Ongeplande zwangerschap

• NCZ
• Secundair onderwijs

TOEKOMSTDROMEN

Ongepland zwanger

Test je kennis

Een medicamenteuze behandeling (ook wel de abortuspilmethode genoemd) is een abortus op basis van medicatie die een miskraam uitlokt. Deze behandeling is enkel mogelijk als je minder dan 7 weken zwanger bent, of 9 weken te tellen vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie. Voor de medicamenteuze behandeling moet je, verspreid over 2 of 3 dagen, meerdere tabletten innemen. Hierdoor wordt de zwangerschap afgestoten en krijg je een vroege miskraam. Een medicamenteuze behandeling verloopt in twee fasen.

Fase 1

In de eerste fase neem je een tablet Mifepristone in, een medicijn dat ervoor zorgt dat de zwangerschap beëindigt. Het doet de baarmoederhals verweken en verwijden en stimuleert het samentrekken van de baarmoeder. Voor de inname van de Mifepristone kom je naar het abortuscentrum. Je hebt eerst een gesprek met een psychosociale hulpverlener, waarna je de pil inneemt. Reken erop dat je hiervoor ongeveer een uur in het centrum bent.

Meestal merk je niets van deze eerste tablet. Slechts één op vijf vrouwen heeft de dag na fase 1 al bloedverlies. Dat kan variëren van een klein beetje, tot fiks bloedverlies met klonters. Ook als je denkt dat het vruchtzakje al is uitgestoten, is het belangrijk om de behandeling helemaal te voltooien. Ben je misselijk door je zwangerschap en moet je overgeven binnen een uur nadat je de tablet hebt ingenomen? Neem dan contact met het centrum.

Fase 2

Voor fase 2 van de behandeling gebruik je 24 tot 48 uur na de inname van de Mifepristone de tabletten prostaglandine. Die zorgen ervoor dat de baarmoeder samentrekt en veroorzaken zo het afstoten van de zwangerschap. Je brengt de tabletten zelf vaginaal in. Meestal wordt het vruchtzakje na 4 tot 6 uur uitgestoten. Dit gaat vaak gepaard met bloedverlies. Ook verlies je vaak stolsels, dikke stukjes bloed. Daarnaast kun je buikkrampen hebben en misselijk zijn. Soms wordt het vruchtzakje eerder of later uitgestoten. Dat is bij iedereen anders. Het vruchtzakje ziet eruit als een klein, wittig wattenbolletje met vlokjes.

In de loop van de dag wordt het heftige bloedverlies en de pijn minder. Gebeurt dit niet en blijf je urenlang heel ernstig bloeden? Neem dan contact op met het abortuscentrum of met je de spoedafdeling van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Neem de verwijsbrief die je na de behandeling in het centrum kreeg mee.

Ook nadat je de pillen hebt genomen, blijf je nog een tijdlang bloed verliezen. Het bloed kan stolsels bevatten. Soms duurt dit een week, maar het kan ook tot de volgende menstruatie duren. Je wordt na 4 tot 6 weken voor het eerst weer ongesteld.

Na de behandeling kan je meteen weer zwanger worden. Begin daarom direct met anticonceptie. Wil je een spiraaltje laten plaatsen? Dan kan dat tijdens of na je eerste menstruatie. Je kan hiervoor terecht bij je huisarts of gynaecoloog. Als je dit wilt laten plaatsen in het LUNA centrum, maak je hiervoor een nieuwe afspraak.

De zuigcurettage is een medische ingreep waarbij het baarmoederslijmvlies met een smal buisje wordt weggezogen. De zuigcurettage duurt ongeveer vijftien minuten en wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd. Je mag iemand meebrengen die jou vergezelt. Na de behandeling rust je nog even uit in het centrum. Tijdens en na de behandeling word je begeleid door een hulpverlener. Je verblijft in totaal één tot drie uur in het centrum.

