H1.5 | De Nieuwe Wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H1.5 | De Nieuwe Wereld

opdrachten 92, 93, 94, 95, 97, 98, 99 + 100

Deze les........

• Het leerdoel.
• nakijken opdrachten 92, 93, 94, 95, 97, 98, 99 + 100
• Uitlegvideo
• Voor de volgende les(sen) - planagenda

Leerdoel H1.5 

Hoe veranderde Spanje de maatschappij in Amerika?

De komst van de Spanjaarden veranderde veel voor de indianen. Gebieden werden bezet door Europeanen en de bevolking  uitgebuit. Ze kwamen in contact met een andere beschaving. De indianen probeerden – tevergeefs – hun cultuur te behouden. Velen stierven aan de ziektes die de Europeanen meebrachten. Voor de indianen gingen de veranderingen heel snel en betekenden veelal een verslechtering (cultureel, emotioneel e.d.).

Leerdoel H1.5 

Hoe veranderde Spanje de maatschappij in Amerika?

De Spanjaarden stichtten kolonies.  Conquistadores en legerofficieren kregen een leen van de Spaanse koning, encomienda. Ze mochten belasting heffen en indianen enkele dagen per week voor zich laten werken. De Spaanse heerser beschermde de indianen en onderrichtte hij ze in het katholieke geloof. Indianen werden vaak slecht behandeld en probeerden te vluchten. 

Spanje organiseerde het bestuur (opdracht 106). 

Opdracht-92

In de tekst worden een aantal Spaanse woorden gebruikt. Schrijf deze over en noteer de betekenis in eigen woorden.

Encomienda: gebied in de Nieuwe Wereld met daarop indianen, dat een Spaanse grootgrondbezitter mocht beheren in naam van de koning.

Encomendero: leenman van de Spaanse koning die een encomienda beheerde.

Haciënda: een grote boerderij / landgoed van Spaanse grootgrondbezitters in de Nieuwe Wereld.

Opdracht-93

De zilvermijn van Potosí wordt weleens de hoofdprijs van de Nieuwe Wereld genoemd. Leg uit wat hiermee bedoeld wordt.

• De mijn van Potosí bracht veel geld op.
  

Opdracht-94

Potosí ligt in Peru, Zuid-Amerika. Welk vervoersprobleem leverde dit voor de Spanjaarden op?

• Het zilver moest uiteindelijk naar Spanje vervoerd worden. Dit was een lange weg over zee. En eerst moest het van Peru naar de oostkust worden vervoerd, ook een lange route.
  

Opdracht-97

Welke twee voordelen hadden Spanjaarden bij de winning van de zilvererts?

1. lage arbeidskosten: indianen werkten voor niets
   
2. de erts was makkelijk te bereiken, zat niet al te diep in de grond.
   

Opdracht-98

De Europeanen brachten ziektes mee naar Amerika. Waardoor waren de indianen daartegen niet opgewassen?

• Zij hadden geen weerstand/antistoffen tegen deze ziektes, doordat die nog niet voorkwamen in Amerika, ze waren niet immuun.
  

Opdracht-99

Noem naast drie ziektes nog drie drie oorzaken voor de massale sterfte onder de indianen die te maken hebben met de komst van de Europeanen. Bekijk hiervoor ook bron 21 goed.

1. oorlog voeren
   
2. te veel en te zwaar werk moeten verrichten
   
3. mishandeling
   

Opdracht-100

Tot welk besluit leidde de slechte behandeling van de indianen en hun massale sterfte in 1542?

• Tot de Nieuwe Wetten, waarin werd besloten dat de indianen Spaanse onderdanen werden en niet mishandeld mochten worden.
  

Huiswerk 

H1.5| De Nieuwe Wereld

maken opdrachten 105, 106, 107, 108 + 116

Opdracht-105

Stelling: ‘Het ontstaan van de Atlantische driehoekshandel was een gevolg van de sterfte van de indianen in Amerika.’ Leg deze stelling uit.

• Door de sterfte van indianen was het nodig om arbeiders naar Amerika te brengen om daar de mijnen en plantages te bewerken. Er ontstond regelmatig vervoer van Afrikaanse slaven vanuit West-Afrika naar Amerika en van Amerika naar Europa (met opbrengst / goederen). Van Europa naar Afrika bracht men goederen om slaven te kopen. Zo ontstond een (Atlantische) handelsdriehoek.
  

Opdracht-106

Vul het bestuursschema in. Gebruik de volgende termen: kerk – leger – bestuur – rechtspraak – Raad van Indië – onderkoning (2×) – Peru – Nieuw Spanje – Spaanse koning 

Opdracht-107

Zijn deze zinnen een verandering of een continuïteit in de geschiedenis van de indianen?

1 Spanjaarden dwingen indianen voor zich te werken. continuïteit / verandering

• Verandering

2 Indianen vereren natuurgoden. continuïteit / verandering

• Continuïteit

3 Indianen sterven aan ziektes als de mazelen. continuïteit / verandering

• Verandering

4 Spanjaarden folteren de indianen. continuïteit / verandering

• Verandering

Opdracht-107

Zijn deze zinnen een verandering of een continuïteit in de geschiedenis van de indianen?

5 Indianen vermengen zich met Afrikanen. continuïteit / verandering

• Verandering

Opdracht-108

Maak een overzicht van de veranderingen die de indianen moesten ondergaan. Vul het schema in. 

Opdracht-116

Welk woord lees je van boven naar beneden? Geef ook de betekenis.

1 De Atlantische driehoekshandel was het systeem waarmee goederen en slaven tussen Eruopa, Afrika en Amerika werden vervoerd.

2 Leen van de Spaanse koning in Zuid-Amerika, bestaande uit een gebied met indianen. encomienda

3 Begrip om aan te geven dat iets hetzelfde blijft in de geschiedenis. continuïteit

4 Bestuurlijke gebieden in Zuid-Amerika, opgericht rond 1550 en bestuurd door onderkoningen.  onderkoninkrijken

5 Vermenging van culturen in Zuid-Amerika. mestizering

6 In 1542 werd in de Nieuwe Wetten bepaald dat indianen ook onderdanen waren van de Spaanse koning en niet mishandeld mochten worden.

7 Leenman van de Spaanse koning in Zuid-Amerika. encomendero

8 Het rond 1550 opgerichte bestuurlijk gebied dat Mexico, Noord-Amerika, het Caraïbisch gebied en de Filipijnen besloeg heette Nieuw-Spanje

Opdracht-116

Welk woord lees je van boven naar beneden? Geef ook de betekenis.

1 driehoekshandel

2 encomienda

3 continuïteit

4 onderkoninkrijken

5 mestizering

6 Wetten

7 encomendero

8 Spanje

Oplossing: 

Hacienda; landgoed van de Spanjaarden in Zuid-Amerika.

pak je planagenda en noteer....

H1.6 | Europa en de wereld 

Lees de paragraaf

maak de opdrachten 118, 120, 123, 128 + 129

H1.6 | Europa en de wereld 

Lees de paragraaf

maak de opdrachten 130, 132, 133, 136 + 139