28 01 2022 Gramm. Voegwoorden en woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

TG2D

Welkom

Leerdoel deze week

Aan het eind van deze week ken je de begrippen Personage, Perspectief,  Tijd, Ruimte, Spanning en Thema en kun je deze begrippen toepassen op het boek Zes Seconden.

Verder leer je over het onderscheid tussen hoofd- en bijzinnen met bijbehorende voegwoorden. 

Programma vandaag

• uitleg hoofd- en bijzinnen met bijbehorende voegwoorden.
• Literaire begrippen Thema en Spanning

Huiswerkcontrole

t/m 78  lezen, aantekeningen maken

gramm. zinsdelen Hst 4, opdr. 1, 2 en 3

Literaire begrippen

Vertelde tijd en verteltijd  

• vertelde tijd: tijd die in het verhaal beschreven wordt. Bijvoorbeeld een heel leven of een maand uit iemands leven
• verteltijd: tijd die je nodig hebt om het verhaal te lezen. Uitgedrukt in blz/woorden.

Hoe ontstaat Spanning ?

• open plekken / informatie-achterstand van lezer
• informatievoorsprong van lezer t.o.v. personage
• dwaalsporen 
• vanuit tijd: vertraging 


• vanuit ruimte: bijv. donker bos

Thema

• dat waar het verhaal écht over gaat, los van gebeurtenissen en personages
• dat waar de schrijver je over wil laten nadenken
• Bijv.: Jeugd, seksualiteit, eenzaamheid, relatie tussen vader en zoon, belang van familierelaties, ...
• Wat zou het thema van Zes seconden kunnen zijn? 

Kijkwijzer

Wat zou het thema van dit filmpje kunnen zijn?

Kenmerken van een hoofdzin

• onderwerp en pv staan naast elkaar
  
• geen woord tussen het ow en de pv:
• "Ik sport altijd op zaterdag."
  
• "Op zaterdag sport ik altijd."
• ***Altijd sport op zaterdag ik"

Welke vragen heb je nog over de literaire begrippen? 

Kenmerken van een bijzin

• tussen het onderwerp en pv kunnen andere woorden staan
  
• pv staat vaak achteraan
• Toen ik klein was, ...
  
• Als ik chocola eet,...
• zin is niet "zelfstandig": je voelt dat er informatie ontbreekt en de zin niet 'af' is: 

Wat is de hoofdzin? 

• Hoewel ik elke week fanatiek sport, word ik nog steeds niet naar de Olympische Spelen gestuurd.
• Hoewel ik elke week fanatiek sport, word ik nog steeds niet naar de Olympische Spelen gestuurd.

Wat is de bijzin? 

• Omdat ik vaak te laat kom, maakt mijn moeder me nu vaak wakker.
• Omdat ik vaak te laat kom, maakt mijn moeder me nu vaak wakker.

Hoe zat het ook al weer met .... hoofd- en bijzinnen? 

Voegwoorden

Wie weet wat een 

voegwoord is....?

Hoe plak je hoofdzinnen aan elkaar?  

•  met voegwoorden dus, en, of, maar, want
• Ik loop naar de bakker. Ik koop vier broden.
• Ik loop naar de bakker EN koop vier broden
• Ik heb het koud. Ik ga naar buiten. Ik vind het leuk.
• Ik heb het koud, MAAR ik ga naar buiten EN ik vind dat leuk.

Hoe plak je een bijzin aan een hoofdzin?  

• met voegwoorden zoals dat, hoewel, omdat, zodat, toen, als,  mits, terwijl,...
• Het regent verschrikkelijk hard. Ik ga een rondje lopen.
  
• ...
• Hoewel het verschrikkelijk hard regent, ga ik ...
• Het regent verschrikkelijk hard en toch ga ik...

Twee begrippen: 

Nevenschikkend en Onderschikkend

• nevenschikkend: op hetzelfde niveau, dus twee hoofdzinnen noem je nevenschikkend. Ook twee bijzinnen zijn nevenschikkend aan elkaar.
• onderschikkend: op verschillend niveau. Een bijzin is ondergeschikt aan een hoofdzin. 

nevenschikkend vw

Ik kwam te laat(hz), maar dat was niet erg (hz). 

Harry Potter speelt zwerkbal (hz) dus Ron gaat kijken (hz). 

onderschikkend vw

Hoewel ik te laat kwam (bz), was dat niet erg (hz). 

Harry zag een Dementor (hz) toen Perkamentus plotseling aankwam (bz). 

"Zodra ik thuis kom, springt mijn hond blij op en rent naar me toe." 

 

1. Wijs de hoofdzin(nen) aan
2. Wijs  de bijzin(nen) aan
3. Wijs voegwoord(en) aan: onderschikkend of nevenschikkend? 

Voegwoorden horen bij Woordsoorten

lidwoord - zelfstandig naamwoord - 

bijvoeglijk naamwoord - persoonlijk voornaamwoord - bezittelijk voornaamwoord - werkwoord -

voegwoord

Gramm. zinsdelen: je kijkt bv. naar "wie de baas is" in de zin = het onderwerp

• pv
• onderwerp
• wg
• lijdend voorwerp
• meew. voorwerp
• bijw. bepaling

Gram. woordsoorten: je geeft elk los woord "een naam"

• lidwoord
• zelfst. nw
• bijv. nw / stoff bn
• pers. vn
• bezitt. vnw
• voegwoord

Bepaal alle woordsoorten: "Hij ziet mijn mooie auto, terwijl hij telefoneert."

Welke vragen heb je nog over samengestelde zinnen of voegwoorden? 

Nieuw Ned. Online, opdracht 1 t/m 2 van Hst 4, grammatica woordsoorten

Welke vragen heb je nog over samengestelde zinnen? 

t/m 78  lezen, aantekeningen maken

gramm. zinsdelen Hst 4, opdr. 1, 2 en 3

play.kahoot.it