DCD - Verhoogde zorg

Developmental Coordination Disorder

Coördinatieontwikkelingsstoornis

In de medische prakrijk ook dyspraxie of ontwikkelingsdyspraxie

Wat is DCD?

- Ervaren van een achterstand in het ontwikkelen van motorische vaardigheden

- Opvallende en blijvende 

moeilijkheden met fijne en 

grove motorische vaardigheden

Ze ervaren die achterstand zonder dat er een duidelijke medische diagnose kan worden gesteld.

Wat is de oorzaak?

- verschillen in de hersenstructuur en -functie

- tekorten bij: anticiperende controle van beweging, basisprocessen van motorisch leren en cognitieve controle

- verminderde corticale dikte

- veranderde hersenactiviteit in functionele

netwerken

Verschillen ten opzichte van leeftijdsgenoten met een ‘normale’ ontwikkeling. 

Kinderen met DCD hebben een verminderde corticale dikte in de rechter mediale orbitofrontale cortex en veranderde hersenactiviteit in functionele netwerken. 

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Op basis van:

- een klinische synthese

- een lichamelijk onderzoek

- een school- of werkplekrapport

- een individuele beoordeling m.b.v. gestandaardiseerde testen of vragenlijsten

DSM-V: 4 criteria

A: de uiting varieert met de leeftijd

B: enkel gediagnosticeerd als de motorische beperking aanzienlijk interfereert met dagelijkse activiteiten

C: de symptomen moeten zich in de vroege ontwikkeling uiten

D: enkel een diagnose als de problemen niet beter verklaard kunnen worden

Criteria in de DSM-V:

A: uiting van de verminderde motorische vaardigheden varieert met de leeftijd. Jonge kinderen kunnen vertraging oplopen bij het bereiken van motorische mijlpalen, maar halen deze vaak wel.

Oudere kinderen/volwassenen: kunnen een lagere snelheid of nauwkeurigheid vertonen bij de motorische aspecten van activiteiten

B: enkel gediagnosticeerd als de motorische beperking aanzienlijk interfereert met de uitvoering van, of deelname aan, dagelijkse activiteiten

C: de symptomen van DCD moeten zich in de vroege ontwikkeling uiten

D: diagnose enkel kan worden gesteld als de coördinatieproblemen niet beter verklaard kunnen worden (visuele beperking, neurologische aandoening)

Hoe vaak komt het voor?

DCD komt voor bij ongeveer 5 à 6% van de schoolgaande kinderen.

DCD komt voor bij ongeveer 5 à 6% van de schoolgaande kinderen.

(UZA, z.d.)

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland:

1/10-20 (5-10 procent)

In België: 5-6 procent

Eerst samen laten nadenken over waar de leerlingen misschien moeite mee zouden kunnen hebben, dan pas in de vraag laten invullen

Waar hebben leerlingen met
DCD moeite mee?

Moeite met:

- schrijven

- knippen

- tekenen

- springen

- lopen

- ordenen van taken

- ordenen van hun agenda

Voorbeelden

Eerst samen laten nadenken over wat de leerlingen nodig zouden kunnen hebben, dan pas laten invullen op volgende slide

Wat hebben leerlingen met DCD nodig?

- vooraan in de klas zitten

- aangepast materiaal (bv.: een pen die ze makkelijker kunnen vasthouden)

- nieuwe handelingen opdelen in kleine stukjes en regelmatig oefenen

- fotokopieën voorzien

- chromebook/trackball muis  voorzien, aanpassen van toetsenbordinstellingen

- vooraan in de klas zitten

- aangepast materiaal (bv.: een pen die ze makkelijker kunnen vasthouden)

- nieuwe handelingen opdelen in kleine stukjes en regelmatig oefenen

- fotokopieën voorzien

- chromebook/trackball muis voorzien, aanpassen van toetsenbordinstellingen

- de activiteitengeoriënteerde aanpak

- samenwerking en plezier i.p.v. competitie!

- duidelijke feedback, specifieke aanwijzingen, hand-over-hand instructie