De Republiek

Tekst

1 / 52

Slide 1: Tekstslide

GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 52 slides, met tekstslides en 2 videos.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Tekst

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Onderzoeksvraag paragraaf 3:

In hoeverre bepaalde de burgerij de ontwikkelingen in de Republiek in de Goeden eeuw (1602-1700)?

'tijd van regenten en vorsten'

KA 23: Het streven van vorsten naar absolute macht

KA 24: De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

KA 25: Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen

hoe in de Republiek een oorlogseconomie ontstond
hoe en waardoor snelle economische groei plaatsvond

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Confederatie (= statenbond van grotendeels zelfstandige gewesten)
Een oorlogseconomie (een sterk leger en een sterke vloot)

Belastingen werden betaald volgens een vaste verdeelsleutel.

De Staten gaven obligaties uit in ruil voor leningen van rijke kooplui.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Trippenhuis in Amsterdam. Louys en Hendrick Trip handelden in koper, teer, ijzer, wapens en munitie, en bezaten in Zweden mijnen, ovens, smederijen en geschut-gieterijen.

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Volgens de regenten kon er alleen maar welvaart zijn door:

Economische samenwerking (bijvoorbeeld in de VOC en WIC)
Innovatie (betere molens, droogmakerijen en nieuwe gewassen)
Handhaven van het particularisme van steden en gewesten
Handhaven van de gewetensvrijheid van burgers

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Volgens de regenten kon er alleen maar welvaart zijn door:

Economische samenwerking (bijvoorbeeld in de VOC en WIC)
Innovatie (betere molens, droogmakerijen en nieuwe gewassen)
Handhaven van het particularisme van steden en gewesten
Handhaven van de gewetensvrijheid van burgers

De regenten waren dan ook bereid om te investeren om dit te beschermen.

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stadhouders streefden naar:

Eenheid tussen de gewesten
Eer en aanzien voor zichzelf en hun familie

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stadhouders streefden naar:

Eenheid tussen de gewesten
Eer en aanzien voor zichzelf en hun familie

Maar ze moesten de vrijheden van de steden en gewesten respecteren.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe sterk waren de landen rondom de Republiek?

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

-> Amsterdam

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

-> Amsterdam

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

-> Amsterdam

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Bekijk de tabellen:
Waar zou jij in investeren?

Bekijk de rechtertabel:
waarom zijn de uitgaven zo hoog?

Moedernegotie vs. VOC

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

JP Coen, stichter van Batavia

Tegenwoordig aan discussie onderhevig:

- kolonialisme onder vuur

https://dekanttekening.nl/samenleving/historicus-piet-emmer-hekelt-activistische-toon-in-slavernijdebat/

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Republiek trekt veel migranten

Val van Antwerpen
Hugenoten (Frankrijk)
Joodse bevolking (vervolgingen)
Seizoensarbeiders uit Duitsland

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kon in de Republiek een Gouden Eeuw ontstaan?

trekschuit

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom was Amsterdam de grootste en rijkste stad?

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Amsterdam groeit!

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Grachtengordel Amsterdam

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Amsterdamse Beurs (Koopmansbeurs)

Ontmoetingsplaats voor alles wat met handel te maken had.

Functies:

Verzekeringen en leningen afsluiten
aandelenhandel
huur van scheepsruimte, pakhuizen en personeel.
Informatiecentrum (krantje wisselkoersen)

De koopmansbeurs had een enorme aantrekkingskracht op handelaren uit de hele wereld.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Amsterdamse

wisselbank

Ontmoetingsplaats voor alles wat met geldzaken te maken had.

Taxatie en inwisseling van geld tegen edelmetalen
Giraal bankverkeer (transacties zonder muntgeld)
De stad Amsterdam stond garant voor het gestorte geld
Wereldwijde reputatie

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

KA: .... de bloei in cultureel opzicht van de Republiek

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rembrandt: Marten en Oopjen (1634)

Rembrandt: Portret van een geleerde (1645)

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zelfportret Rembrandt, 1669

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wetenswaardigheden

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1975: Messteken

messteken

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1990: met zwavelzuur bespoten

gered door gedestilleerd water

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nachtwacht voor en in WO II

'ondergedoken' in: de duinen,

een kasteel en de mijnen

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

KA: De bijzondere plaats in staatkundig opzicht van de Republiek ....

