3.1 Cultuur 2425

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

3.1 Cultuur 2425

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat cultuur is en welke moeilijkheden deze met zich meebrengt.

Belangrijke begrippen daarbij zijn:

Dominante cultuur, subcultuur, aangeboren, aangeleerd.

Cultuur

Alle normen, waarden en gewoonten 

die mensen samen in een bepaalde groep 

of samenleving met elkaar delen.

Dominante cultuur

Dominante cultuur
De normen, waarden en gewoonten van de meeste mensen in een land

Bijvoorbeeld: Wat is typisch Nederlands

• de intocht van Sinterklaas 
• 's avonds rond zes uur warm eten
• Vrijheid van meningsuiting
• sofdrugsbeleid
• Koningsdag
• Gay-Pride etc.

Dominante cultuur

Dominante cultuur
De normen, waarden en gewoonten van de meeste mensen in een land

Basiswaarden van de dominante cultuur:

• Vrijheid
• Gelijkwaardigheid
• Solidariteit

Subculturen

Een subcultuur is de cultuur van een kleine groep binnen de samenleving, bijvoorbeeld door: muzieksmaak, land van herkomst, regio, werk of geloof

• Je gedraagt je volgens de normen, waarden en gewoonten van deze groep

• Je hoort meestal niet bij één subcultuur, maar bij de voetbalclub, deze school, groep gamers etc. 

Soorten subculturen

• geloof  > Joden, moslims, protestanten, katholieken
• muziek > Dance, hardrock, singer-songwriter
• werk >  mensen uit de zorg, het onderwijs, de bouw etc
• politieke voorkeur > socialisten, liberalen, christendemocraten
• woonplaats > Amsterdammers en Friezen 
• land van herkomst
• Dieet > vegetariërs, veganisten etc 

Ethnische subculturen

Deze subculturen zijn gebaseerd op land van herkomst, zoals: 

Turken, Surinamers, Antilianen, Marokkanen,  Iraniërs.

Vaak houden mensen tradities uit het land van herkomst in ere. 

Culturen verschillen

• Per groep (Hiphoppers gedragen zich anders dan Jehova's)
• Per plaats (Boeren en smakken bij het eten is in China heel beleefd, hier niet) 
• In tijd (Vroeger was seks voor het huwelijk echt not done, of zoals op de afbeelding was badkleding aan strenge regels gebonden)

Aangeboren of aangeleerd?

Aangeboren kenmerken

Bijvoorbeeld:

• Talent

• Verlegenheid

• ADHD

Aangeleerde kenmerken

Bijvoorbeeld:

• Je eet met mes en vork.

• Je komt op tijd in de les.

• Je hebt respect voor anderen

Sleep het kenmerk naar nature of nurture.

Nature

Nurture

Haarkleur

Met bestek eten

Gluten-

allergie

Lengte

Kunnen schrijven

Eigenschappen zijn aangeboren of aangeleerd.
Je ... is vooral aangeleerd.

Welk woord of welke woorden kun je hier invullen?

1. muzieksmaak
2. technisch inzicht
3. taalgevoel
4. voetbaltalent

Voor veel Nederlanders is het moeilijk om Chinees te leren spreken, omdat:

1. taal een aangeboren eigenschap is.
2. Chinees veel moeilijker is dan bijvoorbeeld Japans of Arabisch.
3. zij niet opgevoed zijn met de Chinese taal.
4. je een taal vooral onbewust aanleert.

Welk gedrag van de mens is aangeboren?

1. Mensen durven niet naakt over straat te lopen, ook al is het heel erg warm.
2. Een baby huilt, want hij heeft een vieze luier.
3. Een meisje huilt, omdat ze niet met de jongens mee mag voetballen
4. Een jongen krijgt tranen in zijn ogen als hij hoort dat hij een onvoldoende heeft.

Omgeving en cultuur

• Je leert van je directe omgeving: familie of school. 

• Maar je leert ook alle regels en gebruiken van maatschappij waartoe je hoort

• Je gaat je gedragen naar deze cultuur

Eten...

Nederlandse cultuur 

Turkse cultuur 

Indonesische cultuur 

Surinaamse cultuur 

Japanse cultuur 

Engelse cultuur 

Dominante cultuur

Subcultuur

Kerst, Koningsdag, Bevrijdingsdag, drop en haring behoren tot de:

1. Dominante cultuur
2. Subcultuur
3. Pluriforme samenleving

Aan de slag:

Vanaf WB blz. 54:

2, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 13