Les 1 Voor de oorlog deel 1 (Cursus 5.1)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Cursus 5.1 - Voor de oorlog

Wat gaan we doen vandaag?

Planning Hoofdstuk 5

Introductie: De Eerste Wereldoorlog

Uitleg

Aan de slag!

Afsluiting

Doelen:

1. Welke spanningen er tussen de grote landen in Europa waren die uiteindelijk leiden tot de Eerste Wereldoorlog

Voor dit hoofdstuk heb je boek B nodig

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Feniks, Werkplaats, Memo

De Eerste Wereldoorlog

Eerst de naam...

• De naam 'Eerste Wereldoorlog' werd pas voor het eerst rond 1920 gebruikt.

• Veelgebruikte namen voor de oorlog zijn (nu nog steeds): The Great War (En.), Der Grosse Krieg (Dld.), La Grande Guerre (Fr.) of De Groote Oorlog (Bel.)

Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog kent veel oorzaken.

''De druppel die de emmer doet overlopen''

Belangrijke oorzaken (Water):

• Nationalisme
• Industrie
• Bondgenootschappen

De aanleiding (Laatste Druppel):

• De moord op Franz-Ferdinand

Het gevolg: De Eerste Wereldoorlog

Wat valt je op aan de twee kaarten?

Oorzaak 1

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

Duitsland ontstaat

In 1871 Ontstaat een nieuw land: Duitsland.

• Frans-Duitse Oorlog (1870-1871)
• Keizer
• Elzas-Lotharingen!

Een nieuw groot land dat in bijna alles beter is dan Frankrijk:

• Inwoners
• Industrie

Frankrijk wilt 'wraak' (Nationalisme!)

De Frans-Duitse oorlog was een vernederende oorlog voor Frankrijk.

In het mooiste Franse paleis werd Duitsland als officieel nieuw land uitgeroepen.

Oorzaak 2

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

Oorzaak 3

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Militarisme

Door de industriële revolutie zijn veel Europese landen ver ontwikkeld:

• Verbindingen (spoorlijnen)
• Vervoer (Stoomboot, stoomtrein)
• Wapens (Nieuw)

''Industriële hart van Europa''

Veel landen zijn ervan overtuigd dat zij de beste wapens hebben omdat zij de beste industrie bezitten.

Vooral Duitsland heeft de beste industrie van heel Europa. Hierdoor zorgt het ervoor dat het de beste middelen kan maken om een sterk leger te creëren.

Oorzaak 4

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Wapenwedloop

Het nieuwe Duitsland wilt ook graag gebieden in Afrika en Azië veroveren (kolonies).

Groot-Brittannië ziet Duitsland als tegenstander. (Nationalisme!)

• Duitse kolonies
• Een grote Duitse vloot

Frankrijk en Groot-Brittannië sluiten een bondgenootschap (1904)

Vooral de Duitse keizer Wilhelm II wilde een 'Duits wereldrijk' met kolonies in Afrika.

Bondgenootschap: Een samenwerking tussen twee landen die elkaar militair steunen als een van de twee landen wordt aangevallen.

De wereld in 1914. Het is Duitsland toch gelukt om gebieden te veroveren (donker grijs). Dit tot irritatie van Groot-Brittannië (roze).

Oorzaak 6

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Bondgenootschappen

Frankrijk en Groot-Brittannië sluiten een bondgenootschap. Hier komt Rusland later ook bij. De Triple Entente.

(Geallieerden).

Duitsland sluit ook een bondgenootschap met Oostenrijk-Hongarije en Italië de Triple Alliantie.

(Centralen).

Oorlog als enige oplossing?

Kaart van de bondgenootschappen in Europa. Duitsland is ingesloten tussen Frankrijk en Rusland.

Welke oorzaken van de Eerste Wereldoorlog heb je tot nu toe gehoord?

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Oostenrijk-Hongarije (bondgenoot van Duitsland) heeft veel binnenlandse problemen:

• Veel volken willen een eigen land (Nationalisme)

Het Oostenrijk-Hongaarse rijk bestaat uit veel verschillende volken omdat het een enorm rijk is.

Servië zorgt voor onrust.

In het Oostenrijk-Hongaarse Rijk willen veel volken zoals de Serven een eigen land. Om dit te bereiken plegen ze aanslagen om vrij te komen.

Servië is een goede vriend van Rusland. Ook al is het een vrij land, Servië wilt een groot rijk ten koste van Oostenrijk-Hongarije.

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

In de stad Sarajevo, een onderdeel van Oostenrijk-Hongarije, wordt de kroonprins Franz-Ferdinand vermoord door een Servische-Bosniër: Gavrilo Princip

Oostenrijk-Hongarije verklaart de oorlog aan Servië.

Alle bondgenootschappen helpen elkaar. Oorlog is onvermijdelijk. De Eerste Wereldoorlog is begonnen...

De moord op Franz-Ferdinand (28 juni 1914)

Video

Van het een kwam het ander: 

Het startschot van de grote oorlog

Aan de slag!

Maak van 5.1 'Voor de oorlog' De volgende opdrachten:

1 t/m 5 (10-15 minuten)

Maak een foto hiervan en stuur deze in de chat van Microsoft Teams.

Klaar? Iets voor jezelf

De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Afsluiting

Wat hebben we vandaag behandeld:

• Oorzaken Eerste wereldoorlog:

1. Franse wraak
2. Duitse koloniale rijk
3. Bondgenootschappen
4. Industrie
5. Nationalisme in Oostenrijk-Hongarije

Huiswerk voor vrijdag:

1 t/m 5 van 5.1 in Boek B