Nectar Hfst 12.1-1 GL

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Programma

- Een nieuw hoofdstuk

- Vooraf

- Leerdoelen

- Lesinstructie

- Huiswerk opdrachten (als de tijd het toelaat)

Welke vraag over evolutie heb jij?

Vooraf

• Evolutietheorie gaat niet over de ontstaanstheorie van het leven.
• De evolutietheorie is vooral een theorie over hoe het leven zich ontwikkelt.

Vooraf

• Evolutie werkt met natuurlijke selectie.
• Natuurlijke selectie is een biologisch systeem wat werkt op de organismen die onder de huidige omstandigheden het beste aangepast zijn.

Vooraf

• Evolutie streeft niet naar beter worden.
• Evolutie streeft helemaal nergens naar. Evolutie gaat erom dat je beter en beter aangepast wordt aan het milieu (omgeving) waar je op dat moment inzit. Als het milieu verandert kun je dus ook teruggaan.

Vooraf

• Mensen stammen NIET af van de apen.
• Huidige levensvormen (waaronder dus ook homo sapiens, de huidige mens) zijn het gevolg van evolutie uit gemeenschappelijke voorouders. Daardoor lijken veel organismen op elkaar wat betreft hun bouw en levenswijze.

Leerdoelen

- Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe Darwin ontdekte dat de aarde en de organismen voortdurend veranderen. 

- Je kunt uitleggen hoe verschillende rassen ontstaan.

- Je weet wat natuurlijke selectie is, kan dit uitleggen met een voorbeeld.

• Darwin

Charles Darwin maakte een reis door Zuid-Amerika en ontwikkelde uit zijn bevindingen de evolutietheorie.

• Darwin

• Concludeerde dat de huidige soorten organismen op de wereld zijn ontstaan uit andere organismen
• Hij zag dat op verschillende eilanden die dicht bij elkaar lagen vinken woonden die allemaal een beetje van elkaar verschilden. 

Wat is evolutie?

1. Het ontstaan en weer uitsterven van een diersoort.
2. Het ontstaan van de ene soort uit de andere soort.
3. Het ontstaan van nieuwe soorten organismen door klimaatverandering.
4. Organismen die in een nieuwe omgeving zijn gaan leven.

Hoe ontstaan verschillende rassen?

Darwin bestudeerde ook duiven en kwam tot de

conclusie dat alle duiven afstammen van één 

gezamenlijke voorouder: de rotsduif

Hoe ontstaan verschillende rassen?

Ras: groep individuen van dezelfde soort met 

ongeveer hetzelfde fenotype

Hoe ontstaan verschillende rassen?

Ras: groep individuen van dezelfde soort met 

ongeveer hetzelfde fenotype

Fenotype: is de verzameling van alle

waarneembare eigenschappen --> Uiterlijk

Hoe ontstaan verschillende rassen?

Ras: groep individuen van dezelfde soort met 

ongeveer hetzelfde fenotype

Fenotype: is de verzameling van alle

waarneembare eigenschappen

Veredelen/kunstmatige selectie:

selecteren en kruisen zodat het ras steeds 

beter of mooier wordt.

Dit gebeurt door mensen.

Hoe ontstaan verschillende rassen?

Veredelen/kunstmatige selectie:

selecteren en kruisen zodat het ras steeds 

beter of mooier wordt.

Natuurlijke selectie

Selecteren en kruisen voor nieuwe rassen

kan alleen wanneer er variatie in fenotype is, oftewel .

Variatie in fenotype ontstaat door:

1. Omgeving, een organisme krijgt weinig te eten, 

daardoor blijft hij klein

2. Erfelijke variatie, het verschil in genotype, genen. 

Het organisme is klein door een gen, de ouders 

van het organisme waren ook klein. 

Natuurlijke selectie

In de natuur vindt ook selectie plaats:

Natuurlijke selectie: organismen passen

zich aan aan hun omgeving.

Natuurlijke selectie

In de natuur vindt ook selectie plaats:

Natuurlijke selectie: organismen passen

zich aan aan hun omgeving.

Organismen die het best aangepast zijn op hun omgeving overleven. Zo selecteert de natuurlijke omgeving welke individuen zich kunnen voortplanten en hoe het soort dus verandert.

Wat is een voorwaarde voor
natuurlijke selectie?

1. Variatie in eigenschappen
2. Mannelijke en vrouwelijke organismen
3. Recombinatie
4. Mutatie

Het fokken van schapen zonder hoorns is een voorbeeld van kunstmatige selectie.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is natuurlijke selectie?

1. De verschillen binnen een populatie.
2. De organismen die het best zijn aangepast aan het milieu, krijgen de meeste nakomelingen.
3. Organismen die sterkste zijn krijgen de meeste nakomelingen.
4. Verschil tussen rassen.

Zelf aan de slag

Maak de opdrachten 1 t/m 17 van paragraaf 12.1