Tijdens je verblijf doorloop je de volgende stappen:

Je krijgt een middel dat je baarmoerdermond week maakt (Misoprostol). Dit moet ongeveer 60 minuten inwerken.

Voor de behandeling zelf neem je plaats op een gynaecologische stoel. De arts brengt een speculum (eendenbek) in de vagina en ontsmet die.

De baarmoedermond wordt plaatselijk verdoofd en wijder gemaakt. Een plaatselijke verdoving betekent dat je een prikje krijgt bij je baarmoedermond. Daardoor zal je op die plek geen pijn voelen. De binnenkant van je baarmoeder is echter niet verdoofd, waardoor de behandeling niet volledig pijnloos is. Je kunt buikkrampen krijgen, zoals tijdens je menstruatie.

Met behulp van een speculum (eendenbek) brengt de arts een smal buisje in je baarmoederholte. Via dat buisje wordt je baarmoeder leeggezogen. Dit zuigen duurt ongeveer 1 à 2 minuten. Ben je meer dan 13 weken zwanger, dan duurt de behandeling 10 tot 20 minuten.

Bij het leegzuigen van de baarmoederholte trekt de baarmoeder samen, wat tijdelijk matige tot fikse krampen kan veroorzaken.

Je gaat naar de rustkamer waar je blijft tot je je goed voelt. Een hulpverlener blijft bij je in de buurt. Als alles normaal verloopt, kun je daarna naar huis.

Hoeveel procent van de 17 – 18-jarigen had in 2022
ervaring met seks?

1. 25%
2. 43%
3. 65%

Wat is de meest betrouwbare manier om een
zwangerschap te voorkomen?

1. Spiraal
2. Condoom
3. Pil
4. Coïtus interruptus (penis terugtrekken voor het klaarkomen)

Als je seks hebt terwijl een meisje ongesteld is, kan ze
niet zwanger raken.

1. JUIST
2. FOUT

VERDUIDELIJKING

Als een meisje nog menstrueert, kan er alweer een nieuw eitje aan het groeien zijn.  Zaadcellen leven gemiddeld 2 à 3 dagen of kunnen overleven tot 5 dagen, dus als er dan een eitje vrij komt, kan dit eitje bevrucht worden.

Wat is de betrouwbaarste noodanticonceptie?

1. De noodpil (morning-afterpil
2. Koperspiraal

VERDUIDELIJKING

Een noodpil voorkomt een zwangerschap door de eisprong uit te stellen. Het zorgt ervoor dat er geen rijpe eicel ontstaat die bevrucht kan worden door een zaadcel. Eens er een eisprong geweest is en de eicel al bevrucht is, kan een noodpil echter niets meer doen. Een koperspiraal kan tot 5 dagen

na onbeschermde seks geplaatst worden en is efficiënter dan een noodpil omdat het niet alleen een bevruchting voorkomt maar ook de innesteling van een mogelijk bevruchte eicel in de baarmoeder tegenhoudt.

Geen enkele vorm van anticonceptie is 100% effectief.

1. JUIST
2. FOUT

VERDUIDELIJKING

Zelfs als mensen wereldwijd hun anticonceptie altijd perfect zouden gebruiken, zullen jaarlijks nog bijna 6 miljoen zwangerschappen ongepland zijn.

Hoeveel zwangerschappen in Vlaanderen zijn ongepland?

1. 1 op 10
2. 1 op 6
3. 1 op 4

Hoeveel van deze ongeplande zwangerschappen zijn toch meteen gewenst?

1. 1 op 10
2. 1 op 3
3. 1 op 2

Het aantal tienerzwangerschappen in Vlaanderen

1. Stijgt
2. Daalt
3. Blijft gelijk

Partners van tienermoeders zijn gemiddeld

1. Even oud
2. 2 jaar ouder
3. 6 jaar ouder

Tot hoeveel weken zwangerschap kan je een abortus ‘op vraag’ doen in België?

