Workshop Sovjet-Unie

Workshop Sovjet-Unie

Totalitaire staat

• Interbellum: Opkomst van totalitaire staten
• In een totalitaire staat heeft de overheid alle macht over het leven van de burgers
  
  
• De drie belangrijkste:

1. Sovjet-Unie (extreem-links)
2. Italië (extreem-rechts)
3. Duitsland (extreem-rechts)
   
   ... maar in het interbellum waren er in Europa nog veel meer totalitaire staten 

Bij welk bondgenootschap hoorde Rusland in 1914?

1. Centralen
2. Geallieerden
3. As landen
4. NAVO

Wanneer was de Russische Revolutie?

1. 1914
2. 1916
3. 1917
4. 1918

Wie was er aan de macht voor de Russische Revolutie? *

1. Lenin
2. Tsaar Nicolas II
3. Raspoetin
4. De Voorlopige Regering

Waarom in Rusland?

• Tsaar Nicolaas II had alle macht 
  
• Grootste deel van de bevolking arm (boeren, arbeiders) 
  
• WO I verliep heel slecht voor Rusland, grote nederlagen 
  
• Winter 1916-1917: hongersnood => stakingen en demonstraties => tsaar doet afstand van de troon -> Februarirevolutie
  
• 
  

Voorlopige regering en Sovjets

• Macht komt in handen van een groep gematigde communisten => de Voorlopige Regering (Mensjewieken).
  
• oprichting van raden (sovjets) voor het besturen van fabrieken, wijken, dorpen etc. 
  
• Voorlopige Regering heeft moeite zaken op orde te krijgen:
  Fanatieke communisten (Bolsjewieken) plegen in november 1917 een staatsgreep en nemen de macht over: Oktoberrevolutie.
  

Nieuwe leider: Lenin

Rusland, 1 feb 1918

Gevolgen

• Alle bedrijven in de Sovjet-Unie worden overgenomen door de staat.
  
• Edelen en rijken vluchten het land uit.  
  
• Vrede van Brest-Litovsk: groot gebied verloren.
  
• Tot 1922 burgeroorlog:   Oorlogscommunisme (tot 1921): Staat doet alles om de burgeroorlog te winnen... 
• Nieuwe Economische Politiek
• De Sovjet-Unie wordt een totalitaire staat 
  

Lenin

Onder Lenin begin totalitaire staat:

• Geheime politie (NKVD)
  
• Terreur en ‘zuiveringen’ 
  
• Strafkampen voor tegenstanders (later: Goelag)

Lenin overlijdt in 1924. Er volgt een strijd om de opvolging... 

Vragen?

Wie kwamen na de Russische Revolutie van 1917 in Rusland aan de macht? *

1. kapitalisten
2. communisten
3. fascisten
4. nationaalsocialisten

Wie was in Rusland de leider van de communisten tijdens de Russische Revolutie?

1. Chroesjtsjov
2. Gorbatsjov
3. Lenin
4. Stalin

Welke bewering over de Russische revolutie is NIET waar?

1. Voor de revolutie was de Tsaar aan de macht
2. Door de revolutie kwam Lenin aan de macht
3. Voor de revolutie was iedereen gelijk
4. Lenin maakte Rusland communistisch

Stalin

• Volgt Lenin op na machtsstrijd 
  
• Vertrouwt niemand
  
• Periode van enorme terreur, ook wel ‘grote zuiveringen’ => ook binnen communistische partij en geheime politie
  
• Miljoenen mensen ten onrechte opgepakt, gemarteld, gedood en naar de Goelag verbannen. 
  

Showprocessen

• Uniek kenmerk voor Sovjet-Unie: showprocessen => gefilmde neprechtszaken waarin tegenstanders zichzelf moeten beschuldigen van hele erge misdaden.
• Iedereen kon opgepakt worden, er was totale willekeur 
  
• Familie en vrienden lieten je direct vallen om zelf veilig te blijven 
  

Vragen?

log in!

Stalin organiseerde showprocessen. Welke reden had hij daarvoor?

1. Zo liet hij zien dat hij beter was dan Lenin, die mensen zonder proces in strafkampen liet opsluiten.
2. Dankzij de showprocessen werd duidelijk dat de planeconomie goed werkte.
3. Dankzij de showprocessen leek het alsof er in de Sovjet-Unie een eerlijke rechtspraak was.
4. Door de showprocessen werd Stalin steeds populairder, ook bij zijn tegenstanders.

hoe heet de periode waarin Stalin hardhandig afrekende met zijn (vermeende) tegenstanders?

1. De Russische Revolutie
2. De Moskou episode
3. de Grote Terreur
4. de NKVD

Wat bedoelen we met 'Goelag'?
*

1. Dit is een ander woord voor de Grote Terreur van Stalin
2. Hiermee worden alle showprocessen bedoelt
3. Stalin zijn autobiografie
4. Een (afgelegen) werkkamp onder Stalin en de overheidsdienst die deze kampen bestuurde

Planeconomie

Onder Stalin invoering van een planeconomie: 

• overheid bepaalt wat er in een land geproduceerd moet worden 
  
• Iedere fabriek krijgt te horen wat er gemaakt moet worden in 5 jaar. 
• Onuitgesproken regel: je moet je doel eerder halen en met veel meer dan bepaald is

Collectivisatie

• Boerderijen worden samengevoegd (= collectief) tot grote landbouwbedrijven (kolchoz)  => dit gebeurt niet vrijwillig...
  
• Moeten grote hoeveelheden produceren voor de export => leidt tot hongersnoden.  
  
• Oekraïne: ongeveer 7,5 miljoen doden door honger: Holodomor.

Mensen die honger hebben worden als verraders naar de Goelag gestuurd...

Door hen lijkt de Soviet-Unie immers minder groots...

Persoonsverheerlijking

• Om het volk te laten zien dat hij de beste leider voor het beste volk, in het beste land was, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider: 
•  een vader voor het volk.
  
• Dit heet persoonsverheerlijking (overal beelden, portretten van Stalin) en is een speciale vorm van propaganda
  

Vragen?

Het opstellen van vijfjarenplannen hoort bij...

1. nieuwe economische politiek
2. de planeconomie
3. collectivisatie
4. zuiveringen

Welke kenmerken van het stalinisme zijn te herkennen op het plaatje?

1. censuur en collectivisatie
2. collectivisatie en persoonsverheerlijking
3. persoonsverheerlijking en terreur
4. terreur en censuur

Welke begrippen passen bij het dagboekfragment?

1. censuur en persoonsverheerlijking
2. censuur en zuiveringen
3. showprocessen en persoonsverheerlijking
4. showprocessen en zuiveringen

Kies de juist volgorde

1. Lenin, Stalin, Nicolaas II
2. Nicolaas II, Lenin, Stalin
3. Stalin, Lenin, Nicolaas II
4. Nicolaas II, Stalin, Lenin

Welk woord hoort niet bij het plaatje?

1. Indoctrinatie
2. Propaganda
3. Persoonsverheerlijking
4. Collectivisatie

Welk kenmerk van Stalinisme herken je in de bron hiernaast?
*

1. Censuur
2. Persoonsverheerlijking
3. Propaganda
4. Showprocessen