6.3 De kerkhervorming

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

De Hervorming

Leerdoel

Welke kritiek hadden Luther en Calvijn op de kerk?

Hoe noem je alle volgers van de kerkelijke hervorming (Luther, Calvijn, ect.)?

1. Protsteerders
2. Lutheranen
3. Protestanten
4. Calvinisten

Humanisme: de mens staat centraal!

- Niet God, maar de mens centraal in het denken.

- Humanisme

- Erasmus was het vaak oneens met de manier van leven van de geestelijken

centraal = hier draait het voornamelijk om

De mens staat centraal

Hervormers

Hervormen: dingen willen veranderen

Twee hervormers: Luther en Calvijn

- Veel volgelingen in Duitsland en de Nederlanden

- De katholieke kerk was niet langer de enige kerk.

De Hervorming

- 1517, Maarten Luther 

- Schrijft in 95 stellingen op wat er mis is in de kerk, o.a.:

•   geestelijken leven in luxe
•   aflaathandel
•   bijbel  moet in eigen taal 

Maarten Luther

• Hij wilde de kerk verbeteren. 
  
• Moest bij keizer Karel V sorry voor zijn kritiek zeggen, maar dat wilde Luther niet.
• Omdat Karel V heel gelovig was, was deze heel boos. 
• Luther werd door Karel V vogelvrij verklaard. 
• Luther mag bij een Duitse vorst de Bijbel vertalen in het Duits. 

      "Alleen door oprecht te geloven kon je met Gods genade de hemel in."

Calvijn en het calvinisme

Een andere hervormer was Johannes Calvijn.

Verschil met Luther:

• Volgens Calvijn stond vóór iemands geboorte al vast of hij naar de hemel of hel ging 
• Volgens Calvijn mocht je in opstand komen als de heerser niet het juiste geloof had
• Vanaf 1540 verspreidde het calvinisme (protestantse leer van Calvijn) zich vooral in de Nederlandse gewesten.

Calvijn

- (Predestinatieleer)
- Je mag in opstand komen tegen een heer/koning/leider als zijn opdrachten in strijd zijn met de wil van God.

Luther

- Mensen komen in de hemel door de Bijbel te lezen en door oprecht in God te geloven. 
 

Bij wie hoort de uitspraak:
"Je mag in opstand komen tegen een heer als deze niet de wil van God opvolgt!"

1. Luther
2. Calvijn

Bij wie hoort de uitspraak:
"Het is al voordat je bent geboren door God besloten of jij in de hemel of hel komt."

1. Luther
2. Calvijn

De boekdrukkunst

• Rond 1450 uitvinding boekdrukkunst.
• Voordeel: veel sneller en meer boeken verspreiden
• Bijbel ook in volkstalen (dus niet alleen in Latijn)

Welk gevolg had de boekdrukkunst op het Christelijk geloof?

Protestanten worden vervolgd

• Volgers van de hervorming noemen we protestanten.

• Sommige vorsten (zoals Karel V, de koning van Spanje en ook van de Nederlanden) waren erg streng voor deze protestanten en vervolgden deze groep.

• Karel V wilde dat al zijn onderdanen dezelfde godsdienst hadden (Katholiek)
• Karel V en zijn zoon Filips II lieten deze 'ketters' zwaar vervolgen, martelen en soms zelfs doden.

Karel V

Filips II

Waar had het protestantisme de meeste aanhangers?

1. Alleen in Nederland en Duitsland
2. Alleen in Italië en Spanje
3. Voornamelijk in Nederland en Duitsland
4. Voornamelijk in Italië en Spanje

Hoe werden deze protestanten genoemd door Katholieken?

1. Duivels
2. Ketters
3. Ongelovigen
4. Onzuivere

Wat deden Katholieke leiders zoals Karel V en Filips II met ketters?