Le Moyen Age

• Frans
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Le Moyen-Age 

500-1500

Les romans de chevalerie 

• heldendaden van koningen en ridders
• jonge edelmannen moeten getraind worden tot ridder 
• verhalen zijn vermaak voor de hoven
• personages uit ridderverhalen hebben een voorbeeldfunctie: dapper, strijdvaardig en trouw aan hun koning
• we zien dit terug in duels die door ridders worden uitgevochten

Chrétien de Troyes  

• Troyes: plaats in het noorden van Frankrijk 
• Ridderverhalen die zich afspelen aan het hof van Koning Arthur 
• Verhalen zijn in de vorm van queeste: een tocht vol beproevingen 
• Perceval ou le Conte de Graal : Perceval is een jonge ridder die op zoek gaat naar de Heilige Graal. De Graal is een schaal die gebruikt zou zijn tijdens het laatste avondmaal van Jezus. De Graal zou magische krachten bevatten. 

L'amour courtois - hoofse liefde 

La courtoisie = de hoffelijkheid

Kenmerken: 

• Hoofse liefde was onwettig en geheim, en dus niet denkbaar binnen het huwelijk;
  
• Onmogelijke liefde, bijvoorbeeld tussen een ridder en een getrouwde dame
• De man gedraagt zich nederig en probeert de liefde van de vrouw te verdienen
• Deze liefde was een kunst, een code; ze had haar eigen regels, waaraan men zich diende te onderwerpen.

De quoi parlent les histoires dans la littérature courtoise?

1. de l'amour
2. des contes de fées
3. des batailles

Marie de France, le lai du Chèvrefeuille

La légende de Tristan et Iseut

La légende de Tristan et Iseut

Het beroemdste liefdeskoppel uit de middeleeuwen is waarschijnlijk Tristan en Iseut (Isolde), die ongeneeslijk verliefd worden na het drinken van een toverdrank. Het verhaal van hun verboden liefde is gebaseerd op een oude Keltische legende en wordt in de 12e eeuw door verschillende auteurs opgeschreven. In later tijden vormt het een belangrijke inspiratiebron voor onder andere Shakespeares Romeo & Juliet. De vrouwelijke schrijfster Marie de France gebruikt een episode uit de legende van Tristan en Iseut als uitgangspunt voor een van haar lais (liefdessprookjes). Je gaat dat nu lezen in modern Frans.

Marie de France, Le lai du Chèvrefeuille

Marie-France vertelt het bekende verhaal van koningin Iseut en haar minaar Tristan. Ze benadrukt al in de openingspassage de tragische kant van deze verboden liefde.

Le lai du Chèvrefeuille

J’ai l’intention et il me plaît beaucoup de vous dire l’histoire vraie du lai que l’on appelle Chèvrefeuille, comme il fut composé, son sujet et son origine. Plusieurs m’ont raconté, et je l’ai trouvée écrite dans un livre, l’histoire de Tristan et de la reine, de leur amour fut si parfait et qui fut pour eux la cause de tant de souffrances dont ils moururent le même jour.

Le lai du Chèvrefeuille

Le roi Marc était plein de colère et d’indignation contre Tristan, son neveu. Il le bannit de sa terre à cause de son amour pour la reine. Tristan regagna son pays, le sud du pays de Galles, où il était né. Il y demeura un an entier, avec l’interdiction de revenir. Dès lors il s’exposa aux pires dangers et à la mort. Ne vous étonnez pas, car qui aime loyalement est plongé dans la douleur et l’anxiété, quand ses désirs ne sont pas satisfaits. 

La satire sociale 

• Satire = voorstelling van zaken waarin op spottende wijze iets aan de kaak wordt gesteld
• Teksten waarin machthebbers worden bekritiseerd door het gebruik van humor (belachelijk maken van de macht).
• Vaak in de vorm van dierenverhalen. 

Le roman de Renard 

• Verhaal speelt zich af in december voor kerst 
• Renard gaat vissen met zijn aartsvijand Ysengrin. Er zijn veel vissen en dat ziet Ysengrin wel zitten. 
• Renard bedenkt een methode om de vissen te vangen door een wak in het ijs, met een emmer aan de staart van Ysengrin. Ysengrin wordt er ingeluisd omdat hij van de vos heel stil moeten blijven zitten om de vissen niet af te schrikken. Daardoor vriest zijn staart vast in het ijs.
• De moraal is dat gulzigheid altijd bestraft wordt.

Moraal : spreekwoord

• Wie het onderste uit de kan wil hebben, krijgt het lid (deksel) op de neus = 

     waarschuwing aan iemand die al te begerig
     (hebberig) is

La poésie lyrique 

• Lyrische poëzie  : korte gedichten in vaste vorm vanuit de ik- persoon geschreven 
• Dichters delen op deze manier persoonlijke ervaringen met de lezer
• Ballade : verhalend gedicht waarin iedere strofe wordt afgesloten met dezelfde dichtregels 

François Villon 

• gedicht geschreven terwijl de schrijver op de doodstraf wacht
• het is gericht (zie regel 1) aan de mensen die na hem zullen leven.
  
• Het gedicht is geschreven in de wij vorm, wij = de misdadigers die aan de galg hangen.
  
• De boodschap is: bid om vergeving voor ons.
  
• De christelijke normen en waarden die besproken worden zijn medelijden, naastenliefde, genade, vergeving.
• De beelden die worden opgeroepen met het gedicht zijn om een krachtig beroep op het geweten van de mensen te doen

Le résumé

Beantwoord de volgende vragen met vrai ou faux en je kent de belangrijkste punten uit le moyen âge.

Bonne chance!

Combien de temps durait
Le Moyen Âge?

1. vingt ans
2. mille ans
3. dix ans
4. cinquante ans

Quels caractéristiques doit avoir un chevalier au moyen âge?

1. du courage et de la force
2. de la joie et de l'humour
3. de la patience et de la tranquilité
4. de la violence et de l'agressivité

Geef een kenmerk van
L'amour courtois

In de ridderromans die onder andere door Chrétien de Troyes worden opgeschreven, speelt hoofse liefde geen belangrijke rol.

1. Vrai
2. Faux

Schrijvers kunnen kritiek geven op de maatschappelijke verhoudingen door humor en satire in het zetten.

1. Vrai
2. Faux

Middeleeuwse verhalen worden meestal mondeling doorverteld.

1. Vrai
2. Faux

Tegen het einde van de middeleeuwen worden teksten steeds vaker (met de hand) op schrift gesteld.

1. Vrai
2. Faux