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bestuur in de Republiek

Staten-Generaal en Gewestelijke Staten

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bestuur van de

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Staten-Generaal
de (gewestelijke) Staten
Raadspensionaris (landsadvocaat)
Raadspensionaris

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Staten-Generaal

De Republiek was een oligarchie: overheidsbestuurders in steden, Staten en Staten-Generaal kwamen uit de rijke burgerij en de adel. Ze heetten regenten.
De voorzitter van de Staten-Generaal was de raadspensionaris
Besluiten in de Staten-Generaal moesten unaniem worden genomen
De Staten-Generaal beslisten over het leger, buitenlandse zaken en de handelsvloot
De Staten-Generaal bestuurden de generaliteitslanden (bv. Staats-Limburg, Staats-Brabant en Staats-Vlaanderen)

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Staten

De gewestelijke staten-vergaderingen waren soeverein en beslisten over alle zaken (m.u.v. de zaken waarover de SG besloot).
De Staten benoemden de stadhouder.

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Stadhouder

Sinds Willem van Oranje altijd de Prinsen van Oranje.
De stadhouder had hoge militaire functies: hij was kapitein-generaal van het leger en admiraal-generaal van de vloot.
De stadhouder benoemde in het stadsbestuur de vroedschapsleden.
Officieel was de stadhouder in dienst van de Staten(-Generaal), maar wie de baas was, was niet altijd even duidelijk.....

Willem III

Willem II

Frederik-Hendrik

Maurits

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Raadspensionaris

De Raadspensionaris of landsadvocaat was de belangrijkste vertegenwoordiger van het gewest Holland.
De Raadspensionaris was de voorzitter van de Staten-Generaal
De beroemdste raadspensionarissen waren Johan van Oldenbarnevelt (1568 tot 1619) en Johan de Witt ( 1653 tot 1672).

Johan van

Oldenbarnevelt

Johan

de Witt

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Staatsgezinden tegen Oranjegezinden

Staatsgezinden

Leider: Raadspensionaris

Aanhangers: Rijke bestuurlijke klas

Tegen centralisatie bestuur

Vrede behouden door geen legerleider aan macht.

Oranjegezinden

Leider: Stadhouder

Aanhangers: De gewone burgers

Voor centralisatie bestuur

Legerleider moet ook leider van het land zijn

Slide 47 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maurits van Oranje

Stadhouder

Van Oldebarnevelt

Raadspensionaris

Slide 48 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Willem III van Oranje

Stadhouder

Johan de Witt

Raadspensionaris

Slide 49 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het begin van het einde:

1672

(het Rampjaar)

Slide 50 - Tekstslide

Rampjaar 1672

Johan de Witt had in de eerste jaren succes met zijn buitenlandse politiek. Maar zijn succes daalde toen andere landen (o.a. Frankrijk) besloten de Republiek aan te vallen.

De Republiek had een hele sterke oorlogsvloot (marine) en wist op zee Engeland en Frankrijk van zich af te slaan. Maar...het landleger hadden ze verwaarloosd. Gebieden werden hierdoor snel veroverd en kwamen dicht in de buurt van Holland. Voor het eerst werd de Hollandse Waterlinie gebruikt om legers tegen te houden. Tot grote ergernis van de boeren.

Johan de Witt (en zijn broer) kregen van deze tegenslagen de schuld.

Rampjaar 1672

Slide 51 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 52 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Republiek

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Tekstslide

Slide 39 - Tekstslide

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Tekstslide

Slide 42 - Tekstslide

Slide 43 - Tekstslide

Slide 44 - Tekstslide

Slide 45 - Tekstslide

Slide 46 - Tekstslide

Slide 47 - Tekstslide

Slide 48 - Tekstslide

Slide 49 - Tekstslide

Slide 50 - Tekstslide

Slide 51 - Tekstslide

Slide 52 - Tekstslide

Meer lessen zoals deze

1. Wie is de baas in de Republiek?

1. Wie is de baas in de Republiek?

1. Wie is de baas in de Republiek?

herhaling hfd 1De Gouden Eeuw

6.2 De Gouden Eeuw van Nederland deel 1

1.1 Machtige mannen in de Republiek (A+B)

1.1 Machtige mannen in de Republiek

H6.2 deel 1