1.1 Van vorstendommen tot kolonie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht
Verzin passende tekstballonnen bij de verschillende personen op de afbeelding 

of

Lees §1.1 (blz. 10)

Van vorstendommen tot kolonies

Nederland en Indonesië

Wat hebben deze woorden te maken met Nederland en Indonesië?

Kulkas  

Lampu 

Panekuk

  Rebewis

  Apotik

  Atlas

  Asbak

  Agresif   

En deze woorden dan?

Piekeren 

Pienter

  Gladjakker

  Amper

  Soebatten

  Klamboe

  Banjeren   

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

Handelsmonopolie

Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Pacificatie

Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL)

Modern imperialisme

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

• 50x zo groot als NL
• Voor 1600 geen eenheid!
• jagers-verzamelaars, maar ook grote landbouwsamenlevingen

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Vanaf de 2e eeuw handel met Aziatische landen. Hierdoor meerdere culturele invloeden: 

• Schrift uit India
• Chinese munten bij handel
• Boeddhisme en hindoeïsme --> tempels
• Vanaf 16e eeuw Islam belangrijkste godsdienst

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Koninkrijk Soenda (op Java):

• Handelden met andere eilanden via hun havensteden zoals Jakarta en Bantam
• 1579: veroverd door de Islamieten: stichting sultanaat Bantam

Atjeh:

• 1520: Islamitisch sultanaat
• Belangrijke schakel in handel tussen eilanden en vaste land
• Handel in specerijen. => Atjeh werd rijk
• Tempels, paleizen, sterke oorlogsvloot

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

Handelsmonopolie

Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

• Tot 1596: handel voeren met Portugezen, wat erg duur was
• Nederland wilde zelf een route vinden naar Azië toe. Dit lukte in 1596

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• 1602: oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
• Doel: concurrentie voorkomen. De VOC kreeg het handelsmonopolie. Alleen schepen van de VOC mochten handel voeren.
• Handelsposten op Java, India, China, Japan. Belangrijkste: Batavia op Java
• Fort, haven, pakhuizen, woningen VOC-bestuurders en soldaten

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• VOC mocht oorlog voeren en volkeren met geweld dwingen tot samenwerking
• Genocide van Banda (1621)
• VOC voerde oorlogen om handelsposten te stichten. 

AAN DE SLAG!

Wat?

Maken opdracht 1 t/m 6 op blz. 8 + 9 WB

Klaar?

Maken vraag 5 t/m 8 op blz. 13 WB

Hoe?

Samenwerken of alleen

Tijd?

15 minuten de tijd

Hulp?

Vinger in de lucht bij vragen, probeer er eerst samen met je buurman/buurvrouw uit te komen

Wat hebben deze woorden te maken met Nederland en Indonesië?

Kulkas  

Lampu 

Panekuk

  Rebewis

  Apotik

  Atlas

  Asbak

  Agresif   

En deze woorden dan?

Piekeren 

Pienter

  Gladjakker

  Amper

  Soebatten

  Klamboe

  Banjeren   

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Pacificatie

• 1798: VOC gaat failliet. Staat neemt alle bezittingen over.
• De gebieden van Oost-Indië wordt een kolonie: Nederlands Indië

 

Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL)

Modern imperialisme

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

1800: Modern imperialisme

Drie oorzaken:

• grondstoffen voor de industrie
• het gaf je aanzien
• Europeanen voelden zich het beste. 

Kan jij deze spotprent uitleggen?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Nederland richt het Koninklijke Nederlands-Indisch Leger (KNIL) op. Doel: alle eilanden veroveren.

1873: Atjeh-oorlog

Nederland noemde veroveren pacificatie: brengen van vrede

Zag de inheemse bevolking dit ook zo?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Residenten

Regenten

Dorpshoofden

AAN DE SLAG!

Wat?

Maken opdracht 9 t/m 12 op blz. 15 WB

Klaar?

Lees alvast paragraaf 2 door

Hoe?

Samenwerken of alleen

Tijd?

15 minuten de tijd

Hulp?

Vinger in de lucht bij vragen, probeer er eerst samen met je buurman/buurvrouw uit te komen

Voor dat de Nederlanders in Indië aankwamen, waren het onafhankelijke koninkrijkje.

De VOC, opgericht in 1602, kreeg het handelsmonopolie in Indië. Zij bouwen daar handelsposten.

De VOC kreeg het recht om namens Nederland oorlog te voeren. De Genocide van Banda is de bekendste. 

Als in 1798 de VOC failliet gaat, neemt de staat alles over. Indië krijgt een nieuwe naam: Nederlands Indië. Het wordt een kolonie van Nederland. Het KNIL wordt opgericht. Zij krijgt als taak om alle eilanden bij elkaar te veroveren. Nederland noemde dit overigens pacificatie. De oorzaak van deze veroveringen was het modern imperialisme. 

Er wordt een indirect bestuur geplaatst in Nederlands-Indië. De baas is de Gouverneur-Generaal. Onder hem staan de residenten. Die sturen weer de inheemse regenten aan. Onder de regenten staan de dorpshoofden.

Afsluiting