11.4 verwantscchap

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat weet je nog van

 Selectie?

De ontwikkeling van vissen tot amfibieën is een voorbeeld van evolutie.

1. juist
2. onjuist

De ontwikkeling van larve van het lieveheersbeestje tot een volwassen lieveheersbeestje is een voorbeeld van evolutie?

1. juist
2. onjuist

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

Evolutie

1. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen of verdwijnen

Isolatie

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

Nieuwe soorten ontstaan door:

1. variatie-natuurlijke selectie en isolatie
2. erfelijke variatie-natuurlijke selectie en isolatie
3. erfelijke variatie-natuurlijke selectie
4. natuurlijke selectie en isolatie

11.4 Verwantschap

11.4 Leerdoelen

• Hoe lang is er leven op aarde (bron 4)
  
• Hoe ontstaan fossielen (bron 6)
  
• Hoe zie je dat soorten verwant zijn (bron 7,8)
  

0

Ontwikkeling van leven op aarde

2,5 miljard jaar geleden: Het eerste leven begon in zeeën en oceanen: eencellige organismen.

900 miljoen jaar geleden: Eencellige organismen -> meercellige organismen

450 miljoen jaar geleden: Eerste gewervelde dieren (vissen) en landplanten

400 miljoen jaar geleden: Dieren op het land

Geologische tijdschaal

Fossielen(1)

zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten.

Fossielen

Overblijfselen van organismen die vroeger hebben geleefd:

Ontstaan fossiel:

1. Zinken, zachte delen verteren.

2. Harde delen bedekt door zand/klei.

3. Verstenen (samenpersen).

4. (Zee)bodem komt omhoog: zichtbaar.

Hoe zie je dat soorten verwant zijn?

• Soorten staan dicht bij elkaar als ze kort geleden een gemeenschappelijke voorouder hadden (uitgestorven).
  
• Hierdoor veel gemeenschappelijke kenmerken

 verwantschapsschema

Overeenkomst in bouw(2)

• Verschillende functies
• Dezelfde bouw
• Gemeenschappelijke voorouder
  

HUISWERK:

Vrijdag af hebben:

opdrachten van 11.4 (en 11.3!)

niet af = vrijdagmiddag op school af maken

spullen vergeten = vrijdagmiddag blijven