6. Confessionelen en feministen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

⇒Waarom was de uitvinding van de stoommachine zo belangrijk?

1. Stoomkracht is een gemakkelijk te verkrijgen energiebron.
2. Stoomkracht wordt voor veel verschillende machines gebruikt.
3. Stoomkracht veroorzaakt geen luchtvervuiling.
4. Stoommachines zijn niet duur om te maken.

Groepen arbeiders richtten ..(1).. op, om samen
sterker te staan. Deze organiseerden ..(2).. en ‘dwongen’ fabrikanten om hun arbeiders beter te behandelen.

⇒Welke woorden moeten bij 1 en 2 staan?

1. 1 = stakingen 2 = verkiezingen
2. 1 = partijen 2 = demonstraties
3. 1 = vakbonden 2 = stakingen
4. 1 = bedrijven 2 = vergaderingen

⇒Vul aan: Urbanisatie is ...

1. de groei van steden, doordat mensen van het platteland naar de stad verhuizen.
2. de groei van steden, waarna mensen vanuit de stad naar het platteland verhuizen.
3. de groei van steden, doordat mensen in de fabrieken willen werken.
4. de groei van het platteland, doordat mensen niet meer in de vieze arbeiderswijken willen wonen.

Omdat in de stad soms besmettelijke ziektes voorkwamen, zoals tyfus, bleven arbeiders het
liefst aan de rand van de stad wonen. Daar waren ze beter beschermd.

1. Deze bewering is juist
2. Deze bewering is onjuist

⇒Door wie wordt de uitspraak gedaan?

"Ik kom op voor de belangen van de arbeiders."

1. liberaal
2. socialist
3. feminist

⇒Door wie wordt de uitspraak gedaan?

"De overheid moet zich zo min mogelijk bemoeien met de economie."

1. liberaal
2. socialist
3. feminist

⇒Door wie wordt de uitspraak gedaan?

"Mannen en vrouwen moeten dezelfde rechten krijgen."

1. liberaal
2. socialist
3. feminist

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de schoolstrijd ontstond en  eindigde.

Situatie grondwet na 1848

• Er was sprake van censuskiesrecht. Alleen mensen die belasting betalen (dus rijke mannen) mogen stemmen

• Hierdoor kregen de liberalen de overhand in het parlement en dus de macht.

Socialisten

• Streven naar gelijkheid.
• Verschil tussen arm en rijk verkleinen.
• Vooral een beweging van arbeiders.

Liberalen

• Persoonlijke vrijheid
• Economische vrijheid
• Weinig overheidsbemoeienis 

Feminisme

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw
• Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VVVK)

Wilhelmina Drucker
Aletta Jacobs

Tegenstanders

• 'Onfatsoenlijk'
  

• 'De rol van de vrouw is binnenshuis'

• 'De vrouw is een moeder'

• 'Politiek is geen plek voor vrouwen'

Confessionelen

• Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

• Ongelijkheid omdat God het zo wil.

• Goede christenen helpen elkaar.

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen.

Schoolstrijd > onderwijs

• De overheid betaalde alleen voor openbaar onderwijs.

• Liberalen wilden het volk geen godsdienst opleggen -> Daarom wilden zij bijzonder onderwijs geen geld geven.

• Schoolstrijd = ruzie over de vraag wie het bijzonder onderwijs moest betalen.

Schoolstrijd

De schoolstrijd eindigde in 1917

Bijzonder en openbaar onderwijs kregen net zoveel geld. 

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als andere burgers
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)

ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)

Vrijheidsbond

ARP

• Antirevolutionaire partij
• Eerste politieke partij van Nederland (1879).
  
• Opgericht door Abraham Kuyper.
• Verwierp ideeën van de verlichting.

Abraham Kuyper

• Dominee
• Aanhangers: boeren en eenvoudige burgers die van Thorbecke geen stemrecht hadden gekregen (Kleine Luyden)

Confessionelen

• Protestanten en katholieken.
• Stonden tussen socialisten en liberalen in.
• Naleven van de regels van de Bijbel waren belangrijk.

• Wilden christelijk onderwijs dat door de staat werd betaald. 

Langzaam verbetering

• Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten
  

• Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901)

• 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

• 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen