Les 6 - zenuwstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Ziekten van het zenuwstelsel

Eerst: anatomie en fysiologie van het zenuwstelsel en zintuigenstelsel. 

De hersenen en het ruggenmerg behoren tot het ….. ?

1. perifere zenuwstelsel
2. centrale zenuwstelsel

Herinner je je dit nog? Niet? 

Zoek het dan op.

De richting van de impulsgeleiding
in een zenuwcel loopt altijd van
dendrieten naar synapsspleet.
Nooit andersom.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel neuronen denken we dat er
in de hersenen van iemand zitten?

1. 10 miljoen
2. 10 miljard

Sleepvraag benaming

1

2

3

4

5

6

7

8

Frontale kwab

cerebrum

parietale kwab 

occipitale kwab

Temporale kwab

cerebellum/kleine hersenen

hersenstam

begin van ruggenmerg

In welke richting loopt de impuls in een motorische zenuwcel
(paragraaf 9.4 xpert anatomie en fysiologie)

1. Van de motorische schors in de hersenen, via de hersenstam naar het doelorgaan
2. Van de spieren in het lichaam, via het ruggenmerg naar de grote hersenen.

Zenuwcellen zelf werken met elektriciteit. Maar hoe kunnen zenuwcellen onderling met elkaar communiceren?

1. door hormonen
2. door zouten
3. door neurotransmitters
4. door rode bloedcellen

Sleepvraag : 

functie hersenen

1

2

3

4

5

6

7

8

motorische functies

verwerking sensorische informatie

verwerking visuele informatie

Gehoor en evenwicht

sensorische en motorische zenuwen van hoofd/hals gebied

regeling vitale functies

coordinatie en bijsturing motoriek

'snelweg' functie

Welk van de voorbeelden past bij een actief sympathisch zenuwstelsel?

1. Je ligt op de bank met een zak chips, tv te kijken en je darmen beginnen flink te rommelen
2. Je bent op de fiets onderweg naar naar je sportclub. Het waait behoorlijk en je moet hard trappen
3. Je ligt te zonnebaden in de tuin.
4. Je ben na een lange drukke dag in bed gaan liggen om te slapen.

Welk van de voorbeelden past bij het onwillekeurige, parasympathische zenuwstelsel?

1. De deurbel gaat, je staat op om te kijken wie er is.
2. je ligt op bank en ineens begint je buik te knorren en krampen
3. je ligt te zonnebaden in de tuin, terwijl je kletst met je buurvrouw
4. Je bent aan het hardlopen buiten in de sneeuw.

wat wordt hiernaast op het plaatje afgebeeld?

1. de autonome werking van het zenuwstelsel
2. de reflexboog via het ruggenmerg.
3. de sensorische zenuwcelroute
4. de sympathische werking van spieren

Pathologie

Laten we ook eens kijken naar een aantal ziektebeelden. Deze zouden je inmiddels bekend moeten voorkomen. 
Er zijn een aantal interactieve vragen te vinden. 

CVA = cerebrovasculair accident.  

- andere benamingen: 

beroerte, attaque, hersenbloeding/infarct

- hersenbloeding versus herseninfarct 

- TIA: transient ischemic attaque 

Lees zo nodig in X-pert college - pathologie:  

Beroerte &  Hersenbloedingen

een zorgvrager heeft last van zijn taalvaardigheid. Hij begrijpt niet wat er gezegd wordt. en het lukt hem niet om een goede reactie te formuleren. Maar hij praat wel honderduit, het slaat alleen nergens op.
In welk taalgebied treedt een probleem op?

1. Broca gebied (motorische schors)
2. Wernicke gebied (sensorische schors)

Een zorgvrager met een CVA heeft na dit tijd sensorische afwijkingen.
Een verpleegkundige vertelt in het team dat we nu extra aandacht moeten hebben voor huid problemen, zoals wondjes en decubitus. Hij heeft hier een hoger risico op.
Is dat waar?

1. ja, dat is waar
2. Nee, het risico is gelijk

Niet te verwarren met:  

parkinsonachtige ziekten!!!!

Ziekte van Parkinson

lees in X-pert college - pathologie - parkinson

wat is de oorzaak van de ziekte van Parkinson?

1. afsterven substantia nigra > te weinig dopamine productie
2. gebruik van Haldol waardoor dopamine blokkade
3. boksen of ander hersenletsel wat de substantie nigra beschadigd heeft.
4. door CVA > schade > aansturing van de aanmaak van dopamine werkt niet meer.

Oorzaken ziekte van Parkinson

- De gepigmenteerde cellen van de substantia nigra sterven af, waardoor er te weinig dopamine wordt gemaakt. 

- Dopamine is een neurotransmitter. Dopamine heeft een stimulerende werking en is nodig voor de aansturing van de 'hulpspieren'. 

- oorzaak naar het afsterven is niet goed bekend bij de ziekte van Parkinson. 

let op, er zijn ook Parkinsonachtige ziekten:  

door een andere reden  schade aan  

de substantia nigra of verminderde 

dopamineproductie. 

Bijvoorbeeld: trauma door boksen, medicatie gebruik (haldol), neerslag eiwitten (lewy body dementie) 

Multipele sclerose

Welke uitspraak over Multipele Sclerose is correct?

1. het ontstaat door eiwit aanslag op de zenuwen
2. er is sprake van ophoping van myeline
3. myeline rond de zenuwen raakt beschadigd.
4. MS komt vaker voor in landen met een warm klimaat

Welke mens heeft de meeste kans op het krijgen van multipele sclerose?

1. blanke vrouw rond de 30-40 jaar
2. blanke man rond de 40-50 jaar
3. aziatische man rond de 50-60 jaar
4. negroide vrouw rond de 30-40 jaar

Epilepsie

Epilepsie is een tijdelijke functiestoornis in de hersenen, waarbij hersencellen zich plotseling en ongecontroleerd ontladen. Pas als iemand bij herhaling dergelijke aanvallen heeft, is er sprake van epilepsie. 

Epilepsie, oorzaken

- aangeboren hersenafwijking

- erfelijkheid/verhoogde aanleg

/hersentumor

- hersenbloeding of - infarct

- infectie

- hersenbeschadiging na ongeluk

- tijdelijk zuurstof gebrek in hersenen door andere oorzaak

- geen oorzaak (= idiopatisch) 

Multipele sclerose

Ziekte van Parkinson

Amyotrofische laterale sclerose

Welke oorzaak past bij welk ziektebeeld?

Cerebrovasculair accident (CVA)

bloeding in de zwarte kernen

schade aan de substantia nigra

schade aan de myeline schedes van zenuwbanen

zenuwcellen sterven af

een trombose in de halsslagader

Ziekten in het zenuwstelsel kunnen ook cognitieve problemen en/of dementie veroorzaken.

1. waar
2. niet waar

Opdracht voor volgende keer, 7 maart: 

- grote opdracht. in groepen van 3 studenten.

- 3 weken de tijd. 

- 2 punten te verdienen. 

Opdracht voor volgende keer, 7 maart: 

- lever het artikel dat je plant te gebruiken voor je overkoepelende opdracht. 

Voorbereiding voor volgende les. 

Zorgpad: hoofdstuk 13 ziekten van het ademhalingsstelsel, pgf 1 en 2. 

Ingesproken PPT over ademhalingsstelsel Teams bestanden