Effectief voorlichting, advies en instructie geven in de zorg

• MBO
• Studiejaar 3

Effectief voorlichting, advies en instructie geven in de zorg

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat voorlichting, advies en instructie inhouden, een voorlichtingsplan ontwerpen en de belangrijkste aspecten bespreken die bij het geven van voorlichting, advies en instructie in de zorg komen kijken.

Vertel de studenten dat aan het einde van de les ze deze drie doelen moeten kunnen bereiken.

Wat weet je al over het geven van voorlichting, advies en instructie in de zorg?

Wat is voorlichting?

Voorlichting is het geven van informatie aan een groep of individu om hen te informeren over een bepaald onderwerp.

Laat de studenten voorbeelden geven van situaties waarin voorlichting nodig is.

Wat is advies?

Advies is het geven van een aanbeveling of suggestie aan een individu over een bepaalde kwestie.

Vraag de studenten om situaties te bedenken waarin ze advies zouden geven.

Wat is instructie?

Instructie is het geven van stap-voor-stap informatie over hoe iets moet worden gedaan.

Laat de studenten voorbeelden geven van situaties waarin instructie nodig is.

Waarom is voorlichting, advies en instructie belangrijk in de zorg?

Het geven van voorlichting, advies en instructie kan patiënten helpen om betere beslissingen te nemen over hun gezondheid en kan het herstelproces bevorderen.

Vraag de studenten om andere redenen te bedenken waarom voorlichting, advies en instructie belangrijk zijn in de zorg.

Stappenplan voor het ontwerpen van een voorlichtingsplan

1. Bepaal het doel van de voorlichting. 2. Bepaal de doelgroep. 3. Verzamel de benodigde informatie. 4. Maak een plan voor de voorlichting. 5. Voer de voorlichting uit. 6. Evalueer de voorlichting.

Beschrijf elk van de zes stappen in meer detail en gebruik voorbeelden.

Aspecten van effectieve voorlichting, advies en instructie

Duidelijke en begrijpelijke taal, rekening houden met de doelgroep, gebruik van visuele hulpmiddelen, het geven van praktische voorbeelden en het creëren van interactie.

Beschrijf elk van de vijf aspecten in meer detail en gebruik voorbeelden.

Wat zijn de uitdagingen van voorlichting, advies en instructie in de zorg?

Slechte communicatie, taalbarrières, culturele verschillen, laag geletterdheid en weerstand tegen verandering.

Vraag de studenten om andere uitdagingen te bedenken en hoe deze kunnen worden overwonnen.

Hoe kan je omgaan met weerstand tegen verandering?

Door de voordelen van de verandering te benadrukken, te luisteren naar de bezwaren van de patiënt, alternatieven te bieden en te zorgen voor follow-up en ondersteuning.

Beschrijf elk van de vier manieren in meer detail en gebruik voorbeelden.

Wat is belangrijk bij het geven van voorlichting, advies en instructie aan kinderen?

Het gebruik van leeftijdsgerichte taal, visuele hulpmiddelen en games, het betrekken van de ouders en het creëren van een veilige en ontspannen omgeving.

Vraag de studenten om andere belangrijke aspecten te bedenken bij het geven van voorlichting, advies en instructie aan kinderen.

Wat is het belang van evaluatie?

Evaluatie kan helpen om te bepalen of de voorlichting, advies en instructie effectief waren en kan helpen om verbeteringen aan te brengen voor toekomstige sessies.

Vraag de studenten hoe evaluatie kan worden uitgevoerd en wat de voordelen zijn.

Interactieve oefening: het ontwerpen van een voorlichtingsplan

Laat de studenten in kleine groepen een voorlichtingsplan ontwerpen voor een fictieve patiënt met een bepaalde aandoening. Laat ze hun plan presenteren aan de rest van de klas.

Geef de studenten een fictieve patiënt en een aandoening om mee te werken en zorg dat de groepen verschillende patiënten en aandoeningen hebben.

Interactieve oefening: het geven van voorlichting aan kinderen

Laat de studenten in kleine groepen een korte voorlichtingssessie ontwerpen voor kinderen over een gezondheidsonderwerp. Laat ze hun sessie presenteren aan de rest van de klas.

Zorg voor materiaal zoals verf en papier, zodat de studenten hun sessie kunnen illustreren.

Vragenronde

Geef de studenten de gelegenheid om vragen te stellen over de les.

Beantwoord de vragen zo volledig mogelijk en moedig de studenten aan om vragen te stellen.

Samenvatting

Vat de belangrijkste punten van de les samen en benadruk het belang van effectieve voorlichting, advies en instructie in de zorg.

Herhaal de drie leerdoelen en vraag de studenten om te reflecteren op wat ze hebben geleerd.

Noem een voorbeeld van instructie geven
binnen je eigen beroepspraktijk.

Bespreek met je medestudent het beste advies dat je ooit kreeg. Aan welke kenmerken van een goed advies voldeed het advies dat je kreeg?

Laat ze dit in twee/drietallen bespreken en bespreek klassikaal na. Maak de koppeling naar het adviesgesprek welke ze tijdens hun eindopdracht gaan voeren. Wat is een goed advies? Welke persoonlijke kenmerken van jou als assistent in de gezondheidszorg je goed kunt gebruiken in een voorlichtings-, advies- of instructiesituatie? Laat een aantal studenten hun/een kenmerk toelichten.

