DEF Les 7 Zorgtechnologie module 3: Ethiek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

                                           Jesaja 53: 1 t/m 7

                             

                                              

                                                            Psalm 65

Zorgtechnologie en ethiek

Leerdoelen 

Je kunt uitleggen 

• wat ethiek inhoudt
• Waarom ethiek belangrijk is bij de inzet van technologie.

Je kunt voorbeelden noemen 

• van ethische vraagstukken bij zorgtechnologische hulpmiddelen

Belangrijke ontwikkelingen, waarin zorgtechnologie een rol kan spelen

• Vergrijzing
• Stijgende zorguitgaven
• Langer thuis
• Complexe zorg
• Tekort aan personeel
• Mondige en minder mondige zorgvragers
• Zelfredzaamheid, veiligheid en gezonde leefstijl
• Eigen regie
• Economische en politieke doelstellingen
• Werkdruk van zorgverleners

Je hebt verschillende belangrijke ontwikkelingen, waarin zorgtechnologie een rol kan spelen. Benoem voorbeelden bij de begrippen.

Wat is voor jou goede zorg?

Welke waarden zijn voor jou belangrijk?

Vriendelijkheid

Deskundigheid

Bescherming

Authenticiteit / echtheid

Verantwoorde-lijkheid

Betrouwbaar-heid. Je doet wat je zegt

Aandacht

Eigen regie van de zorgvrager

Zorg op maat

Empathie

Misschien vond je het lastig om de waarden te 'scoren'. Vind je alles belangrijk of merk je dat je de ene waarde meer belangrijk vindt dan een andere waarde. Wat voor iedereen goede zorg is, is heel verschillend. De waarden die daarin belangrijk zijn dus ook. Wanneer het gaat om goede zorg, kan voor de een de ene waarde heel belangrijk zijn en voor een ander niet. En wat is dan het meest belangrijk? Dat wat jij als zorgverlener belangrijk vindt? Dat wat de zorgontvanger belangrijk vindt? Het is goed om daar met elkaar over in gesprek te gaan.

Ethiek bij de inzet van zorgtechnologie

Jij hebt als zorgverlener 

• een belangrijke rol in de zorg voor anderen!
• Als zorgverlener moet je afwegingen maken.

Een ethisch oordeel vormen in bepaalde situaties, helpt om te besluiten of de inzet van technologie in een bepaalde situatie wel of niet bijdraagt aan verantwoorde zorg en of je dit dus wel of niet moet doen.

3 kijkvragen bij het filmpje robot

1. Wat vind jij: Wat doen robots met de autonomie en privacy van de cliënt?
2. Welke voordelen zie je bij Alice de gezelschapsrobot?
3. Welke bezwaren heb je tegen Alice de gezelschapsrobot?

Welke zorgactiviteit mag volgens jou echt niet gerobotiseerd worden?

Opdracht

• Groepje 1 bovenste 6 plaatjes
• Groepje 2 onderste 6 plaatjes

• Bij ieder hulpmiddel 2 voor +2 nadelen
• Bij ieder hulpmiddel 1 ethisch dilemma 

Je hebt verschillende belangrijke ontwikkelingen, waarin zorgtechnologie een rol kan spelen. Benoem voorbeelden bij de begrippen.

Leerdoelen behaald? 

Je kunt uitleggen 

• wat ethiek inhoudt
• Waarom ethiek belangrijk is bij de inzet van technologie.

Je kunt voorbeelden noemen 

• van ethische vraagstukken bij zorgtechnologische hulpmiddelen

Hoe kijk je terug op de les?

😒🙁😐🙂😃

Opdracht

https://www.vilans.nl/actueel/verhalen/10-technologische-digitale-ontwikkelingen-in-de-zorg

• Schrijf in eigen woorden inmax 2 zinnen bij iedere ontwikkeling wat dit inhoudt

Impact van zorgtechnologie

• Technologische toepassingen beïnvloeden het zorgproces. 
• De toepassingen zorgen er voor dat in het zorgproces   dingen kunnen gaan veranderen. 
• Ze beïnvloeden het handelen van zorgverleners en cliënten,   ze doen iets met de relatie tussen deze twee groepen. Soms   zal die invloed klein zijn, een andere keer groot.

