Les 2 ABWK leerjaar 2 periode 3 ontwerpen waterleidingen in de woning

• Bouwkunde
• MBO
• Studiejaar 4

Waterinstallaties in de woning (les 2/2) 

Lesdoelen, na deze les weten we:

• Meer over een waterinstallatie te vertellen oa welke diameters er voor leidingen in een woning gebruikt worden.
• Hoe je een leidingverloop in een plattegrond tekent. Gebruik hiervoor de plattegrond die je tijdens de vorige les hebt ontvangen.

Deze les staat vol met tekst die ook gebruikt kan worden als naslagwerk voor bijvoorbeeld het leren van een toets.

Kleine herhaling van de vorige les

Wat hebben we vorige week geleerd en wat weten we daar nu nog van?

Wat is grijswater? en waarvoor gebruik je het?

Van welke materialen worden waterleidingen nu gemaakt?

Vervolg Water installaties

De aftakking van de hoofdleiding in de straat naar de watermeter is de dienstleiding. Na de watermeter begint de drinkwaterinstallatie.

Waterleiding vóór de woning

Wateraanvoer, Koudwaterleiding

Koud leidingwater komt het huis binnen via de ‘dienstleiding’ van het waterleidingbedrijf. Deze dienstleiding eindigt voor de hoofdkraan en de watermeter (voor de woning ). De hoofdkraan en de watermeter vind je in een put buitenshuis of in de ruimte onder de voordeurmat of in de meterkast. Door het dichtdraaien van de hoofdkraan kun je in één keer de totale watervoorziening in huis stopzetten. De hoofdkraan moet om veiligheidsredenen altijd vrij toegankelijk zijn. De watermeter geeft het verbruik aan water weer. Deze moet jaarlijks worden doorgegeven aan het waterleiding bedrijf.

Waar bevind zicht de watermeter?

1. in een centrale meterkast op de begane grond
2. in de meterput in de tuin
3. in de meterkast op enkelhoogte
4. onder het luik bij de voordeur

Schetsen waterleiding verloop (PVA)

Voorbij de watermeter begint de huis-installatie. Vaak splitst de leiding zich direct in twee of meer leidingen (afbeelding 1). Iedere leiding is voorzien van een stopkraan, zodat je de waterdoorlaat kunt afsluiten. Let bij installatie op de stroomrichting van het water (zie pijl in afbeelding 2). Vaak wordt de stop kraan gecombineerd met een aftapkraan, zodat je, indien nodig, het water uit het betreffende leidingdeel kunt laten lopen (aftappen). 

Belangrijke stelregels voor het aan-leggen van waterleidingen.

• Zorg dat tussen de aan te leggen waterleiding en andere leidingen, zoals gas en elektra, afstand wordt gehouden. 
• Leg een waterleiding nooit op of in een ongeïsoleerde buitenmuur.
• Een horizontale waterleiding leg je altijd onder afschot (licht schuin). 
• Als je buiten een waterleiding wilt aanleggen, moet je de leiding minstens 80 cm diep (vorstvrij) in de grond leggen. 

Warm water, ontstaat doordat koud water door een warm-waterbron, zoals een combiketel, geiser of boiler, stroomt.

Warm water maak je zelf in huis van koud water. Dat kan op twee manieren: 

Boiler: Met een boiler, die maakt 's nachts een heleboel water warm, net zoals in de waterkoker. Dit gebeurt 's nachts omdat de elektriciteit dan goedkoper is. De hele dag wordt dit water warm gehouden, maar als het op is heb je pech. Dan moet je weer lang wachten voordat je bijvoorbeeld lekker warm kunt douchen.

Geiser: De tweede manier is dat het water pas warm gemaakt wordt als je erom vraagt. Dit gebeurt door water in een zogenaamde geiser, in dunne buisjes over heel veel gasvlammetjes te leiden. Dit lijkt op water warm maken met een fluitketel op het gasfornuis. Vaak worden beide manieren in huis gecombineerd, in de keuken een klein boilertje, en het douchewater komt van een geiser.

Diameter leiding, De diameter (Ø) van een leiding wordt altijd aan de buitenkant opgemeten (buitenmaats 

De leiding die loopt vanaf de hoofdkraan (normaal huis) is Ø 22 mm. De aftakkingen zijn Ø 15 mm maar kunnen overgaan in Ø 12 mm. Dit hangt af van de benodigde waterdruk en of er koud of warm water doorheen gaat stromen. Leidingen met een grotere diameter geven minder kans op geluidshinder omdat er minder druk op het water staat. Ivm de kans op verstoppingen wordt een overgang altijd van een grotere naar een kleinere diameter gemaakt en nooit andersom. (verjongen)

aanvoer bad

aanvoer keukenkraan

aanvoer toilet fontijntje

aanvoer boiler

aanvoer dienstleiding

Leidingen in de muur

Als je leidingen in de muur aanbrengt, gebruik dan zo min mogelijk koppelingen. 

Voordelen:

• leidingen zijn uit het zicht;
• minder kans op condensvorming
• De ruimte is makkelijk schoon te houden; 
• Geen gevaar je te branden aan warmwaterleidingen

Leidingen in de muur? Nadelen

• je moet sleuven hakken of frezen in de wand;
• reparaties of uitbreidingen zijn lastig om uit te voeren;
• lekkages openbaren zich minder snel en de bron is soms moeilijk te traceren; 
• mantelbuis nodig ter bescherming; 
• bij naderhand boren in de wand is er kans op lekkage; 
• kans op geluidshinder

Om te voorkomen dat leidingen op de muur gaan doorbuigen of klapperen, moeten deze worden vastgezet met beugels of klemzadels

Mantelbuizen

Leidingen zetten uit en krimpen door warmwater transport. Daarom moet je mantelbuizen aanbrengen, daar waar leidingen door of in wanden of vloeren lopen. Hiermee voorkom je breuk van tegels of stucwerk en vervelende tikgeluiden bij het uitzetten en krimpen.  Mantelbuizen zijn flexibel.

Waterafvoer, verticale standleiding

Een standleiding heeft aan de bovenkant een open ver binding met de buitenlucht voor de be- en ontluchting. De open verbinding zorgt ervoor dat er altijd water blijft staan in de sifons van de sanitaire toestellen. Zonder de be- en ontluchting zou je last van een rioollucht in de woning hebben.

Zijn de lesdoelen behaald? Lesop-dracht afmaken

• Weten we de gebruikelijke diameters?
• Ga verder met de opdracht van vorige week en gebruik deze les als naslagwerk om je leidingverloop in de plattegrond te tekenen. Leidingen die omhoog gaan in je plattegrond, zogenaamde stijgleiding geef je aan met pijlen zie afbeelding in deze presentatie. Aan het einde van deze les lever je de plattegrond in, let op deze opdracht wordt becijferd.