M&M | Les 13:De Romeinse Samenleving en handel in het Romeinse rijk

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

De Romeinse samenleving

• 'Agrarisch-stedelijke samenleving'

Het Romeinse Rijk is een agrarisch-stedelijke samenleving: 

de meeste mensen leven op het platteland. Toch heeft de stad 

Rome rond het jaar 100 n. Chr. ongeveer 1 miljoen mensen.  

De verschillen tussen de Romeinen zijn groot: slechts een klein aantal 

leeft in grote luxe, terwijl de meesten het zwaar hebben.

Slaven

• Bijna de helft van de bevolking was slaaf

Slavernij was bij de Romeinen heel normaal. Slaaf werd je bijvoorbeeld omdat jouw land was veroverd, of omdat je je schulden niet kon betalen. 

Er waren veel slaven in Rome: 

van de miljoen inwoners waren ongeveer 400.000 slaven!

Proletariërs

• Arme mensen met alleen kinderen 
• Mogen wel stemmen

niet tegen concurrerende boeren.

Plebs

• De middenklasse
• Kooplieden
• Soldaten

Grootgrondbezitters

• Wonen in grote villa's 
• Hebben slaven op het land 

Rijke mensen zijn vaak grootgrondbezitters. 

Meestal wonen ze in villa’s, omdat het in Rome vooral ’s zomers 

veel te warm, te vol en te vies is. 

Alleen voor politiek of voor zaken gaan ze naar de stad. 

Op hun landgoed verbouwen slaven graan, druiven en olijven.

Badhuizen

• Voor ontspanning
• Om te vergaderen

Rijke Romeinen waren regelmatig in badhuizen (thermen) te vinden. Niet alleen omdat ze het prettig vonden, maar ook om te vergaderen.

In sommige badhuizen zaten complete bibliotheken.

Vrouwen in Rome

• Hadden meer rechten dan de Grieken
• Mochten niet stemmen of eigendom bezitten.
• Stonden er op het platteland alleen voor.

Romeinse vrouwen hadden meer rechten dan met vrouwen in bijvoorbeeld Athene. 

Vrouwen mochten zich buitenshuis begeven, maar ze bezaten echter geen politieke rechten en konden vaak niet beschikken over hun eigen vermogen.

Het Romeinse huwelijk

• Meisjes mochten trouwen vanaf hun 12de.
• Meisjes moesten kinderen hebben gekregen als ze 20 waren.

Veel huwelijken zijn privé-afspraken tussen families. Er waren best wat regels als het gaat om trouwen. Zo mag een meisje vanaf haar 12e trouwen, en moest ze voor haar 20e levensjaar een kind hebben gekregen.

Huwelijken tussen verschillende groepen (zoals bijvoorbeeld met slaven) 

was niet toegestaan.

Brood & Spelen

volk rustig krijgen,

slaven 

amusement

Het Circus Maximus was een groot stadion in Rome. Het circus werd voornamelijk gebruikt voor de populaire wagenrennen.

Het ziet er allemaal erg spectaculair uit, maar dit schilderij heeft niet zoveel met de werkelijkheid te maken. Het is een zwaar geromantiseerd beeld uit de 19e eeuw, ongeveer 1500 jaar na de val van het Romeinse Rijk!

Bij veel gevechten was er zelfs een scheidsrechter die keek of het gevecht wel eerlijk verliep.

Reconstructie van het Forum Romanum zoals het er tijdens het Romeinse Rijk moet hebben uitgezien.

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Het Forum Romanum (Romeins marktplein) was het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van Rome. 

Het Colosseum heet eigenlijk Amphitheatrum Flavium. Het was het grootste amfitheater van het Romeinse Rijk.

Het Circus Maximus was een groot stadion in Rome. Het circus werd voornamelijk gebruikt voor de populaire wagenrennen.

Dit schaalmodel werd vanaf 1933 gemaakt door de archeoloog en architect Italo Gismondi, in opdracht van de Italiaanse dictator Mussolini. Het laat Rome zien zoals het was rond 300 n. Chr.

Gismondi deed er in totaal 37 jaar over om het schaalmodel af te maken.

Om voldoende drinkwater in Rome te hebben, gebruikten de Romeinen aquaducten om water uit de bergen vervoeren (naar grote waterbassins). Dit is het Aqua Claudia.

Het Pantheon was gebouwd als tempel. Tegenwoordig is het één van de meest bezochte toeristische attracties in Rome. Een bijzonder kenmerk van het gebouw is de koepel met een gat (oculus, oog) erin.

Opdracht

- Stel je voor in dat jij in Rome geboren was in de Romeinse tijd.

- Hoe zou jou leven eruit hebben gezien? 

- Schrijf een dag uit het dagboek van 'jij in de Romeinse tijd.  

video

Handel

• Dankzij de wegen die de Romeinen hebben aangelegd was er veel handel tussen de delen van het rijk onderling en gebieden daar buiten.

De economie in het Romeinse rijk

• De romeinen maakten munten van brons, koper, zilver en goud. 

• Deze munten werden in het hele rijk gebruikt. 

• Import: het kopen van goederen uit het buitenland
• Export: het verkopen van goederen naar het buitenland 

• Producent: maker 
• Consument: gebruiker

Huiswerk les 13: Handel in het Romeinse rijk

- Lees eerst het artikel via deze link.  

- Jij hebt een eigen winkel in het oude Romeinse rijk waarin je 5 producten gaat verkopen. 

- Kies 5 producten uit die je wilt gaan verkopen (denk aan de tijd waarin je leeft).  

- Bepaal zelf voor elke product de waarde in Romeinse munteenheid (Aureus, Denarius, Quinarius, Sestertie, As) en schrijf dit op in je schrift. 

- Ter referentie: een koe kostte ongeveer: 300 Sestertie

- Vergelijk jouw prijslijst met de prijslijst van je buddy. 

- Schrijf in je schrift op wat je is opgevallen tijdens de vergelijking. 

- Wie heeft de dure winkel en wie de goedkope winkel? Leg uit waarom.