Casus Henk

Henk is verzorgende bij Elver. 's Nachts gaan veel cliënten dolen met het gevaar dat ze vallen. Henk zoekt naar een middel om valincidenten te voorkomen. Helaas is er onvoldoende personeel om 's nachts op diverse plekken in het pand aanwezig te zijn. Henk overweegt een Momo BedSense. Dat is een sensor in de vorm van een bedplaat die op borsthoogte onder het matras wordt geplaatst. Door middel van druksensoren en bewegingssensoren in de plaat krijgt de zorgmedewerker informatie in een smartphone-app over wie in bed ligt, wie er op de bedrand zit, uit bed is, wie onrustig is en bij wie een wisselligging moet worden uitgevoerd. Naast een overzicht voor de nachtzorg heeft de bedsensor nog meer mogelijkheden. Zo bevat de applicatie een dag- of weekoverzicht, waarin informatie staat over de nachtrust van een langere periode. Deze overzichten kunnen worden gebruikt en geanalyseerd om gericht te adviseren over interventies.

Enerzijds is Henk van mening dat hij goede zorg verleent door deze technologie in te zetten en zo het aantal valincidenten mogelijk te kunnen verminderen. Anderzijds staat de privacy van de cliënt hoog in het vaandel bij Henk en ziet hij het nadeel. 

Dilemma Henk

Doe ik er goed aan om een BedSense in te zetten om de kwaliteit van zorg te verbeteren als ik daarmee inbreuk doe op de privacy van individuele cliënten?

Overwegingen en conclusie

In zijn overweging neemt Henk zich voor om meerdere perspectieven te bundelen, alvorens tot een keuze te komen. Hij besluit niet alleen zijn collega's te betrekken, maar ook de cliënt en zijn/haar netwerk. De families blijken uitermate positief te zijn en hebben daarnaast nuttige toevoegingen. Zo stellen zij voor om de registratie te voorzien van een filter zodat niet direct zichtbaar is wie er op een moment aan het dolen is. 

Er volgen nog 2 filmpjes. In de eerste zie je een mevrouw die 3x per week moet dialyseren en hoe zij gebruik maakt van de VR-bril. In het tweede filmpje wordt uitleg gegeven over de smart-glasses.

Leg uit of er op jouw afdeling mogelijkheden zijn om de VR-bril en smart-glassen wel/niet te gebruiken.

Uninvited guests

Op de volgende pagina volgt een filmpje waarin bij een cliënt zorgtechnologie gebruikt wordt om een gezonde leefstijl te bevorderen.

 Het filmpje is in het Engels, maar is goed te begrijpen.

Vind jij de technologieën die gebruikt worden in de film aanvaardbaar?
Leg je antwoord uit.

Nabespreken kijkvragen

Zorgtechnologie in de ouderenzorg

Wat vind jij van deze ondersteuning om gezonde leefstijl te bevorderen bij ouderen? 

• Is dit een aanvaardbare oplossing, grensoverschrijdend?
• Hoe is jouw ervaring in de praktijk, herken je dit gebruik van toezichthoudende technologie zoals sensoren of bewegingsregistratie voor cliënten?
• Hoe zie je de toekomst van de zorg? Past dit bij jouw normen en waarden?

Kijkvragen bij de video:

"Uninvited guest"

Stelling 

Zorgtechnologie is kil en onpersoonlijk. Het zorgt voor minder contacten en vereenzaming.

Stelling 

Zorgtechnologie is de manier om de veiligheid en zelfstandigheid van mensen te vergroten en het groeiende personeelstekort op te lossen.