Informatie geven over een specifiek onderwerp

Deskundige suggesties en raad geven

Iets uitleggen of laten zien hoe het beste te handelen in bepaalde situaties

Instructie

Advies

Voorlichting

DOEL VAI GGZ

1. Vergroten van de acceptatie
2. Leren omgaan met het ziektebeeld

Door vroeg signaleren van gezondheidsrisico's kan erger voorkomen worden en wordt de kans op succesvolle behandeling vergroot.

Specifieke doelstellingen zorgvrager

• Vergroten van ziekte-inzicht
• Bevorderen van medicatie- en therapietrouw
• Leren omgaan met de ziekte
• Voorkomen van een terugval
• Verbeteren van het functioneren.

Specifieke doelstellingen betrokkenen

• Leren omgaan met/en of begrijpen van het gedrag
• Leren bijstelling van verwachtingen 
• Accepteren om te leven met iemand die ziek is

Wie kunnen er bij VAI betrokken worden?

• Zorgvrager
• Hulpverleners (arts, verpleegkundige, maatschappelijk werk, enz)
• Familie/naasten (ouders, kinderen, partner, buren, werkgever, collega's enz)
• Vrienden

Aandachtspunten

• Vaak individuele voorlichting zorgvrager, groepsvoorlichting voor familie/naasten
• Betrekken van familie/naasten
• Goed op de hoogte zijn van je onderwerp
• Verbale en non-verbale houding
• Psycho-educatie (voorlichting, aanleren en oefenen van vaardigheden)
• Lotgenoten

Ik heb wel eens voorlichting gegeven over:

Vormen van voorlichting: 

• Informeren
• Adviseren
• Instrueren 

Informeren: ergens uitleg over geven

adviseren: de ander iets aanraden

instrueren: bepaald gedrag voorschrijven. 

Kan gegeven worden aan individuen, patiënt en meerdere betrokkenen, aan een groep. 

Kenmerken van VAI

• Duidelijk doel
  
• Tweerichtingsverkeer tussen verpleegkundige en zorgvrager
  
• De zorgvrager staat centraal, aansluiten op wat zorgvrager weet en op zijn persoonlijke situatie
  
• Kracht van herhaling
• Mondelinge voorlichting ondersteunen met schriftelijk of beeldend materiaal
  

Algemene doelen van voorlichting

Vergroten van de kennis van de zorgvrager, zodat hij een weloverwogen beslissing kan nemen over het verdere verloop van zijn behandeling

• Het is belangrijk om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoefte van de zorgvrager. Zorg voor een open communicatie, waarbinnen de zorgvrager de mogelijkheid krijgt om zijn persoonlijke vragen te stellen, gevoelens te uiten en zijn mening te geven.

Verminderen van de onzekerheid en angst bij de zorgvrager

• Het is belangrijk om informatie zo over te brengen dat de zorgvrager in staat is zich voor te bereiden op wat komen gaat, de informatie in te passen in zijn persoonlijke levensstijl of te gebruiken bij het oplossen van zijn problemen. Als mensen weten wat hun te wachten staat of welke invloed ze zelf hebben, zullen ze niet alleen minder angstig zijn, maar soms ook minder pijn hebben.

Goede voorlichting zorgt voor beter geïnformeerde zorgvragers

• Dit vermindert de afhankelijkheid en vergroot de tevredenheid en therapietrouw. Het kan bovendien de opnameduur verkorten.

Aanpak

Stap 1:   Bepalen van de voorlichtingsbehoefte 

                 Gesprek aangaan, vragen stellen, gegevens verzamelen

Stap 2:   Bepalen van het voorlichtingsdoel

                  Aansluiten bij wensen, behoefte en mogelijkheden

                  Kennis, houding en gedrag

 Stap 3:  Bepalen van de voorlichtingsactiviteit

                  Idem

Stap 4:   Uitvoeren van de voorlichtingsactiviteit

Stap 5:   Evalueren van de voorlichtingsactiviteit

                  Is het doel behaald?

Uitvoeren

• Opbouw: gefaseerd / gedoseerd
• Let op de patiënt! Begrijpt de patiënt de informatie, kan de patiënt het aan?
• Taalgebruik
• Waar geef je de informatie: rust en privacy
• Timing
• Gebruik van materiaal: folders, aantekeningen, film, (anatomische) modellen, PowerPoint, internet, etc.

Aansluiten bij beleving, behoefte en wensen

• Gesprek aangaan
• Vragen stellen
• Informatie behoefte / wensen peilen
• Niveau / kennis inschatten
• Doel van de VAI vaststellen en aansluiten bij de beleving, behoefte en wensen van zorgvrager
• Vorm van de VAI vaststellen en aansluiten bij de beleving, behoefte en wensen van zorgvrager

Voorlichting, advies en instructie is een stage-opdracht. Wie heeft hier voor gekozen tijdens de stage, en hoe doe je dit?

B1-K1-W1: 

Onderkent bestaande of dreigende gezondheidsproblemen

• Observeren
• Psychosociale gezondheidstoestand
• Veranderingen in somatische gezondheidstoestand
• Levensverhaal
• Voorlichting, advies en instructie
• Rapporteren