Les 5 De vier vrijheden van de EU 2022

• Europees recht
• MBO
• Studiejaar 1

De vier vrijheden van de EU

Deel 1

Inleiding, sneakpeak en vrij verkeer van goederen

Inleiding -de vier vrijheden 

De Europese Unie is een Douane-Unie met een interne markt, art. 26 VwEU.

Dat betekent: de landsgrenzen moeten zo open mogelijk zijn, zodat de handel tussen de landen zo makkelijk en vrij mogelijk gaat.

1) Vrij verkeer van goederen

2) Vrij verkeer van personen

3) Vrij verkeer van diensten (werken/vestigen waar je wil + medische zorg)

4) Vrij verkeer van kapitaal (vrijheden op financieel gebied; afsluiten hypotheken, leningen, openen bankrekeningen in andere lidstaten).

De vier vrijheden 

Vrijheden mogen wel worden beperkt, bijvoorbeeld om de volksgezondheid te beschermen! 

De beperking moet dan wel:

- Noodzakelijk zijn

- Het doel kunnen bereiken

- Er mag geen milder middel zijn, bijv.: bij elkaar mogen komen, maar wel mondkapjes dragen is een milder middel dan het bij elkaar komen helemaal verbieden.

Deze beperkingen komen voort uit het evenredigheidsbeginsel: het beginsel is vervat in artikel 5 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat als volgt luidt: „Krachtens het evenredigheidsbeginsel gaan de inhoud en de vorm van het optreden van de Unie niet verder dan wat nodig is om de doelstellingen van de Verdragen te verwezenlijken.”

Let op: protectionisme ligt op de loer.

Het inachtnemen van de vier vrijheden is niet vanzelfsprekend. 

Veel landen proberen toch de eigen markt af te schermen (ofwel binnenlandse producten beschermen tegen en te bevoordelen ten opzichte van de concurrentie van buitenlandse producten). Dit kan in strijd zijn met de beginselen die gelden binnen de lidstaten van de EU. 

Sommige landen gaan in hun ijver om bijvoorbeeld de volksgezondheid te beschermen te ver!

We kijken nu een video over een handelsoorlog tussen de VS en China waarbij wordt uitgelegd hoe de VS proberen hun markt te beschermen om zo hun eigen economie te versterken.

Protectionisme in de EU?

Ook in de EU gebeurt het weleens dat de eigen nationale economie wordt gestimuleerd of eigen bedrijven worden ondersteund ten koste van EU-bedrijven.

Daar leer je straks en komende week meer over.

Sneakpeak: Vrij verkeer van personen

Vrij reizen is een van de meest tastbare vrijheden van de EU.

Sinds 2018 biedt de EU een gratis Interrail ticket aan 18-jarige EU-burgers. Je mag dan gedurende 30 dagen per trein naar maximaal 4 EU-lidstaten reizen

Welke vier lidstaten zou jij bezoeken? Leg per lidstaat kort uit, waarom.

Van alle sollicitanten naar gratis interrail-tickets is slechts 3% MBO'er. Wat denk je waarom?

Stel: er komt binnenkort weer een nieuwe ronde om gratis interrail-tickets te winnen. Zou jij hieraan willen deelnemen? Waarom wel of niet?

Zelf oordelen

Je leert nu eerst iets over een vrijheid van de EU. Beperken mag, mits noodzakelijk en doel wordt bereikt. 

Daar gaat iets mis, want er ontstaat ruzie tussen lidstaten die moet worden opgelost door het Hof van Justitie van de EU in Luxemburg.

Vrij verkeer van goederen

• Alle goederen binnen de EU moeten vrij over de landsgrenzen binnen de EU kunnen worden verhandeld.
  
• Daarom mogen geen douanerechten (belastingen) aan de binnengrenzen worden geëist.
  
• Verder zijn verboden: alle andere financiële heffingen door lidstaten n.a.v. in- of export zijn verboden en alles dat de Europese handel kan beperken.
• Vergeet niet: soms mag iets worden beperkt, als het noodzakelijk is om bijvoorbeeld de volksgezondheid te beschermen. Maar dan moet er ook geen 'milder middel' mogelijk (evenredigheidsbeginsel).

Franse sigaretten-arrest
In Frankrijk geldt een lagere accijns op donkere tabak dan op lichte tabak. Donkere tabak wordt bijna uitsluitend in Frankrijk verbouwd, terwijl lichte tabak eigenlijk alleen wordt geïmporteerd. De Franse regering vertelt erbij, dat ze vinden dat de tabak niet met elkaar vergelijkbaar is (want andere smaak en geur) en daarom de anders mogen worden belast.
Wat vindt jij hiervan?

uitspraak: dit is een verboden onderscheid, omdat de tabak wél vergelijkbaar is, volgens het hof.

Cassis de Dijon: In Duitsland mogen vruchtenlikeuren slechts worden verhandeld wanneer het alcoholpercentage minimaal 25% bedraagt. Reden hiervoor is dat de Duitse overheid vreest dat likeuren met minder alcoholgehalte personen makkelijker kan verleiden om veel alcohol te drinken. De Franse vruchtenlikeur ‘Cassis de Dijon’ heeft een alcoholgehalte van 15-20% en mag daarom in Duitsland niet worden verhandeld.
Wat vindt jij hiervan?

uitspraak: er mag bijvoorbeeld wel bier verhandeld worden, dat heeft ook een lager alcoholgehalte. de maatregel is niet geschikt om het doel (dat op zich goed is) te bereiken.

Deense flessen: De Deense wet heeft een verplicht statiegeld- en retoursysteem voor verpakkingen van bier en frisdrank. Voor producenten uit andere lidstaten levert dit een behoorlijke handelsbelemmering op. Denemarken vindt dit nodig vanwege het milieu.
Wat vindt jij ervan?

uitspraak: het systeem levert een handelsbelemmering op, maar is wel noodzakelijk en geschikt om het doel (milieu) te bereiken.

Whiskey en cognac-arrest
In Frankrijk geldt een hogere accijns op sterk alcoholische drank gemaakt van granen (bijvoorbeeld whiskey) dan op sterk alcoholische drank gemaakt van fruit (bijvoorbeeld cognac). Frankrijk is zich van geen kwaad bewust, de dranken zijn niet gelijkwaardig. Het is wel zo dat cognac een traditioneel Franse drank is en whiskey niet.
Wat vindt jij hiervan?

uitspraak: net als bij Franse sigaretten, zijn de twee soorten alcohol wél met elkaar vergelijkbaar, en is dit dus een verboden onderscheid tussen producten die een voordeel voor het eigen product oplevert.