Oncologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Oncologie

PdJ

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat kanker is en welke tumoren er zijn
• Wat de algemene verschijnselen en
  behandelingen bij kanker zijn
• Wat borstkanker, darmkanker en longkanker is
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over kanker?

Oncologie of kanker

Ongeremde celdeling, gevolg: tumor of gezwel:

• Benigne = goedaardig
• Maligne = kwaadaardig
• Metastase = uitzaaiing

Een wrat is een tumor

1. Waar
2. Niet waar

Een wrat is een benigne (goedaardige) tumor of gezwel.

Aan een benigne tumor kun je wel overlijden

1. Waar
2. Niet waar

Wanneer een benigne tuomr gezond weefsel kapotdruk, bijvoorbeeld in de hersenen, kan iemand er wel door overlijden.

Metastasen - uitzaaiingen

• Botten
• Zenuwstelsel
• Organen  → ascites (vocht in buikholte)

Metastasering

Tumorcellen (A)  laten los van primaire tumor (B)

Via bloed- of lymfevaten (C) naar andere organen/weefsels

Gevolg: secundaire tumoren = metatstasen = uitzaaiingen

 

0

Verschillende tumoren

• Sarcoom: steunweefsel, weke delen, bot (maligne)
• Carcinoom: epitheelcellen (maligne)
• Glioom: hersencellen (kan benigne of maligne zijn)
• Lipoom: vertweefsel (benigne)
• Myoom: spierweefsel (benigne)

Alarmsymptomen

• Blijvende hoest met bloed/slijm
• Slikproblemen
• Afwijkende moedervlekken
• Knobbeltje ergens in het lichaam

• Ongewoon vaginaal bloedverlies
• Zaadbalklachten
• Verandering van ontlasting(spatroon)
• Problemen bij plassen
• Ongewild gewichtsverlies

Noem zoveel mogelijk manieren waarop kanker behandeld kan worden

Behandeling curatief of palliatief

• Chemotherapie - cytostatica
• Radiotherapie - bestraling (uitwendig of inwendig)
• Chirurgisch - operatie 
• Immunotherapie - stimuleert eigen afweer
• Hormoontherapie - bijv. bij borst- en prostaatkanker
• Doelgerichte therapie - blokkeert deling kankercellen

Doelgerichte therapie, ofwel targeted therapie, is een behandeling met medicijnen die de groei en deling van kankercellen blokkeren doordat ze de werking tegengaan van specifieke moleculen die de kankercellen nodig hebben voor hun groei en overleving.

Wat is de oorzaak dat mensen met kanker vaak kaal worden?

1. Haren groeien niet meer omdat de tumor de energie gebruikt
2. Als gevolg van de behandeling met cytostatica

Een wrat is een benigne (goedaardige) tumor of gezwel.

Bijwekingen cytostatica

• Vermoeidheid
• Misselijkheid
• Haaruitval
• Tekort aan  bloedcellen
• Diarree of obstipatie
• Slijmvliesdefecten 

Bijwekingen radiotherapie

• Huidproblemen
• Vermoeidheid
• Misselijkheid
• Haaruitval
• Diarree 
• Slijmvliesdefecten 

Mammacarcinoom

• Bevolkingsonderzoek: mammografie 
• Vrouwen 50 - 75 jaar iedere 2 jaar

Mammacarinoom is altijd:

1. benigne
2. maligne

Behandeling mammacarcinoom

• Operatie: tumor verwijderen of mastectomie met okselkliertoilet
• Chemotherapie met cytostatica
• Radiotherapie, bestraling
• Hormoontherapie

Een zorgvrager heeft een gemetastaseerd coloncarcinoom.
Wat betekent dat?

1. Goedaardige dikkedarmtumor
2. Goedaardige longtumor
3. Kwaadaardige dikkedarmtumor
4. Kwaadaardige longtumor

00:08

Wat is de Latijnse naam voor borstkanker?

1. Basaalcelcarcinoom
2. Bronchuscarcinoom
3. Mammacarcinoom
4. Melanoom

Coloncarcinoom

• Risico bij meerdere benigne poliepen in de darm en ongezonde leefstijl
• Bevolkingsonderzoek 55 - 75 jaar iedere 2 jaar
• Bij bloed in ontlasting: coloscopie

Behandeling darmkanker

• Operatie, tumor verwijderen, zonodig stoma
• Chemotherapie met cytostatica
• Radiotherapie, bestraling

Longcarcinoom

• Wordt vaak laat ontdekt
  
• Daardoor slechte prognose
• Niet-kleincellig:  5-jaars-overleving 23%
• Kleincellig: 5-jaars overleving 8%

Rokerslong en gezonde long

Niet-kleincellig komt veel vaker voor dan kleincellig

02:49

Hoe heet het kijkonderzoek van de luchtwegen?

1. Bronchoscopie
2. Pneumothorax
3. Thoracotomie
4. X-thorax

Wat heb je geleerd over oncologie?

Vertel in eigen woorden:

• Wat kanker is en welke tumoren er zijn
• Wat de algemene verschijnselen en
  behandelingen bij kanker zijn
• Wat borstkanker, darmkanker en longkanker is
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over kanker?

Welk cijfer geef je deze les?

110