hoofdstuk 7 paragraaf 1 + 2

• na
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b
• Leerjaar 3

hoofdstuk 7 paragraaf 7 permanente magneten

bijzondere metalen

ijzer en nikkel zijn bijzondere metalen

deze metalen worden aangetrokken tot magneten!

magneten

magneten komen in alle vormen en maten voor. De bekenste vormen zijn de hoefmagneet en de staafmagneet

opbouw magneten

de uiteindes van magneten noem je polen. je hebt een noordpool en een zuidpool.

de noordpool is vaak rood gekleurd en zuidpool wit.

voorwaarden:

- twee noordpolen stoten elkaar af

- twee zuidpolen stoten elkaar af

-een noordpool en een zuidpool trekken elkaar aan.

het magnetisch veld

je kan de kracht van een magneet niet direct zien. Je kan het wel voelen door magneten tegen elkaar te houden.

rond een magneet werkt de onzichtbare magnetische kracht. met ijzerpoeder kan je dit laten zien. 

de krahtlijnen lopen met bogen in een magnetisch veld.

in een magneet staan alle polen dezelde kant op. in ijzer staan de moleculen met hun polen alle kanten op. Als je er een magneet bij houdt gaan ook deze de zelfde kant op staan. Het stuk ijzer is dan tijdelijk ook zelf magnetisch

magneten breken

in een magneet staan alle polen dezelfde kant op dat betekent dat als hij breekt er een nieuwe noordpool en zuidpool ontstaat. 

wat is een elektro-magneet?

een elektro-magneet is een magneet die ontstaat door elektriciteit.

Je kunt de magneet dus aan en uit zetten of sterk en zwakker maken.

koperdraad

als er elektrische stroom door een koperdraad loopt onstaat om de koperdraad een magnetisch veld. 

als je om de koperdraad ijzerdraait wordt het veld nog sterker.

zo'n magneet die dan ontstaat noemen we een elektro-magneet

hoe werkt het?

om een ijzere kern zit een koperdraad gespannen (spoel vorm). dit noemen we windingen. 

om de koperdraad zit een dun laagje isolatie. Dit is vaak doorzichtig en niet van plastic! plastic maakt de spoel te dik.

de isolatie is nodig zodat de stroom niet in de ijzere kern kan komen.

grotere kracht of kleiner?

kracht groter of kleiner maken:

-stroom die door de draad loop groter of kleiner maken

- aantal windingen van de spoel groter of kleiner maken

hoe meer stroom en windingen hoe groter de kracht!

gelijkstroom

in een batterij loopt de stroom van plus naar min.

de stroomrichting blijft altijd gelijk. 

dit betekend dat bij een elektro-magneet de noordpool en zuidpool altijd dezelfde kant is. 

zuidpool zit aan de plus kant en noordpool aan de min kant

wisselstroom

je hebt ook wisselstroom. 

bij wisselstroom wisselt de plus en de min kant van de bron steeds. 

bij een stopcontact gebeurt dit 50 keer per seconde!

de polen van een elektro-magneet wisselen dan ook 50 keer per seconde om.

Huiswerk

Maken:

Opgave 1 t/m 6 (blz 137)

Opgave 7 t/m 9 (blz 139)

Opgave 10 t/m 13 (blz 143)