4 havo H1.4 Nederlands waterbeleid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Nederlands waterbeleid

4 havo H1.4

Wat doen vandaag? 

Terugblik vorige lessen

Oefenen met begrippen

Uitleg H1.4 Nederlands waterbeleid & Hydrologisch denken 

Maken opgaven H1.4

Leerdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• uitleggen waarom in het Deltaprogramma gekozen wordt voor adaptief watermanagement;
• benoemen welke maatregelen worden genomen in het Deltaprogramma;
• het Nederlandse waterbeleid beschrijven en beoordelen;
• de gevolgen van een ingreep uit het integraal waterbeleid voor gebieden op verschillende schaalniveaus en vanuit verschillende dimensies beschrijven en verklaren.

Wat is de vertragingstijd?

1. Bij meer water in de rivier stroomt het water langzamer
2. Bij meer regen doet de neerslag er langer over om de rivier te bereiken
3. Bij meer begroeiing doet de neerslag er langer over om de rivier te bereiken
4. De tijd die het regenwater nodig heeft om de rivier te bereiken

Verstening zorgt ervoor dat de vertragingstijd ..... en de piekafvoer ... is

1. toeneemt, lager
2. afneemt, lager
3. toeneemt, hoger
4. afneemt, hoger

Door ontbossing neemt de vertragingstijd...?

1. Toe
2. af
3. blijft gelijk

door de groene daken wordt de vertragingstijd

1. korter
2. langer
3. regelmatiger
4. onregelmatiger

Wat veranderde er door de aanleg van de afsluitdijk

1. Het IJsselmeer werd drooggelegd
2. Het IJsselmeer werd zoet
3. Scheepvaart in het IJsselmeer werd onmogelijk
4. Het IJsselmeer kreeg een lager overstromingsrisico

Hoe zorgt klimaatverandering voor extra overstromingskansen?

1. smelten van zeeijs zorgt voor zeespiegelstijging
2. smelten van landijs zorgt voor zeespiegelstijging
3. Een warmer klimaat zorgt voor meer stortregen
4. opwarming van water zorgt voor zeespiegelstijging

Wat is het verschil tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging?

1. Relatieve stijging is minder nauwkeurig
2. Relatieve stijging is over een langere termijn
3. Relatieve stijging rekent ook bodemdaling mee
4. Relatieve stijging rekent ook de kosten mee

Het deltaprogramma

Het Deltaprogramma moet zorgen voor waterveiligheid en de zoetwatervoorziening.

• Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen moeten samenwerken aan dit integraal waterbeleid.
  
• Rijkswaterstaat zorgt voor wegen, waterwegen en bescherming tegen overstromingen.
  
• Een waterschap zorgt voor veiligheid, voldoende water en schoon water in een bepaald gebied.
  

Overheid zorgt er samen met het bedrijfsleven (kennis en geld) voor dat:

- volgende generaties beschermd zijn tegen overstromingen

- er voldoende zoet water is

Leg nu in eigen woorden uit wat er wordt bedoeld met
'integraal waterbeleid'?

Adaptief deltamanagement

Adaptief:

bijv.naamw.Uitspraak: [adɑp'tif] - aangepast voor een bepaalde omstandigheid 

Overheid voert flexibel beleid om waterproblematiek aan te (kunnen) pakken

Adaptief deltamanagement

Vooruit kijken en flexibel blijven.

1. Waterveiligheid: bescherming tegen overstromingen.
   
2. Zoet water: voorkomen van tekorten aan drinkwater.
   
3. Ruimtelijke adaptatie: rekening houden met klimaat en water.
   
4. Rijn-Maasdelta: veiligstellen Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke delta.
   
5. IJsselmeer gebied: veiligstellen van zoetwatervoorraad en voorkomen overstromingen.
   

Adaptief deltamanagement, twee voorbeelden

Ruimtelijke adaptie

Watertoets: bij nieuwe bouwlocaties wordt de watertoets uitgevoerd.

