4.1: De Romeinen trekken zich terug.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

Tijdvak van monniken en ridders

De Romeinen trekken zich terug.

par 1

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom het Romeinse Rijk verdween .

Wat weet je nog van de oorzaken van de val van het Romeinse rijk?

Wat weten we van keizer Constantijn?

1. Had een affaire met Cleopatra en stichtte de stad Constantinopel
2. Bekeerde zich tot het Christendom en stichtte Constantinopel
3. Bekeerde zich tot het Christendom en stichtte brand in Rome
4. Had een affaire met Cleopatra en bekeerde zich tot het Christendom

Het Rijk wordt gesplitst

395

Het Rijk wordt in 395 twee stukken gedeeld. Het oostelijk deel wordt het Oost-Romeinse Rijk. De hoofdstad is Constantinopel. In het West-Romeinse Rijk blijft Rome (voorlopig) de hoofdstad. 

Beide rijken hebben een eigen keizer.

In het West-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Rome (later: Milaan en Ravenna), spraken de meeste mensen Latijn.

In het Oost-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Constantinopel, spraken de meeste mensen Grieks.

Het Rijk in de problemen

• Het gaat niet goed met het Romeinse Rijk: de keizers zijn vooral bezig met ruzies en feesten. 

De Amerikaanse schilder Thomas Cole maakte tussen 1833-1836 een serie schilderijen over een niet-bestaand rijk, dat erg lijkt op het Romeinse Rijk (maar het niet is!).

Dit schilderij is het derde deel van de serie heet Consummation (verorbering), en laat zien dat er vooral heel veel gefeest wordt.

Koninkrijk?

De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest,

hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?

De belangrijkste volken rondom het Romeinse Rijk tussen de 2e-5e eeuw

Hunnen

Angelen

Saksen

Vandalen

Visigoten

Ostrogoten

Grote Volksverhuizing

3e eeuw - 5e eeuw

• ...Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken. 
• En door deze volken, gaan andere volken ook weer op de vlucht. 
• In heel Europa trekken volken rond.
  

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De Grote Volksverhuizing tussen de 3e en 5e eeuw.

De Hunnen waren een stam uit Azië. Ze waren gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken.

De Vandalen kwamen helemaal tot aan Rome. Ze plunderden de stad een paar keer en roofden zelfs het goud van de tempeldaken. Het begrip vandalisme komt inderdaad van de plunderende Vandalen.

De Angelen en Saksen steken de Noordzee over en komen terecht in Engeland.

Veel namen van stammen kom je tegenwoordig nog steeds tegen in namen van landen en streken: Franci (Frankrijk), Alemanni (Duitsland, in het Frans: Allemange), Bavarii (Beieren), enz.

Barbaren!

• Aan het eind van de 3e eeuw vallen vreemde volken het Romeinse Rijk vanuit het oosten aan. 
• De Romeinen noemen ze barbaren. Dit komt van het Griekse woord barbaros. 
• Zo klinkt de taal van de barbaren namelijk volgens hen: 'bar, bar, bar, bar'.

De goten plunderen Rome.

(410 na Chr.)

door:Joseph Noel Sylvestre

Rome werd nog een keer geplunderd door een andere stam.
welke stam was dat?

Jaartallen uit deze les

• 395: Romeinse Rijk wordt gesplitst
• 476: Val van West-Romeinse Rijk
• 1453: Val van het Oost-Romeinse Rijk

1.Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeg naar laat.
a. Eerste plundering van het Romeinse Rijk.
b. Splitsing van het Romeinse Rijk in Oost en West.
c. Einde van het Oost-Romeinse Rijk
d. Einde van het West-Romeinse Rijk
e. begin bouw van Constantinopel

1. aebcd
2. badce
3. ebacd
4. ebadc

Wat waren de oorzaken voor het verdwijnen van het West-Romeins rijk?

Wat waren de gevolgen voor het verdwijnen van het West-Romeins rijk?

Leg uit waarom dit een periode van volksverhuizingen wordt genoemd.

Welk volk was verantwoordelijk voor het begin van de volksverhuizing.

Wat hadden de Hunnen en de Grote Volksverhuizing met elkaar te maken?
Kies het juiste antwoord.

1. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen. Overal waar ze kwamen, werden de volken die daar woonden bang en vluchtten. Omdat veel volken op de vlucht waren, wordt dit de Grote Volksverhuizing genoemd.
2. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen en moesten dus steeds verhuizen. De Hunnen waren een volk, en als een volk steeds verhuist, is er dus een volksverhuizing.
3. Niets. Veel volken verhuisden, maar de Hunnen niet.
4. Niets. De Hunnen waren al eeuwen dood toen de Grote Volksverhuizing begon.

Op dit schilderij zie je hoe Rome wordt geplunderd. Sommige mannen klimmen zelfs op de tempeldaken om er het goud af te schrapen!
De man op het zwarte paard is de leider van de plunderaars.

Past de volgende zin bij de man op het paard?
Hij is een Vandaal.

1. Wel
2. Niet

Wat hebben de jaartallen 395 en 476 te maken met het Romeinse Rijk?
Kies het juiste antwoord.

1. In 395 werd het christendom staatsgodsdienst. In 476 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst.
2. In 395 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. In 476 was het einde van het West-Romeinse Rijk
3. In 395 ging de laatste West-Romeinse keizer dood. In 476 was het einde van het Oost-Romeinse Rijk.
4. In 395 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. In 476 veroverden de Hunnen het West-Romeinse Rijk.

HW voor volgende les:

Leren 4.1 -De Romeinen trekken zich terug 

maken de Lesson-Up: vragen over 4.1