Peritonitis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Peritonitis                           

Wat is de Nederlandse naam voor peritonitis?

1. Buikwandontsteking
2. Buikvliesontsteking
3. Borstwandontsteking
4. Borstvliesontsteking

Peritoneum / buikvlies

Een deel van de organen in de buikholte is omgeven door een vlies, het buikvlies. Deze organen liggen intraperitoneaal. 

Sommige organen, of delen van organen, liggen achter het buikvlies (retroperitoneaal) en andere organen liggen onder het buikvlies (subperitoneaal).

Intra-

peritoneaal

Retro-

peritoneaal

Sub-

peritoneaal

Maag

Lever

Alvlees-klier

Nier

Urine-blaas

Prostaat

Baar-moeder

Grootste deel dunne darm

Wat wordt er bedoeld met een 'septische peritonitis'?

Oorzaken van
aseptische peritonitis

- een vreemd voorwerp in de buikholte;

- chemische irritatie door gal, dat vanuit een geperforeerde galblaas de buikholte in komt;

- chemische irritatie door maagzuur, dat door een geperforeerde maagzweer de buikholte in komt;

- vocht in de buikholte met veel eiwitten (ascites) door onder andere leveraandoeningen;

- bepaalde vormen van kanker/uitzaaiingen;

- vaatontstekingvan het buikvlies;

Primaire en secundaire peritonitis

- primaire buikvliesontsteking. ‘Primair’ betekent in dit geval ‘direct’. De ontsteking komt van het buikvlies zelf.

- secundaire buikvliesontsteking. ‘Secundair’ betekent in dit geval ‘door een andere oorzaak’. De zorgvrager was al ziek, voordat hij de buikvliesontsteking kreeg.

Uitwerken van 2 oorzaken van primaire peritonitis

Ascites en peritoneaaldialyse zijn mogelijke oorzaken van primaire peritonitis. Ascites wordt vaak veroorzaakt door levercirrose. Peritoneaaldialyse is een behandeling bij nierfalen. 

I: Leg uit hoe levercirrose tot ascites kan leiden. Gebruik daarbij ook de term portale hypertensie. 

II: Leg uit hoe peritoneaaldialyse werkt. Waardoor is het risico verhoogd op peritonitis bij peritoneaaldialyse?

Een vorm van secundaire peritonitis is 'peritonitis carcinomatosa'; dit is peritonitis door....

1. ....een perforatie van maag of darm.
2. ....uitzaaiingen van kanker.
3. ....vrij bloed in de buikholte na een gesprongen bloedvat.
4. ....een vreemd voorwerp in de buik (meestal na een operatie)

Wat is waar over de buikpijn bij peritonitis?

1. Meestal begint het met scherp buikpijn en wordt deze daarna drukkend.
2. Meestal begint het op een plek en breidt zich uit naar de hele buik.
3. Meestal begint de pijn diffuus in de buik en wordt later beter lokaliseerbaar.
4. Meestal begint de pijn bovenin de buik en zakt deze later naar beneden.

Andere symptomen
bij peritonitis

- koorts (een temperatuur >38 °C) en rillingen (bij 80% van de zorgvragers);

- pijn in de buik (bij 70% van de zorgvragers);

- gebrek aan eetlust en misselijkheid (soms al voordat de pijn ontstaat);

diarree;

- ascites: dit is een abnormale ophoping van vocht en eiwitten in de buik, die ondanks behandeling niet verbetert;

- nierfalen;

- ileus (darmobstructie).

- défense musculaire

Bij het lichamelijk onderzoek is een 'défense musculaire' een sterke aanwijzing voor peritonitis.

Waaraan herken je een défense musculaire'?

1. De huid van de buik is rood tot paars van kleur.
2. De buik is opgezet
3. De buik is asymmetrisch van vorm (ene kant is dikker dan de andere kant).
4. De buik is zo hard als een plank

Als je met een stethoscoop naar de buik luistert, wat hoor je dan vaak bij peritonitis?

1. Veel darmgeluiden
2. Geen darmgeluiden

(Septische) shock

M.n. bij septische peritonitis kan zich een shock ontwikkelen. Hierbij komt de bloedcirculatie in gevaar. Shock is te herkennen aan een snelle hartslag, toenemend ziek voelen, weinig plassen, onrust/angst/verlaagd bewustzijn en daling van de bloeddruk. 

Vragen/ opmerkingen