4.5 Romeinen en Germanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Herhaling hoofdstuk 4

Combineer de bestuursvorm aan de naam van het Romeinse Rijk. Let op! Er kunnen vakjes leeg blijven.

Monarchie

Aristocratie

Democratie

Tirannie

Romeinse Koninkrijk

Romeinse Republiek

Romeinse Keizerrijk

Noem een overeenkomst tussen het christendom en jodendom?

Hoe waren de Romeinen in staat om een groot gebied te besturen? (Kies de juiste antwoorden)

1. Door het stichten van steden.
2. Door het aanleggen van wegen.
3. Door Romanisering
4. Door de bevolking te onderdrukken.

Wat was de Limes?

1. Reeks forten langs de grens om het rijk te beschermen
2. Een rang in het Romeinse leger
3. De natuurlijke grenzen van het rijk
4. Een soort van tweede kamer van de Romeinen

De limes in Nederland was een natuurlijke grens

1. Waar
2. Niet waar

Romanisering?

Welke keizer zorgde ervoor dat er godsdienstvrijheid kwam en de vervolging echt voorbij waren voor de christenen?

1. Keizer Nero
2. Keizer Constantijn
3. Keizer Theodosius
4. Keizer Augustus

Romeinen en Germanen 4.5

Lesdoelen

• Je weet hoe de Romeinen en Germanen in Nederland met elkaar omgingen 
• Je kunt aan de hand van verschillende oorzaken verklaren hoe het Romeinse Rijk uit elkaar viel
  

Romeinen in Nederland

• Tussen 58 & 50 V.C. veroverde Caesar   Zuid-NL

• Het gebied had toen een landbouwsamenleving

• De volken noemde hij Galliërs en Germanen
• Germanen bestonden uit verschillende stammen, o.a de Bataven
  

Samenwerking

• Romeinen wilden Rijk verder uitbreiden: tegen gehouden door de Germanen --> einde expansie
• Grens werd de Rijn, de Limes
• bondgenootschap tussen Romeinen en Germanen: 
• Militaire steun <----> belastingvrij leven

9 v.C.

69 n.C.

De Romeinen beschermden hun rijk met de Limes. Een bewaakte grens

klik mij

Einde aan Romeinse expansie door Noord-Duitse Germanen

Bondgenootschap met Bataven komt in gevaar, Bataven vinden dat ze slecht worden behandeld en gaan in opstand. Sluiten een nieuw verdrag

Bondgenootschap

verdrag

expansie

Limes

Neem de gebeurtenissen en jaartallen over in je schrift

Fragment uit 'Welkom bij de Romeinen' duurt 3:00 minuten

Wat noemen de Bataven uit het filmpje NIET?  

1. 
2. 
3. 
4. 

Crisis van de derde eeuw

• Tot 180 n. Chr. was er rust en welvaart
  
• Daarna onrust; grote groepen Germanen kwamen de grenzen over
• Sterke keizers in de 2e eeuw konden dit nog aan
  
• Vanaf 3e eeuw vaker ruzie over keizerstitel --> meer dan 50 keizers in 50 jaar
• Keizers betaalden de soldaten steeds meer
• Germanen kregen geld als ze niet aanvallen of betaald om andere groepen aan te vallen
• Gevolg: economische problemen
  

Hervormingen van keizer Diocletianus 284-305

•  Boeren worden gedwongen op het land te blijven
• Stadsbewoners moeten hetzelfde beroep als hun vader beoefenen

• Diocletianus bracht zo een bepaalde orde aan in de maatschappij -> ambtenaren om alles te controleren
• Hij splitst het rijk in een West- en een
  Oost-Romeinse Rijk
  -> twee keizers + twee hulpkeizers
• Gevolg: beter te besturen en verdedigen

Koppel de kenmerken aan het West-Romeinse Rijk of het Oost-Romeinse Rijk

West-Romeinse Rijk

Oost-Romeinse Rijk

Hoofdstad: Rome

Taal: Grieks

Rijk

Hoofdstad: Constantinopel

Eindigt in 1453

Eindigt in 476

Taal: Latijn

Arm

Verval

• Hervormingen werken helaas niet
  
• Vanaf 4de eeuw langzame krimp: grensgebieden worden verlaten
• Economische problemen en oorlogen zorgen voor bevolkingskrimp
• Daarnaast beginnen de volksverhuizingen dankzij de Hunnen --> volken dringen het Romeinse rijk binnen
• Zwakke Romeinse legers kunnen de volkeren niet tegenhouden

1

2

3

4

5

Germaanse volken zoals de Goten, Franken en Alemannen trekken het Romeinse Rijk met geweld binnen.

De Romeinse regering krijgt minder geld binnen doordat er minder handel en belasting is.

Het Romeinse Rijk is slecht te verdedigen dus wordt het in twee gesplitst

Er ontstonden dodelijke epidemieën in het Romeinse Rijk waardoor veel mensen stierven.

Het West-Romeinse Rijk valt nadat de Germanen twee keer Rome plunderen

Val van Rome in 476

• Romulus Augustulus laatste keizer West-Romeinse Rijk
•  Wordt afgezet door Germaanse huursoldaten
• Einde West-Romeinse Rijk
  
• Langzaamaan vermengt de Germaanse bevolking met de oorspronkelijke bevolking
  
• Begin middeleeuwen
  
• Let op: Oost-Romeinse Rijk blijft bestaan tot 1453
  

Wat is GEEN oorzaak van de val van het Romeinse Rijk?

1. Er komen Germaanse koninkrijkjes in het Romeinse Rijk
2. Het Romeinse Rijk valt in twee delen uiteen
3. De Limes wordt slecht bewaakt
4. De Romeinen maken Christendom de staatsgodsdienst

nuactueel.noordhoff.nl