H4.3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4.3 - hormonen

Leerdoelen:

-Je kent de hormonen en weet hoe deze de vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen reguleren. 

- Je kent de fases van de geboorte en de betrokken hormonen

GnRH=

gonatropine-releasing hormone

Vergelijk deze afbeelding met bron 10. Welke kleur lijn uit bron 10 heeft dezelfde betekenis als de + in dit schema?

1. De rode lijn
2. De blauwe lijn
3. De zwarte lijn

= Interstitiële cellen

/cellen van Leydig

dag 1 – 4 🡪 menstruatie

 dag 1 - 14 🡪 rijpen de follikels

 dag 14 🡪 ovulatie

 dag 28 🡪 eicel

 onbevrucht, is menstruatie

Aanvulling op schema

Een lage concentratie oestrogenen remt de hypothalamus (minder GnRH) en hypofyse (minder LH/FSH) waardoor er maar 1 follikel rijpt (=negatieve terugkoppeling)

Na ongeveer 14 dagen is de concentratie oestrogeen zo hoog, dat een drempelwaarde bereikt is en het nu stimulerend werkt, er wordt meer GnRH gemaakt, meer LH/FSH, wat leidt tot ovulatie (=positieve terugkoppeling)

Daarna remt progesteron uit het gele lichaam weer de GnRH, LH en FSH.

Na ongeveer 10 dagen verschrompeld het gele lichaam als de eicel niet bevrucht is.

Het gevolg is een afname van progesteron en oestrogeen 

Gevolg: baarmoederslijmvlies laat los: menstruatie 

Hormonen bij geboorte

Moeder produceert prostaglandinen -> spieren in de baarmoeder trekken samen (ontsluitingsweeën) -> baby daalt verder in: druk op baarmoedermond --> hypofyse produceert oxytocine -> stimuleert samentrekking baarmoederwand -> persweeën, geboorte, nageboorte

Borstvoeding: prolactine voor melkvorming en oxytocine bevordert afgifte van melk en is belangrijk voor binding (knuffelhormoon)

Positieve feedback  

Lezen 4.2 en 4.3

maken 

4.1    2, 6, 7, 11

4.2 28, 34

4.3   39, 40, 41, 43, 46

nos.nl

nos.nl

0

Oestrogeen wordt gemaakt door:..(1).. en zorgt o.a. voor:...(2)....

1. (1) Hypofyse, (2) secundaire g.s.
2. (1) Follikel, (2) secundaire g.s.
3. (1) Gele lichaam, (2) verdikking baarmoederslijmvlies
4. (1) Hypofyse, (2) verdikking baarmoederslijmvlies

Het follikel produceert voor de eisprong oestrogeen, na de eisprong ook progesteron.
Wat is het effect van progesteron?

1. Progesteron start het afbreken van het baarmoederslijmvlies
2. Progesteron veroorzaakt de ovulatie
3. Progesteron laat de eicel groeien
4. Progesteron houdt het baarmoederslijmvlies in stand

Tijdens de zwangerschap produceert een vrouw het zwangerschapshormoon hCG. Met een zwangerschapstest kan het hormoon hCG in de urine worden aangetoond. Zo'n test kan op zijn vroegst een positieve uitslag geven vanaf de eerste dag dat de menstruatie had moeten beginnen.
In het diagram zijn de veranderingen weergegeven in de hoeveelheid hCG in het bloed van een zwangere vrouw. Welke letter geeft het tijdstip aan waarop een zwangerschapstest op zijn vroegst een betrouwbare positieve uitslag kan geven?

1. De letter T
2. De letter U
3. De letter V
4. De letter W

Welk hormoon moet er worden ingevuld op de plek van de vraagtekens?

1. TRH
2. GnRH
3. GRH
4. ACTH