Thema 4 Voortplanting bas 9

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bas 9 Geboorteregeling Blz. 188

Andere manieren van geboorteregeling:

• Nuvaring
• Prikpil
• Anticonceptiepleister
• Vrouwencondoom
• Spiraaltje (hormoon- en koperspiraaltje)
• Sterilisatie

Noem 4 methoden van geboorteregeling die we tot nu toe behandeld hebben.

Nuvaring

De ring geeft 2 hormonen af.
Het werkt hetzelfde als de pil, alleen bij de ring komen de hormonen via je vagina in je bloed.

De hormonen in de ring zorgen ervoor dat je niet zwanger wordt doordat:

• je geen eisprong hebt
• het slijm in je baarmoedermond dikker wordt; zaad (sperma) komt daar       dan minder goed doorheen 
• een bevrucht eitje zich niet kan vastmaken in je baarmoeder

Je doet de ring zelf in je vagina. 

De ring kan 3 weken blijven zitten. Daarna draag je de ring 7 dagen niet. Je wordt dan ongesteld. 

Doordat de hoeveelheid hormonen net iets minder zijn dan de pil, zijn er ook minder/mildere bijwerkingen.

Prikpil

Bevat dezelfde hormonen als de pil, maar bij de prikpil wordt het elke 3 maanden door een arts toegedient. Hiertussen zit geen stopweek.

De hormonen hierin zorgen er dus ook voor dat er geen eisprong meer plaatsvindt. Een van de bijwerkingen hiervan, is dat de menstruatie afneemt en soms helemaal wegblijft. Hier heb je zelf geen invloed op en kan je dus ook je menstruatie niet plannen, wat bij de pil wel kan.

Prikpil

Wanneer je stopt met de prikpil, kan het soms wel 2 jaar duren voordat de menstruatie (en dus ook de ovulatie) weer terug komt. Je bent dus een tijdje onvruchtbaar.

Anticonceptiepleister

De pleisters geven een hele week geleidelijk hormonen af aan je lichaam. Door de hormonen:

• Geven je eierstokken geen eicel meer af. 
• Wordt het slijm van je baarmoedermond taaier. Hierdoor kunnen zaadcellen moeilijker de baarmoeder binnendringen.

Je gebruikt deze vorm van anticonceptie 3 weken, gevolgd door een stopweek van 7 dagen. Een anticonceptiepleister werkt 1 week. Iedere week van de cyclus vervang je de pleister op dezelfde dag. Je plakt dus 3 anticonceptiepleisters per cyclus.

Vrouwencondoom

De naam zegt het al: een vrouwencondoom is een condoom, maar dan voor de vrouw. Het vrouwencondoom ziet eruit als een zakje met twee buigzame ringen van rubber aan de uiteindes en wordt in de vagina geplaatst.
Het voorbehoedmiddel vangt sperma op en beschermt zo tegen zowel zwangerschap als soa’s. Bij juist gebruik is een vrouwencondoom voor 98% betrouwbaar.

Voordeel ten opzichte van het mannencondoom is dat deze al voor de geslachtsgemeenschap ingebracht kan worden. Deze is ook 1x te gebruiken.

spiraaltje

Twee soorten: koper- en hormoonspiraaltje.

Wordt door een arts in de baarmoeder gebracht.

Een bijverschijnsel is dat de menstruaties in het begin wat heviger kunnen zijn en veel buikkrampen veroorzaken. 

Spiraaltjes zijn makkelijk in gebruik, omdat er niks aan vergeten kan worden.

Koperspiraaltje

Omwikkeld met koperdraad. DIt zorgt ervoor dat zaadcellen worden aangetast en innesteling van eicellen moeilijk is.  Kan lang blijven zitten, 10 jaar is geen uitzondering.

Werkt ook als ‘morning after spiraal’ wanneer het geplaatst wordt binnen 5 dagen na onveilig vrijen. Zo kan een eventueel bevruchte eicel zich niet innestelen in de baarmoederwand. 

Hormoonspiraaltje

Een hormoonspiraaltje is van kunststof en geeft dagelijks een kleine hoeveelheid  hormoon af.

• Zaadcellen komen moeilijker door slijm van de baarmoedermond 
• een bevruchte eicel kan zich niet nestelen in het baarmoederslijmvlies. 

Het belangrijkste voordeel van het hormoonspiraaltje is dat je jarenlang niet aan anticonceptie hoeft te denken. Een spiraaltje met hormonen beschermt je 5 jaar tegen zwangerschap.

Ook worden menstruatieklaschten minder en neemt het bloedverlies af.

Sterilisatie

Sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie die doorgaans alleen wordt toegepast als je geen kinderen (meer) wilt. Na het steriliseren ben je dus blijvend onvruchtbaar. 

De man

Bij sterilisatie van de man worden de zaadleiders onderbroken zodat er geen zaadcellen meer in de prostaat terechtkomen. Nadat je gesteriliseerd bent produceren de teelballen nog steeds zaadcellen. Deze cellen kunnen zich echter niet mengen in het sperma en worden door het lichaam afgebroken.

De vrouw

Bij sterilisatie van de vrouw worden de eileiders afgesloten, zodat de zaadcellen van de man de eicel in de eileider niet meer kunnen bereiken en bevruchten.
Een gesteriliseerde vrouw houdt haar eigen menstruatiecyclus. Ook heeft steriliseren geen invloed op:

• de hormoonhuishouding
• seksuele gevoelens 
• overgang

Spijt??

Steriliseren is vorm van anticonceptie die in principe blijvend is. Maar als gevolg van veranderende levensomstandigheden krijgen sommige mensen spijt. 

- Bij mannen kan er geprobeerd worden om de zaadleiders te herstellen. De kans van slagen is afhankelijk van een aantal factoren. Alleen een arts kan bepalen of het ongedaan maken van steriliseren in een specifiek geval uitgevoerd kan worden. 

- De vruchtbaarheid van een gesteriliseerde vrouw kan in sommige gevallen terugkomen met een hersteloperatie. Hierbij word geprobeerd de eileiders te herstellen. De kans op zwangerschap na zo’n hersteloperatie is 40 tot 85%.

Welk voorbehoedsmiddel kan ook nog tot 5 dagen na onveilige seks ingezet worden (als morning after)?

1. Hormoonspiraal
2. Koperspiraal
3. Anticonceptiepleister
4. NuvaRing

Vindt er bij een vrouw die gesteriliseerd is nog een ovulatie plaats? En een menstruatie?

1. Ovulatie wel, menstruatie niet
2. Ovulatie niet, menstruatie wel
3. Beide niet
4. Beide wel

Hoeveel anticonceptiepleisters zijn er per cyclus nodig?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Opdracht

Maak opdracht 39 in je werkboek op blz. 167.

In de volgende dia staat een link naar een site over verschillende anticonceptiemiddelen. Kijk hier eens naar (deze kun je volgende week goed gebruiken en het geeft een goed overzicht).

https: