3.6 Waterbeheer

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

3.6 Waterbeheer

§3.6 Waterbeheer

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling §3.5

- Uitleg + video's

- Huiswerk

Leerdoelen

Je weet op welke manieren wij ons tegen de zee en rivieren beschermen.

Je begrijpt hoe de maatregelen van ‘Ruimte voor de Rivier’ werken.

Je kunt met de atlas uitleggen waar de maatregelen van ‘Ruimte voor de Rivier’ genomen zijn.

Grondwaterwinning

Oppervlakte-waterwinning

Duinwaterwinning

Kans op verdroging

Goedkoop proces van zuiveren

Komt voor in West-Nederland

Opgeslagen in spaarbekkens

Het zand biedt een natuurlijke filterende werking

Duur proces van zuiveren

Verkleining zoetwaterzak

Wateroverlast in 1995

Waterbeheer

Waterbeheer wordt geregeld door:

• Rijkswaterstaat:
  

- bouw dijken

- grote projecten, zoals 'Ruimte voor de Rivier' en de Deltawerken.

• Waterschappen:
  

- onderhoud dijken

- Waterkwaliteit en kwantiteit

- reguleren waterpeil

- zuiveren afvalwater

Deltawerken

Door wie worden polders beheerd?
Past dit bij waterkwaliteit of kwantiteit?

1. Rijkswaterstaat, kwaliteit
2. Waterschappen, kwaliteit
3. Rijkwaterstaat, kwantiteit
4. Waterschappen, kwantiteit

De kust

• De getijden beïnvloeden de duinkust. Duinen, dammen en dijken beschermen de Nederlandse kust als zeewering.

• Om gebieden zonder duinen te beschermen zijn projecten als de Deltawerken opgezet.
• De Deltawerken beschermen de Nederlandse rivierdelta.

Ruimte voor de Rivier

• Maatregelen ‘Ruimte voor de rivier’:
  

- uiterwaardvergraving

- aanleg van nevengeulen

- kribverlaging

- zomerbedverdieping

- dijkverlegging

- aanleg van bypasses en overlopen

§3.7 Waterbronnen

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling §3.6

- Uitleg

- Huiswerk

Leerdoelen

Je weet wat de belangrijkste stroomgebieden en waterwegen van het Midden-Oosten en China zijn.

Je begrijpt dat er verschillen en overeenkomsten tussen de verschillende stroomgebieden zijn wat betreft waterafvoer.

Je kunt het belang van de rivieren voor het leven en de economie met behulp van de atlas uitleggen.

Wat zijn de Deltawerken?

1. Dammen en sluizen die open en dicht kunnen
2. Een hoge muur om het water te stoppen
3. Heel veel duinen om het water te stoppen
4. Hoge hekken

Rivieren in het Midden-Oosten

Nijl

Tigris

Eufraat

Water in het Midden-Oosten

Rivieren zijn belangrijk voor drinkwater en de elektriciteitsvoorziening met stuwdammen:

• Eufraat: bron: hooggebergte Turkije

• Tigris: bron: hooggebergte Turkije

• Jordaan: bron: in Libanon

• Nijl: bronnen: in Ethiopië en in Uganda. Langste rivier ter wereld. Belangrijk voor scheepvaart.

Daarnaast gebruiken bewoners van het M-O vooral grondwater, d.m.v. waterputten en oasen.

Water in China

Rivieren in China:

• Huang He (Gele Rivier): bron: Himalaya.
• Chang Jiang (Blauwe Rivier): bron: Himalaya (langste rivier).
• Xi Jiang (Parelrivier): bron: op de grens met Noord-Vietnam.

Alle drie de rivieren zijn gemengde rivieren die hun water van neerslag, grondwater, smeltend ijs en sneeuw krijgen.

Gele Rivier

• Waarom ‘Gele Rivier’?
  

In de middenloop is een gebied met löss (lössplateau). Löss stroomt bij regenval vanaf hellingen in de rivier en zorgt voor de gele kleur.

• Waardoor stroomt er steeds meer löss de hellingen af?
  

Door overbegrazing en ontbossing is er minder infiltratie, daardoor ontstaat er een grotere afstroming in natte perioden.

Löss

§3.10 Wateroplossingen

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling §3.9

- Uitleg

- Huiswerk

Leerdoelen

Je weet welke oplossingen voor waterproblemen in het Midden-Oosten en China mogelijk zijn.

Je begrijpt dat die oplossingen ook economische en politieke gevolgen hebben.

Je kent de verschillende gebieden uit deze paragraaf in de atlas opzoeken.

Wat is bodemerosie?

1. Het proces waarbij de bovenste grondlaag wegspoelt.
2. Het bevorderen van plantengroei.
3. Een manier om water vast te houden.
4. Een methode om de bodem te verrijken.

Waardoor is het in het M-O zo droog?

Oplossingen Midden-Oosten

• Omgaan met watertekorten:
  

- bewustwording via campagnes

- ontzilten van zeewater (‘Red Sea-Dead Sea Project’)

- hergebruik afvalwater

- import

- toepassing duurzame biotechnologie, door bijv. gewassen te verbouwen die minder water gebruiken.

- slim watergebruik (bijv. druppelirrigatie)

0

Het 'Red Sea-Dead Sea Project'

• Via buizen wordt water vanuit de Rode Zee naar de Dode Zee gevoerd.

• Opgewekte energie --> stromend water --> ontzilten van zeewater. 

• Bovendien wordt zo het waterpeil in de Dode Zee hersteld.

Oplossing China

• Omgaan met watertekorten:
  

- duurzame landbouw

- de Drieklovendam

- het Zuid-Noord Water Transfer Project:  men gaat rivierwater uit het natte zuiden naar het droge noorden brengen. Met tunnels en kanalen wordt water vanuit de Blauwe Rivier naar de Gele Rivier gebracht.

Noem een reden waarom je in Egypte zou kiezen voor het ontzilten van zeewater om aan zoet water te komen.

Noem een reden om niet te kiezen voor het ontzilten van zeewater om aan zoet water te komen? (een nadeel dus)

§3.11 Midden-Oosten: grote waterbouwkundige projecten

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling §3.10

- Uitleg

- Huiswerk

Leerdoelen

Je weet welke grote waterbouwkundige werken in Egypte, Turkije en Israël zijn uitgevoerd

Je begrijpt dat deze waterbouwkundige werken voor- en nadelen hebben

Je kunt deze waterbouwkundige werken in de atlas opzoeken en onderzoeken of deze benedenstrooms problemen veroorzaken

De voordel

De voordelen van stuwdammen:

De waterstand kan  geregeld worden  voor de scheepvaart.

Het hele jaar genoeg water voor irrigatie.

De stuwdam levert elektriciteit op.

Geen gevaar voor overstromingen.

De nadelen van stuwdammen:

De mensen die hier woonden moesten verhuizen.

Er wordt geen vruchtbare slib meer afgezet; (slib blijft nu voor de dam liggen waardoor het meer steeds ondieper wordt).

Er verdampt veel water omdat het meer een groot oppervlak heeft.

 Egypte - Aswandam

In 1970 opent Egypte de Aswandam in de benedenloop  de Nijl, de langste rivier van de wereld (+ 7000 km)

 Voordelen:

- Regelen van waterstand, gunstig voor scheepvaart;

- Irrigatiewater;

- Het stuwmeer is goed voor visserij;

- Elektriciteit.

Nadelen:

- Verplicht verhuizen, omdat huizen onder water verdwijnen;

- Geen sedimentatie aan de oevers;

- Het stuwmeer is groot, gevolg is veel verdamping.

 Turkije: Zuidoost Anatolie project

De Eufraat en de Tigris hebben de bovenloop in Turkije (provincie Anatolië).

Vanaf 1983 zijn 22 stuwdammen gebouwd, waardoor ook het Atatürk-stuwmeer is ontstaan.

Door de tunnels wordt water voor irrigatie naar de landbouwgronden geleid. Op deze landbouwgronden wordt nu rijst, katoen, fruit en groente verbouwd.

Zuidoost-Anatoliëproject is 2 x zo groot als Nederland.

Atatürk-stuwmeer

 Israel:  NWC

 De National Water Carrier (NWC) is een groot kanalen -en pijpleidingensysteem van 130 km in Israel dat water vanuit het Meer van Kinneret naar het droge zuiden van het land brengt.

NNWC  (New National Water Carrier) heeft Israel  ook nog enkele ontziltingsfabrieken. 

§3.12 Midden-Oosten: conflicten door grote waterbouwkundige projecten

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling §3.11

- Uitleg

- Huiswerk

Leerdoelen

Je weet door welke oorzaken waterconflicten in Egypte, Turkije en Israël ontstaan

Je begrijpt waarom het bouwen van waterbouwkundige werken tot conflicten kan leiden

Je kunt met behulp van een atlas het verband aangeven tussen projecten en conflicten

De werkgelegenheid neemt toe in zuid oost Anatolië vanwege de bouw van de stuwdammen.

1. Economische dimensie
2. Sociaal culturele dimensie
3. Politieke dimensie
4. Demografische dimensie

www.google.com

Egypte

• Wat ontstaat er door gebrek aan vruchtbare slib uit de Nijl?
  

Toename vervuiling in de rivier door kunstmest en bestrijdingsmiddelen.

• Waarom zijn dammen in Sudan en Ethiopië nadelig voor Egypte?
  

Deze dammen liggen stroomopwaarts in de Nijl. Egypte krijgt zo minder water toegevoerd, wat negatieve gevolgen heeft voor bijv. de landbouw.

Turkije

• Waterconflicten:
  

- Het Zuid-Anatoliëproject beperkt de toevoer van water voor Irak en Syrië. Er is een politieke strijd en oorlog gevoerd in dit grensgebied met Turkije.

- Door instabiliteit in het grensgebied met Irak en Syrië dreigt ook hier ruzie over de watervoorziening.

Israël

• Waardoor zijn er waterconflicten in Israël?
  

Door langlopende conflicten over grondgebieden tussen Israëliërs en Palestijnen.

Aquifers hebben een beperkte hoeveelheid water: grondwater-peil daalt en grondwater verzilt. 

-> Gevolg: lokale schaarste.