theorie leesvaardigheid klas 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

theorie leesvaardigheid

lesdoelen leesvaardigheid

Ik weet wat het onderwerp van een tekst
Ik weet wat de functie is van een titel en tussenkoppen.  
Ik weet hoe een goede tekst is opgebouwd: inleiding, middenstuk, slot.
Ik kan het tekstgeraamte van een tekst vinden: titel, inleiding, kernzinnen kern en slot.  
Ik weet hoe een alinea (kernzin, uitleg, voorbeelden is opgebouwd en ik kan de kernzin bepalen van een alinea.
Ik herken de verwijswoorden.
Ik weet het verschil tussen feiten en meningen.
Ik weet wat de bronvermelding is
Ik kan de hoofdgedachte bepalen.
Ik ken de functies van een inleiding, kern en slot
Ik herken de volgende tekstverbanden en signaalwoorden: opsomming, tegenstelling, oorzaak-gevolg, reden, voorbeeld/uitleg, conclusie en samenvatting

Ik weet hoe ik moet citeren

ik weet wat de leesdoelen zijn

Wat is het onderwerp van deze tekst?

wat is het onderwerp van deze tekst?

waar kijk je naar?

titel/ plaatje/tussenkopjes

hoofdgedachte bepalen

onderwerp = zinsdeel

hoofdgedachte = zin

Wat wil de schrijver mij vertellen over..?

VOORBEELD

onderwerp = brommerrijbewijs

hoofdgedachte: Wat wil de schrijver mij vertellen over het brommerrijbewijs

antwoord: Een nieuw rijbewijs voor bromfietsers moet zorgen voor minder verkeersslachtoffers onder jongeren tussen de 15 en 17 jaar.

Wat is een goede hoofdgedachte bij een tekst over overstromingen?

1. Overstromingen zorgen voor een natuurverschijnsel waarmee we in Nederland vaker te maken mee krijgen.
2. Krijgen we in Nederland in de toekomst vaker te maken met overstromingen?
3. Overstromingen de komende tijd in Nederland
4. Overstromingen zijn net als aardbevingen een natuurverschijnsel waar Nederland, naast andere problemen mee te maken krijgt.

functie titel en tussenkopje

titel is de 'naam' van een tekst

geeft vaak aan waar tekst over gaat (zakelijke titel)

onderwerp

voorkennis activeren

tussenkopjes

verdeelt langere teksten in overzichtelijke stukken

tips

Sam (14) loopt de trap op. Boven aangekomen merkt hij dat de overloop een glazen vloer heeft: hij kan zo acht verdiepingen naar beneden kijken. Sam verstart en begint vreselijk te zweten.

1. samenvatting
2. anekdote
3. deskundige
4. voorbeeld

Wezenberg van SWOV heeft onderzoek gedaan naar het aantal verkeersslachtoffers onder jongeren.

1. samenvatting
2. voorbeeld
3. deskundige
4. aanleiding

Onlangs verscheen een rapport van de Gezondheidsraad over roken door jongeren.

1. deskundige
2. voorbeeld
3. centrale vraag
4. aanleiding

Heb jij dat ook wel eens? Dat je een bepaalde beweging of geluid moet maken, dat het niet tegen te houden is? Bijvoorbeeld knipperen met je ogen, of je keel schrapen?

1. voorbeeld
2. deskundige
3. aanleiding
4. centrale vraag

verwijswoorden

• verwijzen naar woorden/ woordgroepen/zinnen
• worden gebruikt om tekst vlotter te maken
• als je verwijswoorden herkent en ziet waar ze naar verwijzen --> doorzie je de zinsopbouw goed

Daardoor wordt er een generatie verkeersdeelnemers gekweekt zonder ervaring. Dat zal mogelijk toch weer leiden tot extra slachtoffers.
Waar verwijst DAT naar?

tekstverbanden

je brengt verband tussen:

zinnen

alinea's

ken je signaalwoorden en tekstverbanden

Ik ben te laat, omdat ik wilde uitslapen.

1. oorzaak-tegenstelling
2. voorbeeld
3. reden
4. opsomming

opsomming

tegenstelling

De jongens houden van series, zo kijken ze naar Breaking Bad, Vikings en Friends.

1. reden
2. oorzaak-gevolg
3. voorbeeld
4. tegenstelling

feiten en meningen in teksten

Een 16-jarige die zijn papiertje haalt, voelt zich daarna de king of the road.

1. feit
2. mening

Het ministerie gaat uit van vier lessen en een examen op de openbare weg.

1. objectief
2. subjectief

bron

onderaan de tekst

vaak krant of tijdschrift

publiek bepalen

citeren

letterlijk overnemen uit de tekst

scheelt schrijfwerk

Eerste twee (...) laatste woorden.

tekstdoelen

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren