1.3 Nationalisme

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 
1 / 42
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 6 videos.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 

Slide 1 - Tekstslide

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 

Slide 2 - Tekstslide

Mededelingen 

Klassikale uitleg 1.3 - deel C 

Toets inzien 

Kijken Histoclip

Afsluiting
Deze les 

Slide 3 - Tekstslide

...uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd
en wat deze inhield.

...oorzaken noemen van het ontstaan van
nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven
hoe Nederland daarop reageerde.

...uitleggen welke gevolgen de
Japanse bezetting had voor Indonesië
Aan het einde van de les kan je...

Slide 4 - Tekstslide

Voor dat de Nederlanders in Indië aankwamen, waren het onafhankelijke koninkrijkjes.

De VOC, opgericht in 1602, kreeg het handelsmonopolie in Indië. Zij bouwen daar handelsposten. + kreeg het recht om namens NL oorlog te voeren. De Genocide van Banda is de bekendste. 

1798: VOC failliet, NL'se staat neemt alles over. Indië krijgt een nieuwe naam: Nederlands Indië. Het wordt een kolonie van Nederland. Het KNIL wordt opgericht. Zij krijgt als taak om alle eilanden bij elkaar te veroveren. Nederland noemde dit overigens pacificatie. De oorzaak van deze veroveringen was het modern imperialisme

Er wordt een indirect bestuur geplaatst in NL-Indië. De baas is de Gouverneur-Generaal. Onder hem staan de residenten. Die sturen weer de inheemse regenten aan. Onder de regenten staan de dorpshoofden.
Herhaling 1.1

Slide 5 - Tekstslide

Hieronder staan vier kenmerken van de Indische eilanden vóór de kolonisatie.
Geef voor elk kenmerk aan of hij cultureel, economisch, politiek of sociaal is.
Op de Indische eilanden...
Cultureel
Economisch
Politiek
Sociaal
...werd de islam de belangrijkste godsdienst. 
...waren inwoners boer, handelaar of ambtenaar of edelman. 
...leefden de meeste mensen van de landbouw.
...hadden sultans en vorsten het voor het zeggen.

Slide 6 - Sleepvraag


Welk recht kon de VOC gebruiken om de bevolking
op de Indische eilanden tot samenwerking te dwingen?
A
Het recht om een handelsmonopolie te beginnen
B
Het recht om een handelsroute naar Azië te vinden
C
Het recht om handelsposten te vestigen
D
Het recht om oorlogen te voeren en forten te bouwen

Slide 7 - Quizvraag

In Nederlands-Indië bestonden er grote sociale verschillen.
De belangrijkste groep waren de Nederlanders, daaronder stonden de Indo's. Daaronder de inheemse bevolking en onderaan de slaven. Veel racisme.

Nederland voerde het cultuurstelsel in. Nederland werd hier stinkend rijk door, de Indonesische boeren niet.
Het boek Max Havelaar bracht veel misstanden aan de kaart. Liberalen waren tegen het cultuurstelsel, aangezien het ondernemers minder vrijheid gaf.

In 1870 werd het cultuurstelsel weer afgeschaft. Er werden bedrijven door Nederlanders gesticht, waarbij de inheemse boeren werkten als loonarbeider. Dit systeem noemen we vrije arbeid. Om genoeg arbeiders te krijgen werden er contractarbeiders uit China gehaald. Nederlanders noemden ze koelies


Herhaling 1.2

Slide 8 - Tekstslide


Om welke reden waren vooral liberalen tegen het cultuurstelsel?
A
Andere politieke stromingen vonden Nederlands-Indië niet belangrijk
B
Bijna alle Nederlandse boeren waren liberaal
C
De liberalen hoopten hiermee stemmen te winnen in Indonesië
D
Het cultuurstelsel gaf ondernemers minder vrijheid

Slide 9 - Quizvraag


Voor welke groep gebruikten Nederlanders de term 'koelies'?
A
Contractarbeiders
B
Gevangenen
C
Indonesische ondernemers
D
Slaven

Slide 10 - Quizvraag

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek
Leerdoel:
Je kan uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield.
Begrippen:
nationalisme
ethische politiek
Volksraad
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Leerdoel:
Je kan oorzaken noemen van het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde.
Begrippen:
Partai Nasional Indonesia (PNI)
C
De Japanse bezetting 
Leerdoel:
Je kan uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië
Begrippen:
interneren

Slide 11 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
A: de ethische politiek 

Slide 12 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek 
19e eeuw: nationalisme komt op. 
Zoals:
  • Duitsers willen een eenheidsstaat (1871)
  • België wordt onafhankelijk (1830)

Nationalisme: mensen zijn trots op hun eigen land, volk, taal en cultuur

Slide 13 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek 
Gedachte in NL rond 1900: we moeten iets terugdoen voor de inheemse bevolking.

Gevolg: 1901 - ethische politiek. NL moet zorgen voor ontwikkeling;
  • Onderwijs
  • Gezondheidszorg
  • Economie
  • Infrastructuur
  • Politiek

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek
1918: oprichting Volksraad. Een adviesraad waarin naast Nederlanders ook inheemse mensen zaten.

  • Alleen adviseren, niet beslissen
  • Macht bleef bij de Nederlanders

Gevolg: teleurstelling bij inheemse bevolking

Slide 16 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
B: Nationalisme in Nederlands-Indië 

Slide 17 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Drie oorzaken ontstaan Nationalisme in NL-Indie:
  • Elk volk had recht op eigen land en bestuur, zij kunnen dat ook 
  • Meer zelfvertrouwen door een ander Aziatisch land: Japan -> had een groot Europees land verslagen in oorlog.
  • Rijke, inheemse jongeren die gestudeerd hadden in NL hadden kennis gemaakt met Europese waarden als vrijheid, gelijkheid en democratie.
    Waar was dat voor de inheemse mensen?

Slide 18 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Bekende nationalist: Soekarno. 
  • 1927: oprichting Partai Nasional Indonesia (PNI) (samen met Mohammed Hatta)
  • Doel: onafhankelijkheid voor Indonesië, niet meer samenwerken met NL
  • Reactie NL: Soekarno is gevaarlijk, wordt gevangen gezet.
  • Gevolg: grotere held voor Indonesië

Slide 19 - Tekstslide

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Terugblik

Klassikale uitleg 1.3

Aan de slag!

Kijken Histoclip

Afsluiting
Deze les 

Slide 22 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
C: de Japanse bezetting 

Slide 23 - Tekstslide

...uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd
en wat deze inhield.

...oorzaken noemen van het ontstaan van
nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven
hoe Nederland daarop reageerde.

...uitleggen welke gevolgen de
Japanse bezetting had voor Indonesië
Aan het einde van de les kan je...

Slide 24 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
1942: Japan valt NL-Indië binnen

Nederlanders en indo's moeten interneren: opsluiten in kampen om mensen buiten samenleving te plaatsen: Jappenkampen

NL'se taal verboden
NL'se plaatsnamen veranderen: Batavia wordt Jakarta

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Slide 27 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
Japan laat Soekarno en Hatta vrij

Soekarno hoopt op een onafhankelijk Indonesië


Slide 28 - Tekstslide

Japanse bezetting
Soekarno werkt samen met Japan           hoop op onafhankelijkheid 

Die hoop vervalt           Japan wil niet dat Indonesië onafhankelijk werd:
  • Indonesië moest zich aanpassen aan de Japanse cultuur 


Slide 29 - Tekstslide

Soekarno met Japanse en Indonesische vlaggen

Slide 30 - Tekstslide

Gevolgen
  • Indiërs voelen zich bevrijd
  • Nederlanders worden geïnterneerd
  • Of tewerkgesteld, bijv. Birma-spoorlijn
  • Japanisering van samenleving

Slide 31 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
Japanners pakken grondstoffen die ze nodig hebben voor oorlogsvoering

Miljoenen Indonesiërs moeten dwangarbeid verrichten. 

Jonge vrouwen werden in het Japanse leger ingezet als troostmeisjes.

Slide 32 - Tekstslide

Birma Spoorlijn
  • Bekende spoorlijn door dwangarbeid tot stand gekomen,

  • Schatting 80.000 tot 100.000 doden

Slide 33 - Tekstslide

Birma-spoorlijn
* Dodenspoorlijn
* 415 km lang
* 16 maanden
* 75 doden per dag

Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video

Slide 37 - Video

Aan de slag!

Memo §1.3


Klaar? Lees en maak §1.4

Slide 38 - Tekstslide

Slide 39 - Video

Vakje 1:
Gebruik bron 18.
De Stichting Indië in Nood vergelijkt Soekarno met Mussert (leider van de NSB).
--> Geef een historisch argument dat de stichting daarvoor kon gebruiken. 

Vakje 2:
Sommige mensen zeggen dat Indonesië in 1945 onafhankelijk werd, anderen zeggen dat dat pas gebeurde in 1949. Geef voor beide meningen een argument.

Slide 40 - Tekstslide

antwoord
Vakje 1:
Gebruik bron 18.
De Stichting Indië in Nood vergelijkt Soekarno met Mussert (leider van de NSB).
--> Geef een historisch argument dat de stichting daarvoor kon gebruiken. 


Slide 41 - Tekstslide

antwoord

Vakje 2:
Sommige mensen zeggen dat Indonesië in 1945 onafhankelijk werd, anderen zeggen dat dat pas gebeurde in 1949. Geef voor beide meningen een argument.

1945: De onafhankelijkheid werd door Soekarno uitgeroepen.
1949: Nederland gaf officieel toe dat Indonesië onafhankelijk was.

Slide 42 - Tekstslide