met een inkomen.
  

Sociale premies worden ingehouden op het brutoloon van                                                                    werknemers.

Mensen met een primair inkomen betalen belasting en sociale premies. De sociale premies gaan naar de sociale-verzekeringsinstellingen.

                                                

                                                 Uitkeringen

                                                 Toeslagen (subsidies)

Van brutoloon naar nettoloon

Brutoloon - loonbelasting -  sociale premies = nettoloon

Brutoloon: 

Het loon met loonbelasting en sociale premies 

Nettoloon: 

Het loon dat je ontvangt na inhouding van 

loonbelasting en sociale premies

Je brutoloon is 2450,- euro
Aan belasting wordt er 650,- ingehouden
aan sociale premies 7,42 % van zijn brutoloon. Wat is zijn netteloon?

Brutoloon: € 2.500,- Loonbelasting: € 650,- en Sociale premies: € 263,- Wat is je nettoloon?

Op het brutoloon van werknemers worden sociale premies en loonbelasting ingehouden. Arif heeft een brutoloon van € 1.750. De sociale premies zijn 23% en de loonbelasting is 5 van het brutoloon.

Bereken:
a: de inhouding voor de sociale premies
b. de inhouding voor de loonbelasting
c. het nettoloon

Brutoloon netteloon

Kader bladzijde 130 (Opdracht 5 en 6)

Brutoloon - loonbelasting - sociale premies = nettoloon

Besteedbaar inkomen

= Het deel van je (netto) inkomen dat je vrij kunt uitgeven 

Stap 1: 

Bruto inkomen        €

- sociale premies   €                         - 

- Loonheffing           €                         -  Netto inkomen        €

Stap 2: 

Netto inkomen                     €

- Verplichte belastingen  €                    -

- Verplichte verzekering               €                    - 

=Netto besteedbaar inkomen   €

Hypotheek 

1. Geld lenen

2. Huis dient als onderpand

3. Hypotheek afbetaald, dan is de woning van jou.

4. Je kunt maximaal 4.50 x je jaarsalaris lenen. 

5. looptijd 30 jaar

Huis kopen

• Meestal mag je hypotheek maximaal 4,50 keer zo hoog zijn als je bruto jaarinkomen.

• 439.000 : 4,50 = 97.555,56 bruto per jaar oftewel  8.129.63 bruto per maand. Ongeveer € 5.000 netto per maand.

Inboedelverzekering (inbraak- en brandschade)

Opstalverzekering (brand en stormschade)

Je kunt het verschil tussen een inboedelverzekering en een opstalverzekering uitleggen.

Inboedelverzekering: 

Opstalverzekering:

Je kunt het verschil tussen een inboedelverzekering en een opstalverzekering uitleggen.

Inboedelverzekering: Inrichting

Opstalverzekering: het huis zelf

Een opstalverzekering is verplicht bij een ....

1. huurhuis
2. koophuis

Wat is een opstalverzekering?

1. Een verzekering voor als er schade is aan spullen die je opstalt.
2. Een verzekering voor als er schade is aan je huis zelf.
3. Een verzekering voor als er schade is aan je auto.
4. Een verzekering voor als er schade is aan je spullen.

Wat is verzekerd op een opstalverzekering?

1. De spullen in je huis
2. Je auto
3. Je huis
4. Je reis

Een opstalverzekering is verstandig bij een ....

1. huurhuis.
2. koophuis.

Wat zou verzekerd kunnen zijn bij een inboedelverzekering?

1. Je laptop
2. Je kat
3. Je auto
4. Je fiets

Door een storm is het dak van je huis gewaaid. Onder welke verzekering valt dit?

1. Inboedelverzekering
2. Opstalverzekering
3. Onderverzekerd
4. Over verzekerd

Kosten koper      *

Bijkomende kosten als je een huis koopt:

• overdrachtsbelasting ( 2% van de koopprijs)
  
• makelaarskosten
• kosten notaris
• afsluitkosten
• _________________________________________

= kosten koper(k.k.) 

= ongeveer 6% van de koopprijs

Wat betaal je?

• Afgesproken bedrag (lening, eigen geld)
• 'Kosten koper'
• Jaarlijkse kosten

Kosten koper zijn extra kosten die je als koper moet betalen. Het belangrijkste is de overdrachtsbelasting.

Als koper betaal jij dus alle extra kosten die gemaakt moeten worden voor het (ver)kopen van een huis.

Jaarlijkse kosten: onroerendezaakbelasting, rioolheffing, affalstoffenheffing

Aan de slag

Ga aan zelfstandig in stilte aan de slag met de opdrachten die op het bord staan.

Budgetteren

• Wat voor inkomsten en uitgaven kun je hebben?
  
  
  
• Waarom is budgetteren nodig en hoe doe jij dat?
  
  
  
• Hoe maak je berekeningen die je nodig hebt bij budgetteren?
  
  

• Inkomen uit arbeid                             - Vaste lasten                      
  Inkomen uit bezit                                 - Huishoudelijke uitgaven
  Overdrachtsinkomen                          - Incidentele uitgaven

• Budgetteren = je inkomsten en uitgaven afstemmen.
  Dit doe je door een begroting op te stellen. Dit is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven.

• Berekeningen over tijd (week-maand-kwartaal-jaar)
  
  

Geld tekort - en wat dan?

• Je inkomsten vergroten

•  Je uitgaven verminderen (bezuinigen)

        - op alle soorten uitgaven

        - vaste lasten kan je niet direct op bezuinigen

• Geld lenen (als het niet anders kan)

Opdracht

Huis huren

- Voordeel

- Nadeel

Schrijf de voor- en nadelen op het uitgedeelde blaadje op. In stilte voor jezelf

Voordeel huren

– Niet lenen (geen risico), maar gewoon vaste maandelijkse lasten.

– Geen zorgen over onderhoud, dat is een taak voor de verhuurder.

– Vrijheid, opzeggen en wegwezen.

– Huurstijging van de huur is beperkt.

– Mogelijkheid van huursubsidie.

– Wettelijke huurbescherming (niet zomaar op straat)

– Steeds meer keuze in huurvormen (studentenhuis, short stay en antikraak).

Nadeel huren

– Moderniseren van de woning loont niet. Vaak moet de woning bij vertrek weer in de oorspronkelijke staat opgeleverd worden.

– Weinig keuze en mogelijk lange wachttijden.

– Huur wordt in de toekomst misschien afhankelijk gemaakt van het inkomen (heeft betrekking op de sociale woningbouw).

- Wat gebeurt er met het geld dat je uitgeeft?

Opdracht

Huis kopen 

- Voordeel

- Nadeel

Schrijf de voor- en nadelen op het uitgedeelde blaadje op. In stilte voor jezelf

Voordeel kopen

– Met een eigen huis doe je wat je wil, jij bent de baas.

– Mogelijke waardestijging. Crisis of niet, een huis is een belegging voor de lange termijn.

– Meer keuze, geen wachtlijsten voor een goede woning.

– Je profiteert van de hypotheekrenteaftrek.

Nadeel kopen

– het kopen van een huis kost veel geld, zoals overdrachtsbelasting.

– mogelijkheid van waardedaling. Als de markt tegenzit, kan het verkopen van een huis lang duren.

– het onderhoud is voor jou.

– woonlasten kunnen variëren door wijziging rente en onzekerheid over hypotheekrenteaftrek.

Wat voor een soort uitgave is het? (Vaste lasten, dagelijkse uitgaven of incidentele uitgave)?