Stanford Prison Experiment

Macht & Autoriteit 

Zijn mensen van nature goed?

Kijk naar deze afbeelding. Wat zijn je gedachten bij dezen afbeelding?

Stanley Milgram: Nee!

Rutger Bregman: Ja!

Zijn mensen van nature goed?

Twee visies

• Experiment van Stanley Millgram
  
• Ideeën van Rutger Bregman

Milgram-experiment

- Krantenadvertentie experiment “rol straf bij leren”

- Rol van leraar/leerling

- Stroomschokken bij fout antwoord: straf

- Volt werd verhoogd bij fout antwoord

- Max. 450 volt.

--> Ging iemand door tot de dodelijke 450 Volt?

                            Ja. 65% van de deelnemers ging door tot het maximum.

Zijn mensen van nature goed?

Milgram: nee!

1. Onder dwang van autoriteit (man in witte laboratoriumjas) zijn mensen in staat tot gruwelijkere dingen dan zij dachten. "In ieder mens zit een monster"

              --> Tweede Wereldoorlog: volgens Milgram waren oorlogsmisdadigers ook 'normale mensen', zoals wij allemaal.

2. Het is niet zo makkelijk om te bepalen of wij ons altijd aan dezelfde regels van goed of slecht houden. Dat hangt dus af van de situatie, omgeving, macht, dwang, en autoriteit.

Deel 2: Rutger Bregman

Zijn mensen van nature goed?

Bregman: Ja! 

Rutger Bregman (1988)

- Nederlandse schrijver voor De Correspondent

- Boek De meeste mensen deugen (2019)

- Kritiek op Milgram

- Voorstander van basisinkomen

0

Wat vind je van de visie van Rutger Bregman?

Kritiek op Milgram

- Bregman: Milgram heeft het experiment zo opgezet, dat hij wist dat hij de resultaten zou krijgen die hij wilde. Hij wilde beroemd worden.

--> 23 varianten, verschillende uitkomsten in gehoorzaamheid percentage (0% - 92,5%). 

       De uitkomsten zijn dus niet betrouwbaar!

--> Conclusie later onderzoek: proefpersonen zijn niet allemaal "van binnen een monster"; proefpersonen wilden graag de wetenschap helpen!

Bregmans theorie

- Mensen zijn van nature goed.

- Uit onderzoek blijkt dat mensen graag anderen helpen, en zelf allerlei goede dromen en ideeën hebben.

- Als we in de maatschappij ervan uitgaan dat mensen lui/slecht/egoïstisch/etc. zijn, krijg je ook luie/slechte/egoïstische/etc. mensen.

- Een basisinkomen van 1000 euro per maand voor meer ruimte voor goedheid, ontwikkeling, (wereld)verbetering

Wat vind jij?
Kun je onderscheid maken tussen goede en slechte mensen? Leg je antwoord goed uit.

Stanford Prison Experiment

Filmpje Milgram

https://www.youtube.com/watch?v=mOUEC5YXV8U

Hoe veel procent van de 500 proefpersoenen dient een zeer zware schok toe?

1. 1-25%
2. 25-50%
3. 50-75%
4. 75-100%

Het experiment van Milgram test de invloed van ... op een individu.

1. groepsdruk (Eén vinger omhoog)
2. autoriteit (Twee vingers omhoog)
3. geheugen (Drie vingers omhoog)
4. angst (Vier vingers omhoog)

Milgram

Experiment

1. (E) Experimentleider: geeft instructies aan de leraar.
2. (T) Leraar: geeft schokken aan de leerling bij een fout antwoord.
3. (L) Leerling: ontvangt schokken van de leraar bij een fout antwoord.

Wat gaan we doen?

Theorie 

(Paragraaf 4.3.5)

Asch

Maken 

(Opdracht 4 & 5)

Asch

Wat ga je doen?

• Stap 1. Lees paragraaf 4.3.5 Informationele en normatieve sociale invloed op bladzijde 9-10 van je reader.
• Stap 2. Maak daarna opdracht 4 in je reader op bladzijde 21. Noteer de vragen die je hebt, zodat je deze kan stellen tijdens de klassikale bespreking.
• Stap 3. Ben je klaar? Begin dan alvast aan opdracht 5 in je reader op bladzijde 22-23.

people deny what they see

Filosoof Rene Descartes

Zelf nadenken...

Discussieer/overleg met je buurman/buurvrouw over de volgende vraag:

Met wie ben jij het eens....met Hobbes of Rousseau.

Is de mens van nature goed of slecht?

intuïtie of geweten

Meestal voelen mensen met hun intuïtie of geweten wat het onderscheid is tussen goed en kwaad. 

De ene mens heeft een sterker ontwikkeld geweten dan de ander. Het heeft te maken met : opvoeding , geloof en cultuur.

Een jong kind heeft nog niet echt een ontwikkeld geweten. 

De opvoeding en de mensen in zijn leven geven 'zijn geweten een stem'. 

