Examentrainer Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Examentrainer Tweede Wereldoorlog

Examentrainer

In deze lessonup staan 6 examenvragen zoals je ze kan verwachten op je toets. 

Beantwoord de vragen volledig zoals je ook op de toets zou doen. 

Bron 1 bij vraag 1 en 2

Op 13 april 1939 spreekt de Amerikaanse consul Raymond Geist met de Duitse generaal Franz Halder. Geist schrijft in zijn verslag:

Berlijn, 13 april 1939

Ministerie van Buitenlandse Zaken, Washington, 247, 13 april, 5 p.m.

Strikt geheim

Afgelopen nacht heb ik een vertrouwelijk gesprek gehad met de chef van de Duitse generale staf over de politieke situatie in Europa. Ik heb de generaal een duidelijk en niet mis te verstane uiteenzetting gegeven van onze ideeën over de recente gebeurtenissen in Europa. Hij leek zeer bezorgd over de mogelijkheid dat de Verenigde Staten, als de oorlog uitbreekt, hun gewicht in de strijd gooien aan de kant van de mogelijke vijanden van Duitsland. Hij zei dat het Duitse leger onder alle omstandigheden

De bron gaat verder op de volgende dia,

Hitlers programma van internationale actie en onderhandelingen zou volgen. (...)

De generaal zei dat Hitler tot doel heeft voor Duitsland voldoende levensruimte te verkrijgen, zodat het land zelfvoorzienend is op het gebied van grondstoffen en voedsel. Hij zei dat Hitler zijn pogingen niet zou opgeven om dit te bereiken. Hij gelooft dat Hitler en zijn nationaalsocialistische regime zouden terugtreden als dit was bereikt. Hij zei dat Hitler hoopt dat de westerse democratieën een realistische kijk ontwikkelen op de positie van Duitsland en dat zij zich niet zullen bemoeien met de Duitse plannen voor Oost-Europa. Maar sinds Engeland en Frankrijk diplomatieke acties ondernemen om Duitslands oostelijke expansie te verhinderen, richtte Hitler zich weer op het Westen. De generaal suggereerde dat als Duitslands expansie in het oosten wordt gedwarsboomd, Hitler zich gedwongen ziet de tegenwerking in het Westen te beëindigen.

Een conclusie:
Het rapport van Geist laat zien dat Hitler de appeasementpolitiek gebruikt om zijn buitenlands-politieke doel te bereiken.
1. Ondersteun deze conclusie door aan te geven:
(zonder bron) wat de appeasementpolitiek inhoudt en
(met bron) wat de bedoeling van Hitler is en
(met bron) dat hij de appeasementpolitiek gebruikt voor dit doel.

2. Enige maanden na dit rapport (zie de bron uit opdracht 1) valt het Duitse leger Polen binnen en breekt de Tweede Wereldoorlog uit. De opstelling van de Sovjet-Unie maakte dit makkelijker voor Hitler.
Leg dit uit.

Bron 2 Toelichting:

Hermann Göring is in 1933 de naziminister van Binnenlandse Zaken van Pruisen en daardoor hoofd van de politie in Berlijn.

Vorwärts is het grootste sociaaldemocratische dagblad van Duitsland.

Op 2 maart 1933 schrijft Elisabeth Gebensleben-von Alten vanuit de Duitse stad Braunschweig aan haar dochter in Nederland over de Rijksdagbrand:

Het is toch afschuwelijk! Duitsland is aan een groot gevaar ontsnapt! Godzijdank dat we zo'n energieke regering hebben. Eergisteravond hoorden we het zakelijke bericht over het communistische plan voor een burgeroorlog. Die zakelijke mededeling had een nog groter schokeffect dan een geëmotioneerde aanklacht gehad zou hebben. Onze haren rezen ons te berge! Gewoon onvoorstelbaar wat er had kunnen gebeuren. Maar nu gaat het hard tegen hard. De communisten moeten weg, evenals de marxisten.

Göring zei gisteren in een toespraak: "Als het buitenland vindt dat we te hard tegen de communisten optreden, dan mag het buitenland dat beestachtige tuig bij zich nemen." De redacteur van Vorwärts is gearresteerd omdat hij tegen de buitenlandse pers heeft gezegd dat de nationaalsocialisten weleens zélf de Rijksdag konden hebben aangestoken. Daar word je gewoon sprakeloos van. Maar nu hoef je niet meer verbaasd te zijn dat er in de buitenlandse pers altijd van die verkeerde berichten over de nationaalsocialisten verspreid werden.

Gebruik bron 2
3. Een interpretatie:
Deze brief laat zien dat Duitsland in 1933 op weg is naar een totalitaire staat.
Ondersteun deze interpretatie met een voorbeeld uit de brief.

bron 3 Een foto van de prijsuitreiking voor verspringen tijdens de Olympische Spelen in Berlijn, 1936:

Links op het podium staat Naoto Tajima, Japan, bronzen medaille, rechts staat Luz Long, Duitsland, zilveren medaille, in het midden staat Jesse Owens, Verenigde Staten, gouden medaille.

Links van Tajima staat Theodor Lewald, voorzitter van het Duits Olympisch Comité, die, net als de andere Duitsers op de foto, de Hitlergroet brengt.

De Olympische Spelen van 1936 in Berlijn zijn gebruikt om propaganda te maken voor het nieuwe Duitse bewind. Over het gebruik van deze foto voor dat doel zal het Ministerie van Propaganda geaarzeld kunnen hebben.

4. Verklaar deze mogelijke aarzeling door, telkens met een verwijzing naar de bron, aan te geven waardoor deze foto enerzijds wel, maar anderzijds niet geschikt is als nationaalsocialistische propaganda.

bron 4

Op deze foto uit maart 1945 van een van zijn laatste verschijningen in het openbaar, feliciteert Adolf Hitler in Berlijn jongens van de Hitlerjugend die zojuist zijn onderscheiden voor hun verzet tegen het oprukkende Rode Leger:

5. Gebruik bron 4
Deze foto kan zowel door de nazi's als door de geallieerden in hun propagandacampagnes worden gebruikt.
Toon dit aan door voor elk van beide aan te geven welke boodschap met deze foto kan worden overgebracht.

bron 5

Een Duitse gevangene schreef over een medegevangene eind jaren 1930: "'Wees verstandig' zeiden zijn vrienden. 'Wat geeft het nu om af en toe 'Heil Hitler' te zeggen. Doe zoals wij. Wij menen het toch ook niet'. Hij schudde zijn hoofd. De volgende dag weigerde hij weer. Hij ging de donkere cel in. Veertien dagen."

6. Gebruik bron 5
Uit de behandeling van de gevangene blijkt dat:
1. Duitsland eind jaren 1930 een totalitaire staat was geworden en
2. er een Volksgemeinschaft werd gecreëerd in Duitsland.

Ondersteun beide beweringen, elk met een verschillend argument.