3.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Napoleon

Lesdoelen

Aan het einde van deze les weten jullie:

• Hoe Napoleon de macht greep
• Wat verlicht despotisme inhoud
• Hoe Frankrijk onder Napoleon Europa veroverde

Vorige les

• Franse revolutie
• Radicale Terreur
• Robbespierre onder de guillotine

Na de Terreur

• vanaf 1794
• gematigde regeringen
• Oorlogen zorgen opnieuw voor grote onrust in Frankrijk
• En toen...

Coup d'état

• Staatsgreep door het leger
• Onder leiding van Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte als Generaal

Het consulaat was een verdeling van de macht over 3 personen. 

De eerste consul bestuurde de binnenlandse gebieden.

De tweede consul bestuurde de buitenlandse veroverde gebieden en kolonieen. 

De derde consul fungeerde als een soort ambassadeur of minister van buitenlandse zaken.

De Eerste Consul was uiteraard het machtigst en Napoleon kon als populaire generaal zich makkelijk in deze positie manouvreren en zijn mede-consuls aan de kant zetten

Napoleon als keizer

• Alleenheerser
• Napoleon als kind van de revolutie
• Verlicht Despotisme
• Scheiding van Kerk en staat
• Code Napoleon

Burgerlijk recht

Burgerlijk recht zijn wetten over de verhouding tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling. 

Deze wetten waren gebaseerd op verlichte principes zoals gelijkheid voor iedereen en vrijheid van godsdienst.

Europa en Frankrijk

• Vanaf 1792 was Frankrijk begonnen met het veroveren van Europa
• Dienstplicht
• Robbespierre zag dit als verspreiding van de revolutie
• Onder Napoleon nemen deze veroveringen snel toe

Napoleon als legerleider

Vanaf 1805 begon ook Napoleon aan veroveringen en won grote veldslagen tegen veel grotere legers dan het Franse. Dit was te danken aan zijn talent als legeraanvoerder.

In 1812 probeerde hij ook Rusland te veroveren. Met een leger van ongeveer 500.000 man trok hij naar Moskou, maar vond niets dan verbrandde grond en lege voedselvoorraden. De Tsaar was gevlucht naar Sint-Petersburg en stuurde Napoleon een boodschap. Hij was eerder bereid heel Rusland te verbranden dan zich over te geven.

Napoleon besloot terug te keren.

Napoleons afgang

De terugtocht naar Frankrijk vanuit Rusland bleek een helse tocht. Zonder voedsel, winterkleding en met een laag moraal. Vele Franse soldaten stierven aan honger, uitputting, kou en natuurlijk Russische tegenaanvallen.

Dit was het begin van het einde voor Napoleon. Zijn tegenstanders zagen dit als een teken van zwakte en vormden een Coalitie (samenwerking) tegen hem. Door dit leger van Pruisen, Oostenrijk, Zweden en Rusland werd hij in 1813 bij Leipzig in Duitsland verslagen. Napoleon werd verbannen.

Waterloo

• Napoleon keerde terug uit zijn verbanning
• Nieuwe coalitie opgezet door zijn vijanden 
• Verenigd Koninkrijk, Pruisen en Nederland.
• Napoleon bij Waterloo wederom verslagen.
• Verbanning naar Sint-Helena