We schrappen alle regels op school..
Wat gebeurt er?

MACHT EN REGELS
ZIJN NODIG OMDAT DE MENS SLECHT IS

Het bystander-effect

Mensen komen niet in actie omdat:

• Er is sprake van een diffusion of responsibility: mensen geloven dat er wel iemand anders is die de verantwoordelijkheid op zich neemt.
• Mensen zich niet kwetsbaar op willen stellen en uit de groep stappen.

Zoals gezegd waren het experiment van Asch en van Milgram aanleiding voor nog veel meer onderzoek in de sociale psychologie. Als wij onder invloed van een leider tot vreselijke dingen in staat bleken te zijn, wat of wie kon er dan nog meer invloed hebben op ons gedrag? En hoe zit het met de invloed van anderen in ons dagelijks leven? Het experiment van Asch was nauwkeurig geënsceneerd en betrof een 'laboratoriumsituatie', maar zijn er ook situaties in het dagelijks leven waarbij mensen conformeren?

Dit soort situaties zijn er inderdaad. Uit onderzoek bleek bijvoorbeeld dat als iemand op straat ligt, mensen gewoon doorlopen als de rest dat ook doet. Zij conformeren aan de groepsnorm, en die norm is op dat moment ‘niet helpen'. Er is sprake van een diffusion of responsibility: mensen geloven dat er wel iemand anders is die de verantwoordelijkheid op zich neemt. Dit is bekend komen te staan als het bystander-effect.

Het bystander-effect komt vooral voor als de groep om je heen bestaat uit onbekenden,

bijvoorbeeld het winkelende publiek. Psychologen kwamen hierachter door experimenten uit

te voeren om te kijken wanneer dit effect vooral optreedt. Ze maakten twee groepen: een groep van mensen die ze vooraf kennis lieten maken met elkaar en een controlegroep van vreemden. Daarna verzonnen ze een noodsituatie. Het bleek dat in de groep waarin de mensen elkaar kenden sneller werd ingegrepen dan in de controlegroep.

Aandachtspunten filmpje

• Hoeveel mensen conformeren zich aan de groep?
• Noem twee reden waarom mensen zich conformeren aan de reactie van de groep.
• Welke verandering in het experiment zorgen ervoor dat mensen zich minder snel conformeren? 

Conclusie (1)

 Hoewel het zowel bij Asch als bij het bystander-effect vooral gaat om normatief conformeren (je wil niet buiten de groep vallen en past je dus aan aan de 'norm' van de groep), kan het ook zijn dat mensen twijfelen aan hun eigen kennis en daarom besluiten hetzelfde te doen als de rest van de groep. Dit wordt ook wel informational conformity genoemd. Bij Asch bijvoorbeeld zou de proefpersoon kunnen denken: 'Hmm, als zij allemaal zo overtuigd zijn, zal ik het wel verkeerd zien.'

Conclusie (2)

Een fenomeen dat met deze vorm van conformeren samenhangt is het idee van sociale bewijskracht (social proof). Dit is vooral in het veld van de marketing zeer bekend. Het blijkt dat mensen in situaties waarin ze meerdere keuzes hebben en niet zo goed weten wat ze moeten kiezen of doen, afgaan op de meerderheid. Bijvoorbeeld in een winkel: je pakt sneller een boek met een bekende titel of waarop staat 'al 100.000 exemplaren verkocht' dan een boek met een onbekende titel zonder zo'n sticker. 

Eigenaardigheden van de mens

• Nog steeds niet gewend aan dicht op elkaar wonen
  
• Persoonlijke ruimte is belangrijk, lukt dat niet, dan worden we onrustig, geïrriteerd of zelfs agressief. 
  
• Fysieke drukte en veel prikkels
  
• Oordelen en stereotyperen

Observeer maar eens een bankje in een winkelstraat: als daar iemand zit, en een tweede, onbekende, komt er ook op zitten, neemt hij zo ver mogelijk van diegene vandaan plaats. Wij zijn gewend om altijd op een redelijke afstand van elkaar te blijven. Lukt dat niet, dan worden we onrustig, of zelfs nukkig geïrriteerd of in de

ergste gevallen agressief. 

Waar we dus aan moeten wennen in onze nieuwe samenlevingen is de drukte. Dit is niet alleen fysieke drukte (veel mensen om je heen) maar ook een overload aan prikkels. Je moet je voorstellen dat wij op een gewone dag overladen worden met prikkels die we toen we nog in stammen leefden niet kregen. Een mens kan die

overload aan informatie eigenlijk helemaal niet aan, en dus filtert hij informatie die voor hem

belangrijk is en negeert hij de rest. Zijn waarneming is dus beperkt waardoor bepaalde zaken

genegeerd worden. Dit verklaart het bystander-effect, maar ook waarom mensen bijvoorbeeld zo snel hun oordeel klaar hebben en stereotyperen. 

Welk voorbeeldje vond je het leukst en waarom ontstaat hier wantrouwen?