7.1 tijd is geld

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 7 Paragraaf 1

Ruilen over de tijd

Leerdoelen

• Je kunt beredeneren hoe consumenten ruilen in de tijd en welke rol de (nominale en reele) rente daarbij speelt
• Je kunt rekenen met indexcijfers
• Je kunt conclusies trekken met behulp van de indexcijfers

Theorie

menselijk kapitaal = jullie eigen kennis

Onderwijs kan gezien worden als een investering in mensen. Mensen worden hierdoor ‘meer waard’, d.w.z. nuttiger voor de maatschappij. Daarom kunnen uitgaven voor het onderwijs ook gezien worden als een investering in `menselijk kapitaal`.

Sparen en lenen

Sparen is het uitstellen van consumptie. Je ruilt huidige consumptie in voor consumptie in de toekomst. Je stelt een besteding uit. Sparen levert rente op.

Lenen is het naar voren halen van een besteding. Je koopt een product waarvoor je nu eigenlijk geen geld hebt. In de toekomst betaal je hiervoor aflossing + rente.

De rente bepaalt mede of iemand gaat sparen of lenen.

Rente

• Rente een ander woord daarvoor is interest.
• Nominale rente = de procentuele verandering van de hoeveelheid euro's. Wanneer de rente op de spaarrekening 2%, dan krijg je 2% meer geld. De nominale rente is dan dus 2%
• Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie. Het geeft de verandering van de koopkracht van je spaargeld.
  
  

Reële rente

Als je voor je € 100 spaartegoed € 5 rente krijgt, dan is je nominale rente 5%.

Maar als de prijs van een product dat je wilt kopen met meer dan die 5% stijgt, kun je toch minder kopen, ondanks dat je nominaal meer geld hebt.

De reële (= ‘echte’) rente is dan negatief.

Vergelijk: Engels = real

Deze moet je altijd uitrekenen met indexcijfers.

Je krijgt op je spaarrekening 3% rente. De inflatie is 2,1%

1. De nominale rente is 3%
2. De nominale rente is 2,1%
3. De nominale rente is 0,9%
4. De nominale rente is -0,9%

Meneer Schroe ontvangt 0,1 % spaarrente. De inflatie bedraagt 2%.
Wat is juist?

1. De nominale rente bedraagt 0,1%; de reële rente is 1,9%.
2. De nominale rente bedraagt 1,9%; de reële rente is 0,1%.
3. De nominale rente bedraagt 0,1%; de reële rente is -1,9%.
4. De nominale rente bedraagt -1,9%; de reële rente is 0,1%.

Indexcijfer formule

Indexcijfer = getal verslagjaar : getal basisjaar x 100

Voorbeeld:

Loon basisjaar: 2000 euro

Loon nieuwjaar: 2500 euro

Indexcijfer = 2500/2000 x 100 = 125

VUISTREGEL

INDEXCIJFER VAN HET BASISJAAR IS ALTIJD 100

Indexcijfer berekenen

VOORBEELD:

De prijs van een t-shirt was in 2014 € 12,50 (basisjaar).

 In 2015 € 14,75 en in 2016 €16,80 Bereken het indexcijfer van 2015 en 2016.

• basisjaar 2010 € 12,50  nieuw getal 2015 € 14,75
• € 14,75 : € 12,50 x 100 = 118 (indexcijfer)
  

De prijs van een boek was in 2016 € 15,00 (basisjaar) en in 2017 € 15,30. Bereken het indexcijfer van 2017.
Wat is het indexcijfer?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Wat is het indexcijfer van de exportwaarde in 2015? (2011 = 100)

1. 95.8
2. 101.4
3. 104.4
4. 98.5

Maken

hoofdstuk 7 paragraaf 1 opdracht 1 t/m 15