De overheid kijkt of rekening is gehouden met:

• de veiligheid
  
• de mogelijke wateroverlast
  
• de waterkwaliteit
  
• de verdroging
  
• of de waterproblemen niet worden afgewenteld op een ander gebied
  

Middels de drietrapsstrategie: vasthouden, bergen, afvoeren

Watertoets

Watertoets: bij nieuwe bouwlocaties wordt de watertoets uitgevoerd.

De overheid kijkt of bij nieuwbouw rekening is gehouden met:

- waterkwantiteit: geen overschot of tekort?

- waterkwaliteit: blijft het water schoon?

Bij de watertoets wordt met de drietrapsstrategie gewerkt.

Drietrapsstrategie

Vasthouden (retentie)

- Gericht op het überhaupt voorkomen dat water naar laaggelegen gebieden stroomt

- Water moet dus langer vastgehouden worden

(o.a. door waterrijke natuurgebieden en meer groen)

Bergen

- Zo lang mogelijk vasthouden van oppervlaktewater, in sloten, meren, en....

--> Denk aan uiterwaarden

Afvoeren

- Als de vasthouden en bergen niet meer mogelijk is

- Ervoor zorgen dat het water via kanalen en rivieren naar andere gebieden wordt afgevoerd

In Leidsche Rijn is een aantal wadi’s aangelegd. Dat zijn waterlopen die normaal gesproken droog liggen. 

Een wadi is een met grassen begroeide en met grind gevulde greppel. Deze staat bij mooi weer droog maar vult zich tijdens een regenbui met regenwater.

De wadi's in de Leidsche Rijn zijn aangelegd in het kader van de Watertoets. Voor welke onderdelen van de watertoets zijn zij bedoeld?

1. Wateroverlast
2. Waterkwaliteit
3. Verdroging
4. Waterproblemen in andere gebieden voorkomen

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

VASTHOUDEN

AFVOEREN

BERGEN

Sluizen naar zijkanalen openzetten

Natuurgebieden aanleggen

Uiterwaarden dieper of groter maken

Kribverlaging en verwijderen andere obstakels

Rivierdijken verplaatsen

Bestrating en betegeling verwijderen

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoeren

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoeren

De Rijn stroomt via Duitsland Nederland binnen. Welke stap uit de drietrapsstrategie wil Nederland niet dat Duitsland veel uitvoert?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

https:

De gemeente Amsterdam werkt aan het project ‘Amsterdam Rainproof’. Op deze manier speelt de gemeente in op het veranderende klimaat. Een van de maatregelen is de overschakeling van dakpannen naar groene daken. Wat is het voordeel van groene daken bij hoosbuien en warm droog weer?

Overstroom ik?

Het overstromingsbewustzijn van Nederlanders is relatief laag, terwijl een groot deel van Nederland in een potentieel overstromingsgebied ligt.

Op www.overstroomik.nl kun je achterhalen hoe groot de kans is of er op jouw locatie een overstroming plaatsvindt en hoe hoog het water dan staat. Verder kun je op de website zien of het beter is te vluchten bij een overstroming, of dat je beter een plek hogerop kunt zoeken. 

Ga naar www.overstroomik.nl of klik op de link.

Ga naar www.overstroomik.nl en voer je eigen postcode in. Hoeveel meter staat jouw huis onder water bij een overstroming?

Waarom denk je dat het overstromingsbewustzijn bij veel Nederlanders zo laag is?

Leerdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• uitleggen waarom in het Deltaprogramma gekozen wordt voor adaptief watermanagement;
• benoemen welke maatregelen worden genomen in het Deltaprogramma;
• het Nederlandse waterbeleid beschrijven en beoordelen;
• de gevolgen van een ingreep uit het integraal waterbeleid voor gebieden op verschillende schaalniveaus en vanuit verschillende dimensies beschrijven en verklaren.

Doen:

Maak van H1.4 de opdrachten 1, 3, 4, 5 en 6 

Opdrachten 3 en 4 zijn met de atlas! 56e druk