1. 12 weken
2. 16 weken
3. 20 weken

VERDUIDELIJKING

Abortus ‘op vraag van de vrouw’ kan in België

in de eerste 12 weken na de bevruchting, of 14 weken als je

telt vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Na die

termijn kan abortus alleen omwille van medische redenen

als de zwangerschap een ernstige bedreiging vormt voor de

gezondheid van de vrouw of als vaststaat dat het kind zal lijden

aan een zware en ongeneeslijke afwijking.

Als je nog geen 16 jaar bent, heb je toestemming van een ouder nodig voor een abortus.

1. Juist
2. Fout

VERDUIDELIJKING

De wet bepaalt dat elke vrouw, ook als ze minderjarig is, zelfstandig en goed geïnformeerd mag beslissen

of ze een abortus laat doen.

In welke leeftijdscategorie komen de meeste abortussen voor?

1. 15-19 jaar
2. 20-29 jaar
3. 30-39 jaar

VERDUIDELIJKING

44% van alle abortussen in 2019 gebeurde bij 20- tot 29-jarige vrouwen

42% gebeurde bij vrouwen tussen 30 en 39 jaar

6% bij vrouwen ouder dan 40;

slechts 8% van de vrouwen was tussen 15 en 19 jaar

Om een abortus in België te kunnen doen heb je een geldige reden nodig.

1. Juist
2. Fout

VERDUIDELIJKING

Iedereen kan beslissen om een zwangerschap af te breken; ongeacht de reden. Je moet hiervoor geen verantwoording afleggen.

In België heb je … wachttijd

1. Geen wachttijd
2. verplicht twee dagen wachttijd
3. verplicht 6 dagen wachttijd

VERDUIDELIJKING

Een abortus kan niet onmiddellijk uitgevoerd worden, ook niet als je daar uitdrukkelijk om vraagt. De wet zegt dat een periode van minstens 6 dagen tussen de eerste consultatie en de behandeling moet worden gerespecteerd, de verplichte wachttijd.

Als je langer dan 6 dagen bedenktijd wil, kan dat natuurlijk ook.

LUNA

In Brugge is het nieuwe LUNA-abortuscentrum officieel geopend op 21 maart. Het verhuisde  van Oostende naar Brugge en biedt een modernere infrastructuur en betere ligging. 

Baron Ruzettelaan 110

8310 Brugge

Behandelmethoden

Besluit je na de eerste consultatie en de verplichte wachttijd om je zwangerschap te beëindigen, dan kan je kiezen uit 2 behandelmethoden: een zuigcurettage of de medicamenteuze behandeling (de zogenaamde abortuspilmethode). Ben je 7 weken (of 9 weken sinds de eerste dag van je laatste menstruatie) of langer zwanger, dan is alleen een zuigcurettage mogelijk.

Er bestaat niet zoiets als de ‘beste’ methode. Beiden hebben voor- en nadelen en begrenzingen. De keuze wordt bepaald door de duur van de zwangerschap, jouw situatie, medische achtergrond en persoonlijke voorkeur.

GROEPSOPDRACHT

Abortus wereldwijd

Wetten wereldwijd

34% van de vrouwen leeft in 77 landen die abortus op aanvraag toestaan. (Zwangerschapsduur varieert)

Wat zijn de regels in onze buurlanden?

Frankrijk: sinds 2022 is abortus mogelijk tot 14 weken zwangerschap zonder bedenktijd in plaats van 12 weken. Daarnaast is Frankrijk het eerste land dat het recht op abortus in de grondwet heeft verankerd.

Nederland: hier is abortus legaal tot 24 weken, ofwel tot de foetus levensvatbaar is. In Nederland is er ook geen verplichte bedenktijd.

Duitsland: met een wachttermijn van 3 dagen kan er tot 12 weken abortus uitgevoerd worden.

Luxemburg: abortus is legaal tot het einde van de 12e week van de zwangerschap.