Basisstof 2 - kraakbeenweefsel en beenweefsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Thema 7

Stevigheid en beweging

Lesdoelen:

1.  Je kunt de onderdelen van het skelet van de mens benoemen;
2.  Je kunt de functies van het skelet benoemen;
3.  Je kunt de verschillen tussen platte beenderen en pijpbeenderen uitleggen;
4.  Je kunt de koppeling maken tussen vorm en functie van poten/benen; 
5.  Je kunt de verschillen tussen beenweefsel en kraakbeenweefsel toelichten;
6.  Je kent de eigenschappen van de verschillende beenverbindingen;
7.  Je kent de onderdelen en hun functies van een gewricht.

Vandaag:

• Herhalen basisstof 1
• Uitleg basisstof 2
• Opdrachten maken

Thema 7

Stevigheid en beweging

Basisstof 2 - kraakbeenweefsel en beenweefsel 

Introductie en planning

• Week 1 (vandaag en morgen): online les
• Week 2 (volgende week): repetitie afronden/opdracht, les
• Week 3 (eerste week na de meivakantie): les
• Week 4 (tweede week na de meivakantie): repetitie  (17 en 18 mei)

Welke functies heeft het skelet?

Functies skelet

1. Stevigheid geven

Functies skelet

2. Bescherming van tere (kwetsbare) organen .

Functies skelet

3. Beweging mogelijk maken (samen met de spieren)

Functies skelet

4. Vorm geven aan het lichaam

Hoe heet het bot dat in
de afbeelding rood is?

Hoe heten de gekleurde botten?

Wat is de naam van dit bot?

Wat is de naam van dit bot?

Er is een foto van Dominique haar arm gemaakt.

Sleep naar de botten die je ziet op de röntgenfoto:

Spaakbeen

Opperarmbeen

Ellepijp

middenhands

beentjes

handwortel

beentjes

vingerkootjes

Beenderen van de hand

Spaakbeen

Ellepijp

Handwortelbeentjes

Middenhandsbeentjes

Vingerkootjes

Handwortelbeentjes

Middenhandsbeentjes

Vingerkootjes

Er bestaan 2 soorten beenderen. Welk type zie je op de afbeelding?

1. Pijpbeenderen
2. Platte beenderen

Wat zit er in pijpbeenderen ?

1. Geel beenmerg
2. Rood beenmerg
3. zowel rood als geel beenmerg

Pijpbeenderen

Mergholte met geel beenmerg

Koppen met rood beenmerg

Platte beenderen

Rood beenmerg

Type beenderen

Rood beenmerg = aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg = opslag vet

zoolganger/ teenganger/ topganger (hoefganger)

Kraakbeenweefsel

Kraakbeen bevat veel lijmstof en weinig kalk. Hierdoor is het buigzaam. 

Waar 2 botten tegen elkaar komen, zit ook een laagje kraakbeen. 

Kraakbeenweefsel

Kraakbeenweefsel bestaat uit cellen die in groepjes bij elkaar in tussencelstof liggen. 

Beenweefsel

Botten bestaan uit lijmstof en kalk. 

Lijmstof zorgt ervoor dat botten een beetje buigzaam zijn.

Kalk zorgt ervoor dat botten stevig en hard zijn. 

Cellen in kringen rondom kanaaltjes.

In de kanaaltjes lopen bloedvaten. 

Cel heeft uitlopers naar het bloedvat. 

Tussencelstof is hard, gevormd door kalkzouten (hardheid) en lijmstof (een beetje buigzaam).

Beenweefsel

kraakbeen

beenweefsel

Plekken met veel kraakbeen

  In de neus.

 Tussen borstbeen en ribben.

 Tussen de wervels van de wervelkolom.

In de oorschelp.

Gewrichten

Luchtpijp/strottenhoofd.

Baby's

Hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten. Ze breken bijna nooit een bot. Ze zijn ook erg soepel en lenig. 

Bejaarden

Hebben veel kalk en weinig lijmstof in hun botten. Als ze vallen, breken ze snel hun botten. 

Eerst nog oefenen met een quizje!

Welke stof zorgt voor de soepelheid/beweegbaarheid van de botten?

1. Kalkstof
2. lijmstof

Bij baby’s bestaat het skelet vooral uit 

 Tijdens de groei verandert het meeste kraakbeen in

Bij het ouder worden neemt de hoeveelheid

 in de botten af en de hoeveelheid 

neemt toe.

Lijmstof

Bot

Kraakbeenweefsel

Kalk

Leg in eigen woorden uit waarom baby's bijna nooit een bot breken.

Kraakbeenweefsel of botweefsel?

kraakbeen

kraakbeen

bot

bot

bot

welke stof beschermt onze botten tegen slijtage?

1. lijmstof
2. kalk
3. kraakbeen

De beenderen van een kind bevatten meer kalk dan de beenderen van een oudere

1. ja
2. nee

Bij oude mensen bevatten de beenderen veel

 en weinig

Als mensen ouder worden, verandert er ook veel kraakbeenweefsel in

kraakbeen

botweefsel

Lijmstof

Kalkzouten

tussencelstof

Het skelet van een volwassen mens bestaat uit:

1. 500 botten
2. 206 botten
3. 350 botten
4. 150 botten

Botweefsel

Kraakbeenweefsel

Hard en stevig

Flexibel

Cellen in groepjes bij elkaar

Cellen in ringen rond een centraal kanaal

Bevat veel lijmstof

Bevat weinig lijmstof

Bevat veel kalkzouten

Is buigzaam

Bevat weinig kalkzouten

Beenweefsel

Kraakbeenweefsel

Is stevig

Het stukje weefsel in de afbeelding is

Kraakbeenweefsel

Beenweefsel

Zelfstandig werken

Deze leerlingen mogen uitloggen en zelf het huiswerk (9 t/m 12) inplannen/maken:

• Cas
• Dennis
• Isa

De rest: 

• Blijft in de Teams meeting
• Gaat NU 9 t/m 12 maken
• Klaar? 1 t/m 8 maken (hw voor vandaag)
• Eind van de les: nabespreken in Teams

Lesdoelen:

1.  Je kunt de onderdelen van het skelet van de mens benoemen;
2.  Je kunt de functies van het skelet benoemen;
3.  Je kunt de verschillen tussen platte beenderen en pijpbeenderen uitleggen;
4.  Je kunt de koppeling maken tussen vorm en functie van poten/benen; 
5.  Je kunt de verschillen tussen beenweefsel en kraakbeenweefsel toelichten;
6.  Je kent de eigenschappen van de verschillende beenverbindingen;
7.  Je kent de onderdelen en hun functies van een gewricht.

Vandaag:

• Herhalen basisstof 1
• Uitleg basisstof 2
• Opdrachten maken: 9 t/m 12