Burgerschap studiedag

• Burgerschapsonderwijs
• Beroepsopleiding

Studiedag Burgerschap

Vanmorgen

* Wat doet het burgerschapsteam momenteel?

* Wat betekent burgerschap voor Compaen en wat moet 

Compaen gaan doen?

* Wat voegen wij (de leraren) toe?

* De dialoog: hoe doe je dat?

Wat doet burgerschapsteam op compaen momenteel?

* Werken aan een leerlijn voor burgerschap (met eventueel een duidelijker startpunt)

* Inventariseren wat er nu gedaan wordt en wat er méér moet.

* Inventariseren welke ondersteuningsbehoefte er is.

Wat betekent burgerschap op Compaen?

Compaen wil de leerlingen zodanig onderwijzen dat zij zich ontwikkelen tot burgers die zich betrokken voelen bij, en door hun handelen verantwoordelijkheid nemen in, de maatschappij. Zij leren kritisch te zijn en informatie op waarde te schatten.

Het punt is alleen.....

de samenleving is complex, en wordt alleen maar complexer.

Sinds 2003 zijn er wetten rondom burgerschap

Maar vanaf Augustus is het volgende verplicht:

- Scholen in het BO en het VO moeten een visie hebben op burgerschap en moeten daar doelgericht naar handelen.

- Dit is een uitbreiding op eerdere formuleringen waarin staat dat burgerschap vooral gaat over het bijbrengen van kritische denkvaardigheden en democratisch handelen.

Dit moet op basis van de Nederlandse kernwaarden.

Compaen wil dit doen aan de hand van zeven thema's.

1. De eigen identiteit (wie ben jij)

2. De inclusieve/multiculturele maatschappij

3. Mediawijsheid

4. Het milieu

5. Religie en politieke voorkeur

6. Democratische (grondwettelijke vrijheden)

7. Seksuele diversiteit, identiteit en weerbaarheid.

Voor leerlingen is dit super abstract

Het heeft vaak niet hun interesse

Ze vinden sommige thema's ingewikkeld of soms saai

Soms staan dingen ver van ze af

Dus: kijken wat achterliggende thema's, vraagstukken of onderwerpen zijn en daar met leerlingen over spreken. 

Wat voegen leraren nu toe?

Aanleren van fundamentele vaardigheden zoals leren luisteren

Hebben van een pedagogische relatie met leerlingen is een absolute voorwaarde.

Spanningsvelden voor de leraar

Alle meningen er laten zijn en tegelijkertijd  duidelijk maken dat je netjes moet zijn. (feitelijke onjuistheden wél benoemen)

Als docent niet het juiste morele perspectief (denken te) hebben maar wél feitelijk kader scheppen

Neutraal zijn ten aanzien van wat juiste waardenpatroon is, maar wel bepaalde waarden willen uitdragen.

Samenvattend:

Burgerschap is erbij willen horen, een gedeelde identiteit hebben.

Het onderwijs heeft een wettelijke taak om burgerschap te oefenen met leerlingen

Gevoelige of controversiële onderwerpen zijn onderdeel van oefenen met burgerschap

De dialoog is belangrijk.

Opdracht

In groepjes van 2

Welke thema's uit jouw vakgebied kunnen aansluiten bij burgerschap.

Waar kunnen identiteit en burgerschap met elkaar schuren of zelfs botsen in jouw vakgebied.

Identiteit en waardebepaling.

Waar sta jij zelf?

Leerlingen mogen op school alleen in het Nederlands met elkaar of met een leraar praten

1. Eens
2. Oneens
3. Bespreekbaar

Er moet ruimte zijn voor leraren die seksuele diversiteit onacceptabel vinden

1. Eens
2. Oneens
3. Bespreekbaar

Ik maak me zorgen dat sommige leerlingen zich niet thuis voelen op deze school

1. Eens
2. Oneens
3. Mwah

Leraren hebben als opgeleide professionals net als ouders een (moreel) opvoedende rol.

1. Eens
2. Oneens
3. Bespreekbaar

Een leerling weigert mee te doen aan een minuut stilte voor de slachtoffers van een terroristische aanslag

1. Moet kunnen
2. Onacceptabel
3. Gedogen

Een leraar vraagt vrij voor een religieuze feestdag van zijn religie.

1. Acceptabel
2. Onacceptabel
3. Bespreekbaar

Leerlingen organiseren een staking op school om de klimaatproblematiek onder de aandacht te brengen.

1. Eens
2. Oneens
3. Bespreekbaar

Fase 1: Wordt gesprekspartner

Ontken het wereldbeeld van de leerling niet

Expliciteer de grenzen van de wet, de opleiding en van jezelf

Geef een persoonlijk voorzetje

Neem zelf het initiatief

Bevraag leerlingen actief over hun meningen, emoties en gebruik van bronnen

Besef vanuit een pedagogisch oogpunt dat de leerlingen zich in een ontwikkelingsfase bevinden

Oefening (opschorting van je eigen mening)

* aanpak: vorm duo’s (met iemand die je niet (goed) kent)

* Neem een onderwerp waar je een sterke mening over hebt (en veel vanaf weet en schrijf het op je  post it

* De duo’s wisselen de kaartjes uit.

* Daarna bevraag je jouw gesprekspartner over jouw onderwerp en daarbij behandel je jouw gesprekspartner als dé expert.

* Stel open vragen en geef je eigen mening niet !!!

- Doe dit 5 minuten en wissel daarna om.

Doel van de opdracht?

Te voelen hoe het is alleen vragen te mogen stellen, je niet te mogen mengen met de inhoud en de ander in de expert rol te zetten

 Te ervaren hoe je met het stellen van vragen kunt sturen

 De ander en jezelf kritisch naar eigen opvattingen te laten kijken.

Ben je (toch) achter de mening van je gesprekspartner gekomen?

        Hoe komt dat?

Casus

Bij het vak Nederlands krijgen leerlingen de opdracht het boek De belofte van Pisa van Mano Bouzamour lezen (of citaten daar uit).

 

Een van de leerlingen Mohammed, weigert. Hij zegt beleefd: “Ik heb van veel mensen gehoord dat er in dit boek slecht geschreven wordt over de Koran. Daarom wil ik het niet lezen.”

De leraren gaan met de teamcoördinator overleggen: moeten ze Mohammed een ander boek of andere tekst laten lezen, terwijl de rest van de klas bezig is met Bouzamour? Kan de leerling gedwongen worden om dit boek te lezen?

Of moet Bouzamour van de literatuurlijst af?

Hoe zou jij op Mohammed reageren?