Examenvaardigheden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Examenvaardigheden

Hoe beantwoord je een vraag

1. Lees en onderstreep (welke elementen moeten terugkomen?)

2. Herhaal de vraag in je antwoord

3. Vermijd woorden als: dingen, zij, hun, hem, haar

4. Lees je antwoord voordat je verder gaat naar de volgende vraag

5. Noem je een begrip? Leg dit begrip uit.

6. Bron verwijzing? 'Ik zie/lees in de bron dat... hieruit kan ik opmaken dat...

Oorzaken

Een oorzaak verklaart waarom iets gebeurt, een gevolg komt voort uit een gebeurtenis

• Economische, politiek-bestuurlijke, culturele en sociale oorzaken en gevolgen.
• Een directe oorzaak leidt meteen tot een gebeurtenis; een indirecte oorzaak leidt meteen tussenstap tot een gebeurtenis.
• Een gevolg op korte termijn is direct merkbaar; een gevolg op lange termijn wordt pas later duidelijk.
• Een gevolg waarvan mensen wilden dat het gebeurde, is een bedoeld gevolg. Een gevolg dat onverwacht is of niet met opzet gebeurt, is onbedoeld.
• Een gebeurtenis heeft altijd meerdere oorzaken, meer & minder belang

Voorbeelden:

- Wat was het bedoelde gevolg van de hervormingen van Gorbastjov?

- Wat was de directe oorzaak voor WOI?

- Benoem een economisch gevolg van de Duitse bezetting van NL.

Tabel

1. Lees ALTIJD het bijschrift

2. Bekijk de tabel, lees de vraag en bekijk dan weer de tabel

Voorbeeld

- Welke tabel past bij de oorzaken van WOI?

Onderzoek doen

 Er zijn drie soorten onderzoeksvragen

• Een beschrijvende vraag: je wilt weten wat er is gebeurd of hoe mensen in het verleden leefden.
• Een verklarende vraag: je vraagt naar oorzaken van iets uit het verleden (waarom).
• Een waarderende vraag: je gaat iets uit het verleden beoordelen.

Voorbeeld

- 'Op welke manier verliep de dekolonisatie van Indonesië?'

- 'Hoe hebben inwoners van Indonesië de dekolonisatie van Indonesië ervaren?'

Bronnen

Een bron is bruikbaar als deze informatie geeft over het juiste onderwerp (wie en/of wat), de juiste tijd (wanneer) en de juiste plaats (waar).

 

Een bron is betrouwbaar als de informatie in de bron klopt.

• Wanneer de bron is gemaakt (kort of lang na de gebeurtenis);
• Wie de bron heeft gemaakt (ooggetuige of niet, standplaatsgebondenheid van de maker);
• Met welk doel de bron is gemaakt.

Een bron is representatief als deze een goed voorbeeld is voor de groep die je onderzoekt.

Voorbeeld

- Leg uit waarom bron X geen betrouwbare bron is

- Stel... je doet onderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië, is bron X hiervoor geschikt?

- Is een iemand betrouwbaar?

Continuïteit en verandering

Bij geschiedenis onderzoek je wat veranderde en wat er hetzelfde bleef (continuïteit). Sommige veranderingen zijn plotseling (schoksgewijs), andere zijn langzaam (geleidelijk).

• Politiek-bestuurlijk: alles wat te maken heeft met hoe in een land de macht verdeeld is, hoe het bestuur georganiseerd is en hoe wetten gemaakt en gecontroleerd worden;
• Economisch: alles wat te maken heeft met de manier waarop mensen in hun levensonderhoud voorzien;
• Cultureel: alles wat te maken heeft met de ideeën van mensen, hun gewoonten, hun geloof, kunst en wetenschap;
• Sociaal: alles wat te maken heeft met de verschillentussen groepen mensen in rijkdom, macht en aanzien.

Voorbeeld

- Leg uit dat, toen Adolf Hitler aan de macht kwam, er sprake was van een sociale verandering in Duitsland

- Met de komst van een nieuwe grondwet was er zowel sprake van continuïteit als verandering, leg dit uit.

Spotprenten

STAP 1 Bronbijschrift lezen

STAP 2 Prent bekijken

STAP 3 Inhoud herkennen

STAP 4 Prent begrijpen

Wat wordt bespot? Wat wordt negatief, wat positief getoond? Zie je een overdrijving of een tegenstelling? Welke persoon of groep wordt belachelijk gemaakt?

STAP 5 Boodschap

Wat wil de tekenaar met deze spotprent zeggen? Gebruik al je antwoorden bij de vorige stappen.

Bronverwijzing? 'Ik zie/lees in de bron... ik kan daaruit opmaken dat....'

Examentraining 

Doornemen examenvaardigheden (10 min)

Doornemen lastige vragen en hoe te leren? (10 min)

Oefenvragen maken en bespreken (30 min)

Lastige vragen

• Tijdsvolgorde vragen leren
• Personen en groepen leren
• Bronvragen beantwoorden 

Lastig: rechtsstaat, wanneer vrouwen in 2e kamer, invloed vijandsbeelden Koude Oorlog.. nog meer?

Oefenvragen maken en bespreken