De weg naar een eigen staat 3

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het jodendom: de weg naar een eigen staat 3

Bestudeer leerdoel 11, 16, 17 en 19 en maak deze zoveel mogelijk jezelf eigen. Hiervoor moet je:

1. H9, par. 1. bestuderen,

2. De tekst 'Het Brits mandaat en de Holocaust' bestuderen

3.  Deze LessonUp doorlopen

4. De hieropvolgende lessen volgen

Lesinhoud

Jodendom, H9: Moeder aller conflicten

- De weg naar een eigen Joodse staat

- Het conflict Israël/Palestina

- Nieuw anti-semitisme

Terugblik vorige les

Aan de hand van een voorlopige tijdlijn

- leerdoel 3 (Theodor Herzl)

- Leerdoel 4, 14 en 15 (Balfourverklaring: visie, achtergrond en dubbelzinnig karakter)

- leerdoel 5 en 6 (Britten als modus vivendi, Midden-Oosten als wespennest)

James Balfour

Brits mandaat: de Palestijnen krijgen nieuwe buren

Palestina was op dat moment een arm land met een onderontwikkelde Arabische bevolking. De Britten hoopten dat de Arabieren zouden samenwerken met hun nieuwe Joodse buren, die kapitaal en kennis meebrachten.  Velen van hen leefden in een kibboets, een dorpsgemeenschap met gemeenschappelijk eigendom. Inwoners van de kibboetsiem zouden van de opbrengst van het land gaan leven en een maatschappij opbouwen op basis van gelijkheid.  

Semitisch

Het woord semitisme gaat terug naar Sem, een voorvader van Abraham en dus van zowel de Arabieren als de Joden. Echter, het woord anti-semitisme wordt eigenlijk altijd gebruikt als anti-joods. Wanneer Arabieren anti-semitische uitingen gebruiken en daarmee anti-Semitisch zijn is dat tegenstrijdig omdat zij zelf ook Semitisch zijn van oorsprong. Palestijnen zijn Arabieren die afstammen van Ismaël en zich nadat Hagar en Ismaël waren weggestuurd door Abraham vestigde in het land waar de Palestijnen nu wonen.

1. Wat zouden argumenten kunnen zijn voor de Palestijnen dat zij het recht hebben om te leven in Palestina?

Palestina: de Joden en de Palestijnen, gaat dat wel goed samen?

Het aantal Joden groeide sterk. Al vrij snel kwamen de Joden en de Arabieren tegenover elkaar te staan. Dat kwam in de eerste plaats doordat de Arabieren in Palestina in de ban waren geraakt van het nationalisme. Een tweede reden voor de tweespalt tussen Joden en Arabieren was dat al snel duidelijk werd dat beide bevolkingsgroepen aparte leefgemeenschappen vormden en dat de Joden veel beter georganiseerd waren. Het Joodse Nationale Fonds kocht landbouwgrond op van Arabische grootgrondbezitters.  

 Vaak raakten zij op die manier hun bron van inkomsten kwijt. De hoop op een Joods-Arabische samenwerking ging in rook op. 

2. Waarom gingen de Palestijnen zich na de komst van de eerste zionisten vrij snel verzetten tegen deze nieuwe (joodse) inwoners in hun land?

Gevolgen Balfourverklaring

Door de problemen tussen Arabieren en Joden in Palestina probeerden de Britten de Joodse immigratie af te remmen, maar dat werd moeilijk toen in 1933 in Duitsland Adolf Hitler met zijn nazipartij aan de macht kwam. De nazi’s ontketenden een felle terreur tegen Joden. Dit was het voorspel van de meest moorddadige vervolging uit de geschiedenis. Omdat in de Verenigde Staten en Canada strenge immigratiewetten van kracht waren, zochten veel Duitse Joden een veilig heenkomen in Palestina. In 1936 brak er in Palestina een burgeroorlog uit tussen Joden en Arabieren. Prominente Arabische leiders wakkerden de haat tegen Joden aan. De opstand kostte tot 1939 het leven aan bijna zevenduizend mensen. In 1937 werd geconcludeerd dat Palestijnse Arabieren en Joden niet in vrede konden samenleven in één land. 

Witboek

In 1939 publiceerde de Britse regering een Witboek. Hierin stelde zij zelfbestuur voor de bevolking van Palestina, Arabieren en Joden gezamenlijk, binnen tien jaar in het vooruitzicht. De Joode immigratie zou in de eerste vijf jaren worden beperkt tot jaarlijks vijftienduizend mensen; daarna zou die afhankelijk worden van Arabische goedkeuring. De Britten wilden zo de Arabieren te vriend houden met het oog op de naderende Tweede Wereldoorlog, waarin olietoevoer van vitaal belang zou zijn. Het behouden van goede relaties met de Arabieren stond dus voorop. 

Voor de Joden was het Witboek een grote tegenslag. Juist op het moment dat in Europa hun bestaan werd bedreigd, verloren zijn hun toevluchtsoord. 

3. Waarom wilde de Britten ook de Palestijnen te vriend houden (leerdoel 5!)?

De holocaust

Toen in 1945 de poorten van Hitlers concentratie- en vernietigingskampen opengingen, nam de wereld met ontzetting kennis van de Holocaust, de ramp die zich over de Europese Joden had voltrokken: een systematische genocide  van de joodse bevolking. Zes miljoen Joden waren door de nazi’s vermoord: doodgeschoten, doodgehongerd, vergast. Geen macht ter wereld had de genocide tegengehouden. De joden waren weerloos geslachtofferd. De morele schok was groot. Westerse politici voelden zich schuldig over hun eigen passiviteit in de oorlogsjaren. Inmiddels had Groot-Brittannië de Joodse immigratie naar Palestina helemaal stopgezet. De zionistische beweging werd nu nog actiever. Zij keerde zich tegen het Britse mandaat. Schepen vol Joodse vluchtelingen uit Europa voeren in het geheim naar de kust van Palestina. 

4. Welke woorden uit de teksten die je hebt gelezen vind jij nog lastig om te begrijpen?

Volgende les

Jodendom, H9: Moeder aller conflicten

- De weg naar een eigen Joodse staat: Documentaire Palestina

- Het conflict Israël/Palestina

- Nieuw anti-semitisme